Με τον όρο δυσκοιλιότητα, εννοούμε τον συνδυασμό των αλλαγών που συμβαίνουν στη συχνότητα, το μέγεθος, τη σύσταση και την ευκολία εξόδου των κοπράνων και εμφανίζεται όταν οι κινήσεις του εντέρου γίνονται με μεγάλη δυσκολία ή και με μικρή συχνότητα.
Σε περίπτωση που κατανοηθεί σωστά η αιτία της, υπάρχει δυνατότητα να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί.
Η κανονική χρονική διάρκεια της κινητικότητας του εντέρου κυμαίνεται ευρέως από άτομο σε άτομο και η φυσιολογική συχνότητα είναι από τρεις έως δώδεκα φορές την εβδομάδα.
Στην περίπτωση που ένα άτομο δεν έχει καμία κινητικότητα του εντέρου για τρεις ή περισσότερες ημέρες, τότε θεωρείται ότι έχει δυσκοιλιότητα.
Ύστερα από τις τρεις ημέρες τα κόπρανα μέσα στο έντερο γίνονται σκληρά και είναι ακόμα πιο δύσκολο να αποβληθούν.
Η δυσκοιλιότητα ορίζεται ως η παρουσία δυο ή περισσότερων από τα παρακάτω συμπτώματα (για διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών)
- Δύο ή λιγότερες εντερικές κενώσεις την εβδομάδα
- Δυσκολία αφόδευσης
- Αίσθημα ατελούς κένωσης σε ποσοστό μεγαλύτερο του 25% των κενώσεων
- Εντερικές κινήσεις που συνοδεύονται από μικρά ή και σκληρά κόπρανα, δυσκολεύοντας την κινητικότητα και τη διαδικασία κένωσης.
Η δυσκοιλιότητα επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ανθρώπου και στις ανεπτυγμένες κοινωνίες, τουλάχιστον ένας στους πέντε ενήλικες την έχει αντιμετωπίσει έστω και μια φορά στη ζωή του.
Τα άτομα με δυσκοιλιότητα αισθάνονται ταλαιπωρία, άσχημη διάθεση και νιώθουν δυσφορία, φουσκώματα, πόνο στην περιοχή της κοιλιάς, ενώ η κένωση συχνά συνοδεύεται από πόνο.
Η δυσκοιλιότητα εμφανίζεται και ταλαιπωρεί πιο συχνά τις γυναίκες, τους ηλικιωμένους και τα άτομα που δεν έχουν φυσιολογικό σωματικό βάρος (υπέρβαροι-παχύσαρκοι ή λιποβαρείς).
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται γιατί ορισμένες φορές μπορεί να εμφανιστεί ως βασικό «σύμπτωμα» ενός πεπτικού προβλήματος, ενώ άλλες φορές η δυσκοιλιότητα μετατρέπεται σε χρόνια πάθηση.
Συνήθη αίτια της δυσκοιλιότητας
Ορισμένες από τις βασικότερες αιτίες αύξησης συχνότητας της δυσκοιλιότητας, είτε είναι μεμονωμένες είτε είναι συνδυαζόμενες, είναι…
- Η διατροφή και η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών,
- Η μειωμένη κατανάλωσης φυτικών ινών,
- Η αφυδάτωση,
- Η αύξηση σωματικού βάρους,
- Η λήψη φαρμακευτικής αγωγής,
- Η έντονη καθιστική ζωή,
- Το άγχος,
- Τα πιεστικά επαγγελματικά ωράρια (που δεν επιτρέπουν στον εργαζόμενο να πάει «τουαλέτα» την ώρα που θέλει),
- Οι τοπικές ανωμαλίες που εμποδίζουν τη διέλευση των κοπράνων (όπως ο καρκίνος του εντέρου, οι αιμορροΐδες, τα αποστήματα, κ.λπ.),
- Διάφορες παθήσεις (π.χ. η νόσος του Parkinson, τα νεφρικά νοσήματα, οι μεταβολικές διαταραχές, ο διαβήτης, κ.λπ.).
Μετά τη διάγνωση…
Η δυσκοιλιότητα, αφού διαγνωστεί από τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό, αντιμετωπίζεται διατροφικά, φαρμακευτικά ή ακόμα συνδυαστικά και με αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Σε κάθε περίπτωση ενημερώνετε τον γιατρό ή και τον φαρμακοποιό σας, για να σας καθοδηγήσουν με κατάλληλες συμβουλές και εξατομικευμένες λύσεις.
Πώς θα καταπολεμήσετε τη δυσκοιλιότητα;
Αλλαγή καθημερινών συνηθειών
Εντάξτε το πρωινό γεύμα καθημερινά, αφού έχει αποδειχτεί ότι αυξάνει την περισταλτική κίνηση του παχέος εντέρου. Καταναλώστε για πρωινό νιφάδες βρώμης ή μούσλι πλούσια σε φυτικές ίνες.
Προσοχή! Εντάξτε σταδιακά τις ποσότητες των φυτικών ινών στο διατροφολόγιό σας και να τις συνδυάζετε με την απαραίτητη πρόσληψη υγρών, γιατί υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να προκύψουν τα αντίθετα αποτελέσματα από την υπερβολική χρήση φυτικών ινών.
Επαρκής ενυδάτωση
Πίνετε άφθονο νερό (1,5-2 λίτρα ημερησίως). Το νερό βοηθά τις φυτικές ίνες να δρουν καλύτερα και να κάνουν ακόμα πιο εύκολη τη διαδικασία της κένωσης.
Ένα ποτήρι νερό κατά τη διάρκεια των γευμάτων βοηθά αρκετά. Επιπλέον, μην αγνοείτε τα βότανα, καθώς έχουν άριστη θεραπευτική δράση (π.χ. η βαλεριάνα, η γλυκόριζα, ο λιναρόσπορος και το χαμομήλι).
Σταθερή επίσκεψη τουαλέτας καθημερινά
Υιοθετήστε τη συνήθεια να επισκέπτεστε την τουαλέτα καθημερινά και στις ίδιες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Προσοχή! Σε περίπτωση που σας παρουσιαστεί τάση για αφόδευση, μην αναβάλετε την επίσκεψη στην τουαλέτα.
Σωματική Άσκηση
Βάλτε τη σωματική άσκηση στη ζωή σας. Η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας ευνοεί, βελτιώνοντας τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας, αλλά και τη συχνότητα των κενώσεων.
Αποξηραμένα φρούτα και χυμοί φρούτων
Από τα φρούτα, προτιμήστε αυτά που έχουν σποράκια (όπως το ακτινίδιο, τη φράουλα, τα σύκα, κ.λπ.) ή φρούτα που μπορείτε να φάτε με τη φλούδα, (όπως το ροδάκινο και το μήλο).
Επιπρόσθετα, βοηθούν αρκετά τα αποξηραμένα φρούτα, όπως τα δαμάσκηνα, τα σύκα και οι σταφίδες.
Μην ξεχάσετε από το διατροφικό σας πρόγραμμα να προτιμήσετε φυσικούς χυμούς ή ροφήματα φρούτων και λαχανικών που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.
Συμβουλές για μία υγιεινή διατροφή…
- Προτιμήστε ινώδη λαχανικά και χόρτα, τα ωμά από τα βραστά (όπως είναι το μαρούλι). Ορισμένα λαχανικά, είναι ευεργετικά για τον οργανισμό, αλλά όχι τόσο για τη δυσκοιλιότητα (π.χ. λάχανο, κουνουπίδι, κολοκυθάκια, καρότο), γι’ αυτό και θα πρέπει να περιορίζονται σε περίπτωση δυσκοιλιότητας.
- Προτιμήστε τρόφιμα ολικής αλέσεως (π.χ. ψωμί, ζυμαρικά). Συγκεκριμένα το ψωμί σικάλεως, βοηθάει στην ήπια δυσκοιλιότητα και βελτιώνει τον μεταβολισμό στο παχύ έντερο.
- Προσθέστε «καλά» λίπη στη διατροφή σας, όπως ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηρούς καρπούς, τα οποία μπορούν να ανακουφίσουν απο τη δυσκοιλιότητα.
- Προσθέστε μια κουταλιά της σούπας μέλι καθημερινά ή μια μικρή ποσότητα χαρουπόμελου στα ροφήματα ή στα σνακ σας, διότι έχει αποδειχθεί ότι βοηθά αρκετά!
- Προτιμήστε τα «θαυματουργά» προβιοτικά τρόφιμα όπως είναι το αυθεντικό πρόβειο γιαούρτι ή το κεφίρ, τα οποία βοηθούν στη διατήρηση της ισορροπίας της εντερικής χλωρίδας.
Αριστείδης Κούνας, Φαρμακοποιός
www.y-o.gr
