Χωρίς κρέας, ζάχαρη, γλουτένη, λιπαρά, γαλακτοκομικά…
Τόσες διαφορετικές αντιλήψεις πάνω στη διατροφή, οι οποίες διαμορφώνουν τις δίαιτες που κυριαρχούν, σήμερα.
Μεταξύ των επιστημονικών δεδομένων και άλλων ευφάνταστων πληροφοριών, η σωστή επιλογή ως προς το θέμα της διατροφής, γίνεται μερικές φορές δύσκολη.
Οι διαφορετικές δίαιτες με ή χωρίς ζωικά προϊόντα
Οι διαφορετικές δίαιτες με ή χωρίς ζωικά προϊόνταVegetarian ή vegan; Οι όροι αφθονούν σύμφωνα με τον περισσότερο ή λιγότερο αυστηρό περιορισμό στην πρόσληψη τροφίμων ζωικής προέλευσης.
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη πρωτεΐνης, είναι 1 γραμμάριο ανά κιλό σωματικού βάρους.
Συνεπώς, οι πηγές ζωικών πρωτεϊνών πρέπει να αντικαθίστανται από δημητριακά πλούσια σε πρωτεΐνες, ξηρούς καρπούς και όσπρια.
Κλινικές περιπτώσεις, Μύθοι και αλήθειες
1η Περίπτωση
«Είμαι 60 ετών και υπάρχουν διαβητικοί στην οικογένειά μου.
Όταν τρώω ψωμί νιώθω πρησμένος.
Αποφάσισα να κάνω διατροφή χωρίς γλουτένη για να χάσω βάρος».
Ο αποκλεισμός της γλουτένης από τη διατροφή δικαιολογείται μόνο σε περίπτωση κοιλιοκάκης ή υπερευαισθησίας στη γλουτένη, η οποία μπορεί να προκαλέσει πεπτική δυσφορία, όπως φούσκωμα.
Δεδομένου ότι η γλουτένη βρίσκεται σε όλα τα προϊόντα από σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και βρώμη, ο περιορισμός της ενδεχομένως να βελτιώσει το φούσκωμα.
Επιπλέον, γλουτένη υπάρχει σε πολλά βιομηχανικά παρασκευάσματα, συχνά με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι, συνεπώς η αποφυγή τους προωθεί την απώλεια βάρους.
Τέλος, δεν συνιστάται η απαγόρευση του ψωμιού σε περίπτωση διατροφής ή ιστορικού διαβήτη.
Ενναλακτικά ωστόσο, μπορεί να αποφευχθεί το λευκό ψωμί λόγω του υψηλού γλυκαιμικού δείκτη του και να εισαχθεί το ψωμί ολικής αλέσεως στη διατροφή, το οποίο είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες.
Προσοχή στα προϊόντα με την αναγραφή «χωρίς γλουτένη» που διατίθενται στο αγορά, καθώς μπορεί να περιέχουν πολλά πρόσθετα, τα οποία προκαλούν πεπτικές διαταραχές, όμοιες με τη γλουτένη!
2η Περίπτωση
«Δεν χωνεύω το γάλα και φοβάμαι ότι το μωρό μου θα γίνει αλλεργικό όταν σταματήσω να το θηλάζω. Υπάρχουν φυτικά γάλατα;»
Η μειωμένη πέψη του γάλακτος στην ενηλικίωση, είναι φυσιολογική, λόγω της μείωσης της ενζυμικής δραστηριότητας της λακτάσης.
Δεν πρόκειται για γενετική δυσανεξία, ούτε για κάποια αλλεργία.
Τα βρεφικά παρασκευάσματα γάλακτος 1ης, 2ης και 3ης ηλικίας εξασφαλίζουν την ισορροπημένη πρόσληψη πρωτεϊνών, λιπών, υδατανθράκων, μετάλλων και βιταμινών, γεγονός που δεν ισχύει για τα υποκατάστατα σόγιας, αμυγδάλου ή βρώμης.
Σε περίπτωση δυσανεξίας στη λακτόζη ή αλλεργίας στην πρωτεΐνη αγελαδινού γάλακτος που διαγιγνώσκεται από γιατρό, μπορούν να δοθούν παρασκευάσματα πρωτεΐνης ρυζιού κατάλληλα εμπλουτισμένα.
3η Περίπτωση
«Η κοπέλα μου με έπεισε να στραφώ στη vegan διατροφή για 6 μήνες.
Είμαι λίγο κουρασμένος τελευταία, ειδικά όταν αθλούμαι..»
Η vegan διατροφή είναι ανεπαρκής σε ό,τι αφορά την πρόσληψη πρωτεϊνών, ασβεστίου, σιδήρου, ιωδίου, ω-3 λιπαρών οξέων και βιταμινών, λόγω της απουσίας αυγών και γαλακτοκομικών.
Επίσης απουσιάζουν ο μόλυβδος και η βιταμίνη Β12, που υπάρχουν αποκλειστικά στα ψάρια, το κρέας, τα αυγά και το γάλα και διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στον σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων και την ακεραιότητα των νευρώνων.
Ως εκ τούτου, συνιστάται ετήσια γενική εξέταση αίματος και βιταμίνης Β12, καθώς και η τακτική χορήγηση συμπληρωμάτων, για παράδειγμα βιταμίνης Β12 1000μg κάθε 10 ημέρες, όπως επίσης και βιταμίνης D.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι ανάγκες πρόσληψης πρωτεΐνης είναι ιδιαίτερα αυξημένες στους αθλητές (μεταξύ 1,2 και 2g την ημέρα, ανά κιλό σωματικού βάρους).
Στην περίπτωση αυτή, οι πηγές φυτικών πρωτεϊνών πρέπει να είναι ποικίλες, ώστε να εξασφαλιστεί η βέλτιστη πρόσληψη όλων των αμινοξέων.
Συνεπώς, όσπρια, δημητριακά και ξηροί καρποί, πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά.
Η vegan διατροφή αντενδείκνυται σε παιδιά, εφήβους, έγκυες γυναίκες, καθώς και στους ηλικιωμένους, λόγω του κινδύνου καταγμάτων και οστεοπόρωσης.
4η Περίπτωση
«Διάβασα ότι η διαλείπουσα νηστεία προλαμβάνει τον καρκίνο».
Ορισμένες μελέτες έχουν αναδείξει τα οφέλη της διαλείπουσας νηστείας για μεταβολικές ασθένειες που σχετίζονται με διαταραχές της ινσουλίνης (διαβήτης, παχυσαρκία).
Τα σταθερά υψηλά επίπεδα ινσουλίνης προκαλούν αντίσταση στην ινσουλίνη, προκαλώντας ακόμη υψηλότερα επίπεδα, οδηγώντας στην παχυσαρκία.
Εάν σταματήσει η σίτιση για λίγες ώρες, τα επίπεδα ινσουλίνης παραμένουν χαμηλά, μειώνοντας την αντίσταση και προωθώντας την απώλεια βάρους.
Υπάρχουν αρκετά επίκαιρα πρωτόκολλα νηστείας: 24ωρη νηστεία, δίαιτα 16:8 (νηστεία 16 ωρών), δίαιτα 5:2 (νηστεία για 2 ημέρες).
Οι δίαιτες αυτές, μπορούν να εφαρμοστούν υπό ιατρική επίβλεψη μόνο για ορισμένες ασθένειες ή για απώλεια βάρους, γνωρίζοντας ότι τα αποτελέσματα παραμένουν αμφισβητούμενα.
Από την άλλη, καμία μελέτη δεν έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητα της διαλείπουσας νηστείας στην πρόληψη του καρκίνου.
Η διαλείπουσα νηστεία αντενδείκνυται σε παιδιά, εφήβους, καθώς και σε έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες.
Η νηστεία μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως κόπωση, δυσκοιλιότητα, πονοκεφάλους καθώς και ανισορροπία σε θεραπείες με βήτα-αναστολείς, διουρητικά και αντιεπιληπτικά.
5η Περίπτωση
«Για να χάσω βάρος, πρέπει να μην τρώω λίπος ή ζάχαρη;»
Το λίπος που εξαιρείται από τη διατροφή για μεγάλο χρονικό διάστημα, ήταν χαρακτηριστικό των διατροφών αδυνατίσματος.
Ωστόσο, τα λιπίδια είναι απαραίτητα για την παροχή ενέργειας στον εγκέφαλο και στους μύες.
Συμμετέχουν επίσης στη σύνθεση των κυτταρικών μεμβρανών και στη διατήρηση του φυσιολογικού μεταβολισμού.
Εάν η περίσσεια κορεσμένων λιπαρών οξέων είναι επιβλαβής, προτιμάται η κατανάλωση ω-3 και ω-6 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων από ξηρούς καρπούς, λιπαρά ψάρια και ελαιόλαδο πλούσιο σε ελαϊκό οξύ.
