Σε αντίθεση με αυτό που υποδηλώνει το όνομά της, η καρδιακή ανεπάρκεια δεν είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από την ολοκληρωτική παύση των λειτουργιών της καρδιάς.
Στην πραγματικότητα σημαίνει πως η καρδιά δεν λειτουργεί αρκετά αποτελεσματικά ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες του σώματος σε αίμα.
Όταν ο οργανισμός μας «αντιλαμβάνεται» ότι η παροχή αίματος δεν είναι επαρκής, προσπαθεί να αντιδράσει και να διορθώσει την κατάσταση.
Στην πράξη, αυτό που συμβαίνει είναι ότι ανεβαίνουν τα επίπεδα των ορμονών του στρες ώστε η καρδιά να αναγκαστεί να χτυπά πιο γρήγορα και πιο έντονα.
Ταυτόχρονα, τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται (στενεύουν) στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν σταθερά τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης.
Για να διατηρηθεί η ροή αίματος προς την καρδιά και τον εγκέφαλο, εκτρέπεται το αίμα από άλλους, λιγότερο σημαντικούς, ιστούς, όπως αυτοί των άκρων.
Τέλος, το σώμα κατακρατά νάτριο και υγρά ώστε να ενισχύσει τον όγκο του αίματος.
Σε βάθος χρόνου, όμως, τα αντισταθμιστικά μέτρα παύουν να έχουν αποτέλεσμα και η καρδιά αποδυναμώνεται περισσότερο.
Η καρδιακή ανεπάρκεια δημιουργεί δύο βασικά προβλήματα στο σώμα:
- Οι ιστοί και τα όργανα δεν λαμβάνουν αρκετό οξυγόνο
- Συσσωρεύεται υγρό στους πνεύμονες και τους ιστούς
Καθεμιά από αυτές τις δύο επιπλοκές οδηγεί με τη σειρά της σε διαφορετικές ενοχλήσεις:
- Η ελλιπής οξυγόνωση προκαλεί ένα αίσθημα κόπωσης και πνευματική σύγχυση
- Η συσσώρευση υγρού προκαλεί αύξηση του βάρους και πρήξιμο στους αστραγάλους και το κατώτερο τμήμα του ποδιού
Αυτά τα πρώιμα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας συχνά αποδίδονται σε άλλες, λιγότερο σοβαρές, αιτίες όπως η κακή φυσική κατάσταση, τα παραπανίσια κιλά ή η γήρανση.
Μάλιστα, η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο αν συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι τα συμπτώματα παρουσιάζουν ανά περιόδους εξάρσεις και υφέσεις.
Η καρδιακή ανεπάρκεια σε αρχικό στάδιο επηρεάζει συνήθως μόνο τη μία πλευρά της καρδιάς.
Η πλευρά της καρδιάς που αποδυναμώνεται πρώτη καθορίζει ποια συμπτώματα υπερισχύουν:
- Όταν η καρδιακή ανεπάρκεια επηρεάζει κυρίως την αριστερή πλευρά της καρδιάς, συσσωρεύεται αίμα στους πνεύμονες, προκαλώντας δύσπνοια και βήχα
- Όταν η καρδιακή ανεπάρκεια επηρεάζει κυρίως τη δεξιά πλευρά της καρδιάς, το αίμα παλινδρομεί προς τις φλέβες και συσσωρεύεται στους ιστούς του σώματος, προκαλώντας πρήξιμο στα κάτω άκρα.
