Σύμφωνα με διεθνείς καταγραφές, το καλοκαίρι καταγράφεται αύξηση νοσηλειών από καρδιαγγειακά συμβάντα κατά 6-10% και διπλασιάζεται ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου.
Επίσης, όσο μεγαλύτερη η θερμοκρασία τόσο μεγαλύτερος και ο καρδιαγγειακός κίνδυνος με τα περισσότερα καρδιαγγειακά επεισόδια να παρατηρούνται σε θερμοκρασίες μεταξύ 35 και 43 βαθμών Κελσίου.
Με τα δεδομένα αυτά οι ευπαθείς ομάδες και ιδιαίτερα οι καρδιοπαθείς, πρέπει να ακολουθήσουν συγκεκριμένα μέτρα προστασίας.
Πώς οι Υψηλές Θερμοκρασίες Επιβαρύνουν τους Καρδιοπαθείς;
Όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι υψηλή, οι προσαρμοστικοί μηχανισμοί για τη διατήρηση της φυσιολογικής θερμοκρασίας του σώματος οδηγούν σε αυξημένο καρδιακό έργο, οπότε, ο οργανισμός ενεργοποιεί θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς για να αποβάλλει την περίσσεια θερμότητας και συγκεκριμένα:
- Αυξάνει την καρδιακή συχνότητα (ταχυκαρδία) με σκοπό να αυξηθεί η καρδιακή παροχή και να καλυφθούν οι αυξημένες απαιτήσεις του οργανισμού.
- Ενεργοποιεί τους ιδρωτοποιοί αδένες για να αποβληθεί η θερμότητα μέσω της εξάτμισης.
- Προκαλεί αγγειοδιαστολή στα αγγεία του δέρματος, ώστε να αποβληθεί η θερμότητα,
- Αυξάνει τη συχνότητα άλλα και το βάθος της αναπνοής για την αποβολή του θερμού αέρα.
Οι προστατευτικές αυτές μεταβολές επιβαρύνουν το καρδιαγγειακό σύστημα, ιδιαίτερα για τους ασθενείς με προ υπάρχουσα καρδιακή νόσο και οριακή ισορροπία της καρδιακής λειτουργίας.
Ποια Συμπτώματα Προειδοποιούν για Αναζήτηση Ιατρικής Βοήθειας;
Οι υψηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος μπορεί να προκαλέσουν:
- Αδυναμία
- Εξάντληση
- Κράμπες
- Θερμοπληξία μετά από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, που εκδηλώνεται με απότομη αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος (> 40-41°C), έντονο αίσθημα δίψας, ξηρότητα και ερυθρότητα δέρματος, συγχυτική συμπεριφορά, ακόμα και με σπασμούς και απώλεια συνείδησης.
Επιπλέον, σε περιόδους καύσωνα μπορούν να εμφανιστούν συμπτώματα οποιασδήποτε, προ υπάρχουσας υποκείμενης καρδιακής όπως:
- Θωρακική Δυσφορία / Άλγος
- Δύσπνοια
- Αίσθημα Παλμών
- Ζάλη
- Απώλεια Συνείδησης
Στην περίπτωση εμφάνισης οποιουδήποτε από τα ανωτέρω συμπτώματα ο ασθενής θα πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια από καρδιολόγο.
Τι Πρέπει να Κάνουν οι Ευπαθείς Ομάδες στον Καύσωνα;
Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, ασθενείς με υποκείμενη καρδιακή νόσο (στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, βαλβιδοπάθειες, μυοκαρδιοπάθειες, πνευμονική υπέρταση) θα πρέπει να λαμβάνουν τα ακόλουθα μέτρα:
- Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο και μετακινήσεων κατά τις ώρες υψηλής ακτινοβολίας (12:00 – 16:00) για να διατηρηθεί η θερμοκρασία του σώματος, συχνά και χλιαρά ντους και επιλογή ελαφριού ανοιχτόχρωμου ρουχισμού.
- Αποφυγή κάθε τύπου βαριάς σωματικής εργασίας και υπερβολικής άσκησης.
- Αποφυγή μεγάλων γευμάτων και σταδιακή επαφή με το νερό της θάλασσας (τουλάχιστον 2 ώρες από το τελευταίο γεύμα).
- Παραμονή σε δροσερό χώρο, κατά προτίμηση αεριζόμενο με φρέσκο αέρα ή σε κλιματιζόμενες αίθουσες.
- Ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια πρέπει να καταναλώνουν άφθονα νερά (έως 2 λίτρα) και να ελέγχουν τακτικά το σωματικό τους βάρος για αποφυγή πιθανής συστηματικής συμφόρησης από αυξημένη χορήγηση υγρών.
- Περιορισμός στην κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών και καφεΐνης, καθώς επιτείνουν την αφυδάτωση.
- Κατανάλωση άφθονων φρούτων και λαχανικών, πλούσιων σε νερό (π.χ. πεπόνι, ροδάκινο, αγγούρι, ντομάτες κ.α.).
- Τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής μετά από επικοινωνία με τον καρδιολόγο (μείωση δοσολογίας αντιυπερτασικών φαρμάκων, ειδικότερα επί εμφάνισης συμπτωμάτων όπως αδυναμία, ζάλη και μείωση δόσεων διουρητικής αγωγής μετά από τακτικό έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και του σωματικού βάρους σε περίπτωση υπότασης, αδυναμίας, σύγχυσης, ζάλης).
Η προσοχή λοιπόν των συμπολιτών μας που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες είναι απαραίτητη όπως επιβεβλημένη επίσης είναι και η επικοινωνία με τον καρδιολόγο επί εμφάνισης όλων των προαναφερόμενων συμπτωμάτων για τη βέλτιστη ρύθμιση της αγωγής και την πρόληψη των δυσάρεστων επιπτώσεων της υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος στο καρδιαγγειακό σύστημα.
Γεράσιμος Σιάσος, Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Καθηγητής Καρδιολογίας, Γ’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»
