Έρωτας, ίσως το πιο δυνατό συναίσθημα που μπορεί να νιώσει ένας άνθρωπος.
Πολλά έχουν γραφτεί και ακόμα περισσότερα έχουν ειπωθεί για το πανίσχυρο συναίσθημα μεταξύ δύο ανθρώπων.
Κορύφωση αυτού είναι η σεξουαλική πράξη, η οποία αν και απολαυστική ενέχει κινδύνους.
Στις ΗΠΑ μόνο, 19 εκατομμύρια νέα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) εντοπίζονται ετησίως, τα περισσότερα εκ των οποίων αφορούν νέους κάτω των 24 ετών.
Χλαμύδια και Γονόρροια
Τα χλαμύδια και η γονόρροια αποτελούν τα δύο πιο συχνά νοσήματα που μεταδίδονται μέσω της κολπικής, πρωκτικής και στοματικής σεξουαλικής επαφής.
Οφείλονται στα βακτήρια Chlamydia trachomatis και Neisseria gonorrhea αντίστοιχα.
Τα πρώτα συμπτώματα από τη στιγμή της μόλυνσης εμφανίζονται σε λιγότερο από 15 ημέρες.
Κοινό χαρακτηριστικό των δύο νοσημάτων είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένουν ασυμπτωματικά για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ασυνήθιστες εκκρίσεις από τον κόλπο ή το πέος, πόνος και καύσος κατά την ούρηση αποτελούν χαρακτηριστικά συμπτώματα.
Η διάγνωση και των δύο νοσημάτων γίνεται με εργαστηριακή ανάλυση δείγματος από την μολυσμένη περιοχή.
Παρά την υψηλή συχνότητα εμφάνισής τους, δεν αποτελούν κίνδυνο για τη ζωή, εφόσον διαγνωστούν και θεραπευτούν έγκαιρα με τα κατάλληλα αντιβιοτικά.
Κολπικοί Μύκητες
Στον γυναικείο κόλπο ζει φυσιολογικά πληθώρα μικροοργανισμών, όπως μύκητες της οικογένειας Candida Albicans.
Τυχόν διαταραχή αυτής της ισορροπίας που οδηγεί σε πολλαπλασιασμό του μικροβίου προκαλεί δυσάρεστα συμπτώματα όπως, παχύρευστες εκκρίσεις λευκού χρώματος, φαγούρα και πόνο κατά την ούρηση.
Η μετάδοση στους άνδρες γίνεται με σεξουαλική επαφή σε αντίθεση με τις γυναίκες όπου μπορούν να προκληθούν και από άλλους παράγοντες όπως λήψη αντιβιοτικών, ορμονικές διαταραχές, διαβήτης κ.α.
Η διάγνωση γίνεται με λήψη δείγματος από την μολυσμένη εστία για εργαστηριακή διερεύνηση και η θεραπεία με χρήση αντιμυκητιασικών χαπιών, κρέμας και κολπικών υπόθετων στις γυναίκες.
Έρπης
Ένα από τα ευρέως γνωστά ΣΜΝ οφείλεται στον ιό Herpes Simplex Virus (HSV).
Από τους δύο τύπους του ιού, συναντάμε στα γεννητικά όργανα τον HSV-2, σε αντίθεση με τον HSV-1 που προσβάλει συχνότερα τη στοματική περιοχή.
Εκτός από τη σεξουαλική επαφή μπορεί να μεταδοθεί και με απλή επαφή των γεννητικών οργάνων.
Χαρακτηριστικά συμπτώματα αποτελούν μικρές επώδυνες φουσκάλες και έλκη στα γεννητικά όργανα που συνοδεύονται από κνησμό και εμφανίζονται εντός ολίγων ημερών μετά την έκθεση στον ιό.
Η διάγνωση πραγματοποιείται με κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται με εργαστηριακή ανάλυση δείγματος από ενεργή εστία.
Η θεραπεία με αντιϊκά φάρμακα στοχεύει στην γρήγορη ανακούφιση των συμπτωμάτων και όχι στην εξάλειψη του ιού, ο οποίος παραμένει ανενεργός στον οργανισμό και υποτροπιάζει με ηπιότερα συμπτώματα κυρίως σε καταστάσεις έντονου σωματικού στρες, άγχους, λήψης φαρμάκων κ.α.
Ιός Ανθρώπινων Θηλωμάτων (HPV)
Υπάρχουν περισσότεροι από 40 διαφορετικοί ορότυποι του ιού, με διαφορετική επικινδυνότητα και επιπτώσεις στον οργανισμό, που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή.
Οι τύποι HPV-6 και HPV-11 είναι οι συνηθέστερες αιτίες για τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, μικρές δερματικές αλλοιώσεις που μπορεί να συνοδεύονται από κνησμό, πόνο και σπανιότερα αιμορραγία χωρίς να ευθύνονται για καρκινογένεση.
Μετά τη διάγνωση της ιατρικής εξέτασης, υπάρχει πληθώρα θεραπευτικών επιλογών όπως κρυοθεραπεία, καυτηριασμός και χειρουργική αφαίρεση, ανάλογα με το σημείο που βρίσκονται.
Εάν δεν εξαλειφθεί ο ιός υπάρχει πάντα η πιθανότητα επανεμφάνισης των κονδυλωμάτων.
Μεγαλύτερη επικινδυνότητα για τον οργανισμό εμφανίζουν οι τύποι HPV-16 και HPV-18, οι πιο συνηθισμένες μορφές του ιού που ευθύνονται για καρκινικές αλλοιώσεις και αν δεν εντοπιστούν και θεραπευτούν έγκαιρα μπορεί να οδηγήσουν στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και σπανιότερα στον καρκίνο του πρωκτού και της οροφαρυγγικής οδού.
Η βασικότερη μέθοδος ανίχνευσης του ιού είναι το τεστ Παπανικολάου το οποίο πρέπει να επαναλαμβάνεται συχνότερα σε φορείς του ιού.
HIV – AIDS
HIV – AIDSΕίναι το σπανιότερο από τα προαναφερθέντα νοσήματα αλλά ίσως το πιο σημαντικό λόγω της υψηλής θνησιμότητας, καθώς παρά τη συνεχή επιστημονική εξέλιξη παραμένει ανίατο.
Προκαλείται από τον ιό ανθρώπινης ανοσοεπάρκειας (HumanImmunodeficiency Virus – HIV) ο οποίος για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τη μόλυνση, διαφορετικό για κάθε άνθρωπο, παραμένει ασυμπτωματικός.
Ακόμα και σε αυτή τη κατάσταση μεταδίδεται διαμέσου του αίματος με κοινή χρήση βελονών, ιδίως στους χρήστες ναρκωτικών και με τη σεξουαλική επαφή.
Με την πάροδο του χρόνου ο ιός επωάζεται στον οργανισμό και καταστρέφει τους μηχανισμούς άμυνάς του.
Αυτή η φάση ονομάζεται Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοεπάρκειας (AIDS), με χαρακτηριστικά συμπτώματα την απώλεια βάρους, τον παρατεταμένο πυρετό, την καταβολή δυνάμεων και τη λεμφαδενοπάθεια.
Στο τελικό στάδιο του συνδρόμου (πλήρες AIDS), ο φορέας είναι ευάλωτος σε ευκαιριακές λοιμώξεις όπως πνευμονικές λοιμώξεις, μεγαλοκυτταροϊό, μυκητιάσεις, έρπη ζωστήρα κ.α.
Η διάγνωση γίνεται με ανίχνευση αντισωμάτων στο αίμα, ωστόσο μπορεί να χρειαστεί ακόμα και 6 μήνες από τη στιγμή της μόλυνσης για να δημιουργηθούν και να εντοπιστούν.
Οι θεραπείες στοχεύουν στην επιμήκυνση και βελτίωση της ποιότητας ζωής των νοσούντων.
Η σωστή ενημέρωση, ο προληπτικός έλεγχος σε τακτά χρονικά διαστήματα και η άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας με τα πρώτα ύποπτα συμπτώματα είναι καθοριστικοί παράγοντες στην καλύτερη αντιμετώπιση των νοσημάτων και στον περιορισμό εξάπλωσής τους.
Η σωστή χρήση προφυλακτικού είναι επιβεβλημένη και καθοριστικής σημασίας για ασφαλέστερο σεξ, μειώνοντας δραστικά τον κίνδυνο μετάδοσης των ΣΜΝ.
Νικόλαος Μανέτας, Φαρμακοποιός, MSc International Health Management
