Η εφαρμογή των προληπτικών μέτρων (σωστή υγιεινή, εμβολιασμός, σωστή υγιεινή, λήψη αντι-ιικών φαρμάκων μετά την έκθεση σε περιβάλλον με ιούς), καθυστερεί την εμφάνιση και μειώνει την ένταση μιας επιδημίας γρίπης.
Οι στόχοι τους επικεντρώνονται στον περιορισμό της εξάπλωσης της ασθένειας, τη μείωση των σοβαρών επιπλοκών της και τη μείωση της έντασης και της διάρκειας των συμπτωμάτων της.
Τα μέτρα πρόληψης
1. Υγιεινή
Παρόλο που η γρίπη είναι ιδιαίτερα μεταδοτική, η εφαρμογή απλών κανόνων υγιεινής επιβραδύνει σημαντικά την εξάπλωση του ιού:
– Χρήση μάσκας ή προστατευτικών γυαλιών και γαντιών σε όσους έρχονται σε επαφή με τους ασθενείς.
Οι χειρουργικές μάσκες από τον ασθενή, προορίζονται κυρίως για να εμποδίσουν τη μετάδοση σταγονιδίων σάλιου που μπορεί να περιέχουν τον ιό.
Επίσης, συνιστάται η χρήση τους από άτομα που έρχονται σε επαφή με άτομα που κινδυνεύουν (ηλικιωμένους, βρέφη).
Εάν δεν έχετε μάσκα, βήξτε ή φτερνιστείτε στον αγκώνα σας.
– Συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό ή με αλκοολούχο διάλυμα επιβάλλεται.
– Χρήση χαρτομάντιλων τα οποία θα πεταχτούν σε μια κλειστή σακούλα μετά τη χρήση.
– Απομόνωση, καθώς οι ασθενείς με γρίπη είναι μολυσματικοί κατά τη διάρκεια της περιόδου επώασης και 3-5 ημέρες μετά την εκδήλωση των κλινικών συμπτωμάτων.
Τα αντι-ιικά φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν προληπτικά ή στην έγκαιρη θεραπεία για να μειώσουν τη διάρκεια και την ένταση της νόσου.
– Αποφυγή μεγάλων συγκεντρώσεων πλήθους σε περιορισμένους χώρους και συνωστισμού.
2. Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός κατά της γρίπης αλλά και του πνευμονιοκόκκου, συνιστάται ιδιαίτερα (και αποζημιώνεται 100% από τα ασφαλιστικά ταμεία) σε όσους κινδυνεύουν από σοβαρή γρίπη ή επιπλοκές της όπως δευτερογενείς λοιμώξεις, επιδείνωση προϋπάρχουσων ασθενειών κ.ά.
Η επιλογή των τριών παραλλαγών του ιού της γρίπης που περιέχονται κάθε χρόνο στα συστατικά των αντιγριπικών εμβολίων καθορίζεται από τις συστάσεις του WHO (Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας).
Στην Ευρώπη, τα αντιγριπικά εμβόλια είναι αδρανοποιημένα εμβόλια (περιέχουν αδρανοποιημένα στελέχη του ιού), τα οποία παράγονται από γονιμοποιημένα αυγά κότας και χορηγούνται με ενδομυϊκή ένεση.
Η αλλεργία στο αυγό δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη για εμβολιασμό, επειδή η ποσότητα της πρωτεΐνης των αυγών στα εμβόλια είναι πολύ χαμηλή.
Παράλληλα υπάρχουν και εμβόλια για την πρόληψη της διεισδυτικής πνευμονιοκοκκικής νόσου στους ενήλικες, μιας από τις πιο σοβαρές επιπλοκές της γρίπης, που συμβαίνει μετά από επιλοίμωξη από πνευμονιόκοκκο.
Οι κυριότερες κλινικές μορφές της είναι η βακτηριαιμική πνευμονία, η μηνιγγίτιδα και η βακτηριαιμία.
Ενδείξεις του εμβολιασμού
Ο εμβολιασμός κατά της γρίπης συνιστάται κάθε χρόνο σε ορισμένες κατηγορίες ασθενών οι οποίες μπορεί να αναπτύξουν σοβαρές επιπλοκές ή άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, ενήλικες και παιδιά άνω των 6 μηνών με ορισμένες ασθένειες (διαβήτη, καρδιακές ή πνευμονοπάθεια, κυστική ίνωση κ.ά.).
Συνιστάται επίσης, στους επαγγελματίες υγείας και όλους τους επαγγελματίες που έρχονται σε τακτική και παρατεταμένη επαφή με άτομα που κινδυνεύουν.
Τέλος, μπορεί να γίνει σε όποιον το επιθυμεί, για να αποφύγει την πιθανότητα να νοσήσει από τον ιό της γρίπης.
Ο εμβολιασμός κατά του πνευμονιοκόκκου συνίσταται να γίνεται σε όλους τους ενήλικες άνω των 50 ετών -ακόμα και τους υγιείς, καθώς η ηλικία θεωρείται παράγοντας κινδύνου για λοίμωξη από πνευμονιόκοκκο-, με μια μόνο δόση εφάπαξ.
Οι κύριες παρενέργειες του εμβολιασμού (μεταξύ 1 και 10%) είναι οι τοπικές αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης.
Συστηματικές αντιδράσεις (πυρετός, κακουχία, ρίγη) μπορεί επίσης να προκύψουν, αν και σπανιότερα.
3. Αντι-ιικά φάρμακα
Σε περίπτωση επαφής με έναν ασθενή με γρίπη, τα φάρμακα κατά των ιών (oseltamivir, zanamivir) είναι χρήσιμα σε μη εμβολιασμένα άτομα ή σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί μέχρι και πριν από 15 ημέρες, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων γυναικών.
Η χρήση των αντι-ιικών όμως δεν έχει κανένα νόημα εάν η θεραπεία ξεκινήσει μετά το πέρας 48 ωρών από την επαφή με το άτομο με γρίπη.
Θεραπεία της γρίπης
Εκτός από τα αντι-ιικά για «πρώιμη θεραπευτική» (μέσα σε 48 ώρες από την έναρξη των κλινικών συμπτωμάτων) η θεραπεία κυρίως επικεντρώνεται στη συμπτωματική θεραπεία:
Αναλγητικά / αντιπυρετικά (παρακεταμόλη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα) για την ανακούφιση από τον πυρετό, τον πονοκέφαλο, τους μυϊκούς πόνους.
Τα αντιβηχικά είναι επίσης χρήσιμα.
Η προληπτική χρήση αντιβιοτικών, για να αποφευχθεί η εμφάνιση επιπλοκών, δεν έχει βάση.
Ωστόσο, είναι απαραίτητα σε περίπτωση εμφάνισης μολυσματικών (βακτηριακών) επιπλοκών.
