Ακούγεται κάπως ειρωνικό σε μία χώρα με τόσο έντονη ηλιοφάνεια να υπάρχουν άνθρωποι που εμφανίζουν αλλεργία στον ήλιο!
Συμβαίνει όμως, και οφείλουμε να παίρνουμε τα μέτρα προστασίας που θα μας επιτρέψουν να απολαμβάνουμε το πανέμορφο ελληνικό καλοκαίρι χωρίς απρόοπτα.
Βέβαια με έναν τρόπο κάπως αυθαίρετο, ο κόσμος ονομάζει κάθε αντίδραση του δέρματος μετά από ηλιοέκθεση ως «αλλεργία στον ήλιο».
Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολλά αίτια εκτός από την κάθε αυτού αλλεργία, που μπορεί να οδηγήσουν σε εξάνθημα στο δέρμα μετά από την έκθεσή μας στον ήλιο.
Φωτοευαισθησία, φωτοδερματίτιδα και φωτοαλλεργία
Ας διαχωρίσουμε τη φωτοευαισθησία και τη φωτοδερματίτιδα, από τη φωτοαλλεργία…
Η φωτοευαισθησία είναι μία κατάσταση ευαισθησίας του δέρματος στην έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, κάτω όμως από συγκεκριμένες συνθήκες.
Έτσι, νοσήματα όπως ο ερυθηματώδης λύκος και άλλα αυτοάνοσα, ευαισθητοποιούν το δέρμα με αποτέλεσμα να μην αντέχει την έκθεση στον ήλιο, όχι μόνο με την έννοια της ηλιοθεραπείας, αλλά και με την έννοια της καθημερινής έκθεσης μέσα στην πόλη.
Η χρήση αντιβιοτικών, φαρμάκων για την ακμή, αντισυλληπτικών και άλλες από του στόματος αγωγές, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε φωτοευαισθησία.
Φωτοδερματίτιδα μπορούν να προκαλέσουν κάποια τοπικά φαρμακευτικά σκευάσματα, καλλυντικά, αντιβακτηριδιακά, αρώματα και κάποια φυτά ή λουλούδια, εφόσον αμέσως μετά την εφαρμογή/επαφή, γίνει έκθεση σε UV ακτινοβολία.
Το εξάνθημα και στις δύο περιπτώσεις μοιάζει αρκετά, με δέρμα ερυθρό, κνησμώδες και πιθανά με φυσαλίδες, όπως όταν παθαίνουμε ηλιακό έγκαυμα.
Πολύ σημαντικό ρόλο στη θεραπεία θα παίξει η σωστή διάγνωση που θα οδηγήσει στην ανίχνευση του αιτιολογικού παράγοντα που προκάλεσε το εξάνθημα.
Ο ρόλος των αντηλιακών
Συνήθως, μειώνοντας την ηλιοέκθεση, χρησιμοποιώντας αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας, αποφεύγοντας τη χρήση αρωμάτων, καλλυντικών, φαρμάκων και όποιων άλλων σκευασμάτων ευαισθητοποιούν το δέρμα, μπορούμε να απολαύσουμε το καλοκαίρι μας με ασφάλεια.
Αν ο κνησμός δεν υποχωρεί, τότε ο δερματολόγος θα σας συνταγογραφήσει αντιισταμινικά ή και κορτιζόνη τοπικά, για ανακούφιση από τα συμπτώματα του κνησμού και του καύσου.
Αντίθετα, η αλλεργία στον ήλιο είναι μια πιο σύνθετη κατάσταση και μπορεί να εμφανιστεί είτε με τη μορφή του πολύμορφου ερυθήματος ή με τη μορφή της ηλιακής κνίδωσης.
Το Πολύμορφο Ερύθημα είναι νόσημα που συνήθως εμφανίζεται σε γυναίκες στην ηλικία των 25-35 ετών, αν και μπορούν να προσβληθούν άνδρες, έφηβοι και παιδιά.
Αφορά σχεδόν το 20% του πληθυσμού και έχει κληρονομική προδιάθεση για το 1/3 των περιπτώσεων.
Τα συμπτώματα ξεκινούν την ανοιξη ή αλλιώς με το που θα βάλουμε τα κοντομάνικα και θα αρχίσουμε τα καλοκαιρινά μπάνια, οπότε εκθέτουμε στον ήλιο περιοχές του δέρματος που τον χειμώνα ήταν καλυμμένες.
Γι’ αυτό άλλωστε το εξάνθημα του πολύμορφου ερυθήματος δεν αφορά ποτέ το πρόσωπο και τα χέρια, που είναι κατά κάποιο τρόπο εκτεθειμένα στον ήλιο όλο τον χρόνο.
Το εξάνθημα είναι έντονα κνησμώδες και εμφανίζεται μέσα σε 24 με 48 ώρες από την πρώτη έκθεση στον ήλιο. Η έκταση και το είδος του εξανθήματος, καθώς και η ένταση του κνησμού ποικίλουν από άτομο σε άτομο.
Η κατάσταση βελτιώνεται καθώς περνά ο καιρός και το δέρμα σιγά σιγά προσαρμόζεται, οπότε προς το τέλος του καλοκαιριού υποχωρεί και δεν δίνει καμία ενόχληση μέχρι την επόμενη άνοιξη.
Η σταδιακή έκθεση στον ήλιο
Η προσεκτική σταδιακή έκθεση στον ήλιο, δίνει τον χρόνο στο δέρμα να προσαρμοστεί και έτσι αποφεύγεται η εμφάνιση του εξανθήματος.
Για τις πιο επίμονες περιπτώσεις, ο δερματολόγος μπορεί να προτείνει αγωγή τοπική, συστηματική ή φωτοθεραπεία με στενού φάσματος UVB ακτινοβολία.
Η Ηλιακή Κνίδωση είναι ευτυχώς μια πολύ σπάνια κατάσταση, που εκδηλώνεται με έντονα κνησμώδες εξάνθημα λίγα λεπτά μετά την έκθεση στον ήλιο ή όποια άλλη πηγή υπεριώδους ακτινοβολίας.
Κρατά συνήθως μία με δύο ώρες και πέρα από την εμφάνιση του εξανθήματος στις ηλιοεκτεθειμένες περιοχές του δέρματος, μπορεί να επεκταθεί σε όλο το σώμα και να συνοδεύεται από συμπτώματα ηλίασης, όπως πονοκέφαλο, τάση για εμετό, ζάλη, αδυναμία, απώλεια ηλεκτρολυτών κ.λπ.
Πρόκειται για αντίδραση μεταξύ κάποιου φωτοαλλεργιογόνου που φτιάχνει το ίδιο το σώμα και της UV ακτινοβολίας.
Εμφανίζεται σε άνδρες και γυναίκες 35 περίπου ετών και συνήθως παίρνει χρόνια μορφή, που σημαίνει πως πιθανά να εμφανίζεται κάθε φορά που το δέρμα εκτίθεται στον ήλιο.
Εδώ δυστυχώς η σταδιακή έκθεση στον ήλιο δεν βοηθά ιδιαίτερα.
Χρειάζεται προστασία από τον ήλιο χειμώνα και καλοκαίρι με αντηλιακά και αποφυγή γενικά όλων των δράσεων κάτω από τον ήλιο, είτε πρόκειται για εργασία είτε για αναψυχή.
Για τις περιπτώσεις που επιμένουν, ο δερματολόγος μπορεί να σας συστήσει αντιισταμινικά, χάπια κορτιζόνης, φωτοθεραπεία ή φωτοχημειοθεραπεία.
Συμβουλές
– Αποφεύγετε την απότομη έκθεση στον ήλιο και ειδικά τις ώρες 12:00 με 16:00.
– Χρησιμοποιείτε αντηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας, καπέλο και μακρυμάνικα, ειδικά στην αρχή του καλοκαιριού.
– Μην χρησιμοποιείτε καλλυντικά και αρώματα όταν πρόκειται να βγείτε στον ήλιο.
– Ζητήστε από τον γιατρό σας να σας ενημερώσει αν οι αγωγές που κάνετε προκαλούν φωτοευαισθησία.
– Αν παρουσιάσετε οποιαδήποτε εξάνθημα απευθυνθείτε στον δερματολόγο σας για διάγνωση και θεραπεία και μην κάνετε από μόνοι σας γιατροσόφια.
Δέσποινα Αρναούτογλου, Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
