Αν και το κυκλοφορικό μας σύστημα διαχειρίζεται αρκετά καλά τις χαμηλές θερμοκρασίες και προσαρμόζεται σε αυτές, μερικές φορές υπολειτουργεί, «απαιτώντας» τη σταδιακή επιστροφή στη θερμότητα.
Πώς Προσαρμόζεται το Κυκλοφορικό μας Σύστημα στο Κρύο;
Το έντονο κρύο είναι ικανό να ρίξει τη θερμοκρασία του σώματος κάτω από τους 37°C και τότε, ενεργοποιούνται οι μηχανισμοί ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος, όπου τα περιφερειακά αγγεία συστέλλονται, για να περιορίσουν την ψύξη των οργάνων.
Τα άτομα που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, π.χ. λόγω καρδιακής ανεπάρκειας και στεφανιαίας νόσου, θα πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση.
Στις αρτηρίες της καρδιάς, η σχετιζόμενη με το κρύο συστολή που σχετίζεται με πιθανή αρτηριακή θρόμβωση και η αυξημένη ανάγκη του μυοκαρδίου για οξυγόνο, προάγουν τη στηθάγχη ή και το έμφραγμα του μυοκαρδίου σε περίπτωση πλήρους στένωσης της αρτηρίας.
Ακολουθώντας την ίδια αρχή, αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικό έχουν κυρίως τα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση και υπερχοληστερολαιμία.
Γιατί το Κρύο Είναι Λιγότερο Επιβλαβές από τη Ζέστη;
Οι υψηλές θερμοκρασίες κάνουν μεγαλύτερη «ζημιά» στις αρτηρίες από το κρύο.
Το κρύο προκαλεί μία λιγότερο ή περισσότερο σημαντική αγγειοσυστολή του φλεβικού συστήματος.
Το αρτηριακό μας σύστημα, όμως, τις περισσότερες φορές ανέχεται εύκολα αυτές τις συστολές, ακόμη και τη γρήγορη επιστροφή στη ζεστασιά.
Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι που πηγαίνουν από το κρύο στη ζέστη έχουν πονοκεφάλους, λόγω συστολής των εγκεφαλικών αρτηριών.
Στους ηλικιωμένους, οι νευρικές απολήξεις είναι λιγότερο «ενεργές», επομένως αντιδρούν λιγότερο στο κρύο ή τη ζέστη, με αποτέλεσμα την απώλεια της ευαισθησίας των άκρων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος εγκαύματος.
Κρυοπαγήματα και Σταδιακή Επιστροφή στη Ζεστασιά
Υπάρχουν 4 βαθμοί κρυοπαγημάτων, ως συνέπειες των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών. Μόνο ο 2ος και ο 3ος βαθμός απαιτούν νοσηλεία (λόγω νέκρωσης του δέρματος ή λόγω οδύνης).
Στον 1ο βαθμό συγκαταλέγονται τα απλά κρυοπαγήματα, που προκαλούν κοκκίνισμα του δέρματος.
Η παρουσία φυσαλίδων ή φυσαλίδων με διαυγές υγρό, χαρακτηρίζει τον 2ο βαθμό. Αυτά τα 2 στάδια του κρυοπαγήματος, επουλώνονται χωρίς συνέπειες.
Επίσης, συνιστάται προσοχή από τους γονείς που φοράνε μάρσιππο ή χρησιμοποιούν το πορτ-μπεμπέ για τη μεταφορά του βρέφους, καθώς και στα δυο τα πόδια του μωρού είναι εκτεθειμένα στο κρύο.
Αυτό, αυξάνει τον κίνδυνο κρυοπαγήματος των ποδιών.
Επιπλέον, θα πρέπει να αποφεύγετε το κάπνισμα, το οποίο είναι ισχυρό αγγειοσυσταλτικό των μικρών αρτηριών.
Σε περίπτωση επιφανειακών κρυοπαγημάτων 1ου ή 2ου βαθμού (χέρια, πόδια, αυτιά, μύτη), θα πρέπει να αποφεύγετε τις εναλλαγές κρύου/ζέστης, και να μην κάθεστε κοντά σε εστίες θερμότητας.
Η πρώτη λύση για αναπροσαρμογή στη θερμότητα, σε περίπτωση κρυοπαγήματος, είναι το μασάζ χεριών και ποδιών με λιπαρές κρέμες ή ακόμα και λουτρό ποδιών και χεριών στους 35°C.
Το Φαινόμενο Raynaud
Το φαινόμενο Raynaud υπολογίζεται ότι παρουσιάζεται σε 3% έως 5% του πληθυσμού και είναι συχνότερο στις γυναίκες.
Στις ελαφρές περιπτώσεις, τα άκρα των δακτύλων γίνονται κρύα, αλλάζουν χρώμα (μπλε-μωβ) και πονάνε, άλλες φορές λίγο και άλλες φορές πολύ.
Με λίγα λόγια, η κανονική αντίδραση του σώματος στο παρατεταμένο κρύο, είναι η συστολή των αιμοφόρων αγγείων για να μειώνεται η ροή του αίματος προς τα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών.
Στους ανθρώπους με το σύνδρομο Raynaud, τα αιμοφόρα αγγεία παρουσιάζουν μια ακραία αντίδραση στο κρύο.
Οι αντιδράσεις αυτές είναι πολύ πιο γρήγορες και σοβαρές.
Ακόμη και όταν παίρνουν κάτι από το ψυγείο, μπορεί να παρουσιάσουν κρίση, με διάρκεια από ένα λεπτό έως μερικές ώρες.
Σε αυτήν την περίπτωση, η επιστροφή στη φυσιολογική θερμοκρασία πρέπει να γίνεται σταδιακά, διαφορετικά η αποκατάσταση της κυκλοφορίας μπορεί να είναι πολύ επώδυνη.
Ερύθημα από Θερμότητα
Όταν επιστρέφετε από ένα χειμερινό τζόκινγκ ή μια μεγάλη βόλτα στο κρύο, μην πλησιάζετε πολύ τις πηγές θερμότητας (π.χ. σόμπα, τζάκι, καλοριφέρ), καθώς υπάρχει κίνδυνος να εμφανιστεί στο δέρμα σας το φλεβικό σας σύστημα σαν τατουάζ (στα χέρια, στα πόδια, στην κοιλιά, κ.λπ.) και να μείνει εκεί για πολλούς μήνες.
Αυτή η άκομψη καλλιτεχνική παρέμβαση στο σώμα σας οφείλεται σε μια σπάνια μορφή δερματικής νόσου, που ονομάζεται ερύθημα από θερμότητα.
Συνδυάζει ερύθημα και μελάγχρωση του φλεβικού δικτύου, λόγω αγγειοδιαστολής και εσωτερικής στασιμότητας των τριχοειδών φλεβών και των μικροσκοπικών φλεβιδίων, που προκαλείται από τη χρόνια έκθεση σε μια πηγή θερμότητας.
Τέλος, μπορεί επίσης να προκληθεί από ζεστά μπάνια ή και θερμοφόρες.
Τριαντοπούλου Κατερίνα, Φαρμακοποιός
