Η διαβητική νευροπάθεια αποτελεί μία από τις κύριες και συχνότερες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη με προσβολή του κεντρικού, περιφερικού και αυτόνομου νευρικού συστήματος.
Οι άλλες δύο επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη είναι η αμφιβληστροειδοπάθεια και η νεφροπάθεια.
Με τον όρο “ διαβητική νευροπάθεια” εννοούμε μία ομάδα κλινικών συνδρόμων, τα οποία είτε το καθένα από μόνο του, είτε σε συνδυασμό μεταξύ τους προσβάλλουν διαφορετικά τμήματα του νευρικού συστήματος.
Η διαβητική νευροπάθεια (Δ.Ν) είναι η επιπλοκή με τη μεγαλύτερη συχνότητα μεταξύ των επιπλοκών του Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ), εφόσον προσβάλλει το 45 – 50% των ασθενών ενώ η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια προσβάλλει το 25 -30% και η διαβητική νεφροπάθεια το 20% αυτών των ασθενών.
Εκτιμάται ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η ΔΝ επηρεάζει 131 εκατ. ανθρώπους και είναι η αιτία των 50 -75% των μη τραυματικών ακρωτηριασμών.
Ο κυριότερος παράγοντας της διαβητικής νευροπάθειας είναι η υπεργλυκαιμία ,ενώ η υπερλιπιδαιμία, το κάπνισμα, η υπέρταση και η παχυσαρκία αποτελούν επίσης παράγοντες κινδύνου για τη ΔΝ.
Η ΔΝ εμφανίζεται με διαφορετικές κλινικές μορφές ανάλογα με τα τμήματα του νευρικού συστήματος που έχουν επηρεαστεί και ανάλογα είναι και τα συμπτώματα.
Τα συμπτώματα αναπτύσσονται συνήθως σταδιακά με τη πάροδο των ετών και περιλαμβάνουν:
- Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα των άκρων
- Δυσαισθησία (μη φυσιολογική αίσθηση σε ένα μέρος του σώματος)
- Διάρροια
- Στυτική δυσλειτουργία
- Ακράτεια ούρων (απώλεια του ελέγχου της ουροδόχου κύστης)
- Πτώση του προσώπου, του στόματος και των βλεφάρων
- Αλλαγές όρασης
- Ζάλη
- Μυϊκή αδυναμία
- Δυσκολία στη κατάποση
- Διαταραχές του λόγου
- Μυικές συσπάσεις
- Ανοργασμία
- Παλίνδρομη εκσπερμάτιση στους άνδρες
- Κάυσο ή ηλεκτρικό πόνο
Η διαφορική διάγνωση της ΔΝ από άλλες νευροπάθειες πρέπει να γίνει από:
- Νευροπάθεια φαρμακευτικής αιτιολογίας
- Αλκοολική πολυνευροπάθεια
- Οξεία και χρόνια φλεγμονώδη απομυελινική πολυριζονευροπάθεια
- Νευροπάθεια από έλλειψη βιταμίνης Β12
- Υποθυρεοειδισμό
- Αγγειίτιδες
- Δηλητηρίαση από βαρέα μέταλλα
- Κληρονομική νευροπάθεια
Η διάγνωση της ΔΝ γίνεται με:
- Προσεκτικό και λεπτομερές ιστορικό
- Φυσική εξέταση
- Κλινικές δοκιμασίες αισθητικότητας (πόνος, αφή, θερμότητα, αίσθηση δονήσεων)
- Κλινικές δοκιμασίες κινητικότητας (εξέταση μυικού τόνου και μυικής ισχύος)
- Εξέταση αντανακλαστικών
- Δοκιμασίες αυτόνομης νευροπάθειας
- Ηλεκτρομυογράφημα
- Ηλεκτροφυσιολογικό έλεγχο
- Βιοψία δέρματος
Η πρώιμη διάγνωση της διαβητικής νευροπάθειας είναι σημαντική γιατί:
1) οι νευροπάθειες μη διαβητικής αιτιολογίας μπορεί να είναι θεραπεύσιμες,
2) υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές στη συμπτωματική ΔΝ και
3) το 50% των διαβητικών περιφερικών νευροπαθειών είναι χωρίς συμπτώματα και οι ασθενείς διατρέχουν κίνδυνο τραυματισμών και κακώσεων.
Η πιο συχνή μορφή της ΔΝ είναι η Συμμετρική Περιφερική Νευροπάθεια των κάτω άκρων και μπορεί να είναι:
- Αισθητική ή μικτή (αισθητική και κινητική)
- Επώδυνη ή ανώδυνη
- Έχει κατανομή «κάλτσας»
- Μπορεί να έχει σαν τελικό αποτέλεσμα την εμφάνιση του διαβητικού ποδιού που χαρακτηρίζεται από φλεγμονές, μείωση της λειτουργικότητας και κινητικότητας του ποδιού ακρωτηριασμό, θάνατο.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες των διαβητολογικών επιστημονικών εταιρειών όλοι οι ασθενείς πρέπει να ελέγχονται για περιφερική διαβητική νευροπάθεια:
- αμέσως μόλις διαγνωστεί ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2).
- 5 χρόνια μετά τη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου1 (ΣΔ1)
- Μετά τη διάγνωση και τον 1ο έλεγχο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο με απλές κλινικές δοκιμασίες.
Η θεραπεία της ΔΝ είναι κυρίως συμπτωματική και αποσκοπεί κυρίως στη μείωση του πόνου και των άλλων συμπτωμάτων.
Έχει να κάνει με την:
- Πρόληψη – Σωστή ρύθμιση του ΣΔ
- Προστασία από τραυματισμούς
- Συμπτωματική θεραπεία του άλγους και των δυσαισθησιών με φάρμακα (αντιεπιληπτικά, αντικαταθλιπτικά κ.α.)
- Φυσικοθεραπεία
Συμπερασματικά η ΔΝ είναι η πιο συχνή επιπλοκή του ΣΔ, που μπορεί να συνυπάρχει με κατάθλιψη, άγχος, αϋπνία και να επηρεάζει την ποιότητα της ζωής του ατόμου.
Ευαγγελία Κανάκη, Ενδοκρινολόγος
www.y-o.gr
