Τα εμβόλια αποτελούν ένα φλέγον θέμα συζήτησης, ειδικά ανάμεσα στους γονείς και δημιουργούνται εντάσεις και διαπληκτισμοί.
Να εμβολιάσω το παιδί μου ή όχι;
Ας δούμε μαζί τους κύριους μύθους και την πραγματικότητα, σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα.
«Τα πολλά εμβόλια αποσυντονίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα»
Μύθος. Το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να αναγνωρίσει και να θυμάται χιλιάδες αντιγόνα, πράγμα το οποίο κάνει έτσι κι αλλιώς με τις διάφορες λοιμώξεις που αντιμετωπίζει κατά τη διάρκεια της ζωής.
Στα παιδιά εφαρμόζονται πολλά εμβόλια, ώστε να τους παρέχεται όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προστασία, όσο το δυνατόν νωρίτερα.
«Μερικά εμβόλια περιέχουν υδράργυρο»
Πραγματικότητα. Το thimerosal (θειομερσάλη), ένα συντηρητικό που περιέχει υδράργυρο περίπου κατά 50%, αποτρέπει την μόλυνση από βακτήρια και είναι συστατικό διάφορων εμβολίων κυρίως, των αντιγριπικών.
Ωστόσο, από το 2001, το thimerosal δεν υπάρχει στα συνηθισμένα παιδικά εμβόλια για παιδιά ηλικίας κάτω των 6.
Πάντως, μετά από μετα-αναλύσεις που έγιναν μετά την απομάκρυνσή του από τα παιδικά εμβόλια, δεν έγινε δυνατό να τεκμηριωθεί η συσχέτισή του με ανεπιθύμητες ενέργειες.
«Τα εμβόλια μπορεί να έχουν παρενέργειες»
Πραγματικότητα. Τα εμβόλια, όπως και κάθε φάρμακο εξάλλου, έχουν βέβαια και κάποιες παρενέργειες.
Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ο πόνος στο σημείο της ένεσης και ο πυρετός.
Λιγότερο κοινές είναι οι επιληπτικές κρίσεις και άλλοι κίνδυνοι που ποικίλλουν ανάλογα με το εμβόλιο.
«Τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό»
Μύθος. Μια μικρή μελέτη του 1998 από τον A.Wakefield, ανέφερε πως παρατήρησε μια σύνδεση μεταξύ του εμβολίου της ιλαράς, της παρωτίτιδας και της ερυθράς (MMR) και τον αυτισμό, πυροδοτώντας πανικό που οδήγησε σε πτώση των ποσοστών εμβολιασμού.
Η μελέτη αυτή θεωρείται πλέον εσφαλμένη και μάλιστα έχει αφαιρεθεί από το περιοδικό που τη δημοσίευσε.
Το 2004 μάλιστα, δημοσιεύτηκε μια έκθεση που δεν βρήκε καμία επιστημονική απόδειξη ύπαρξης συσχετισμού μεταξύ του εμβολίου MMR και του αυτισμού.
Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, είναι πολύ πιο επικίνδυνο για τα παιδιά να μην εμβολιαστούν καθόλου.
«Τα εμβόλια είναι 100% αποτελεσματικά»
Μύθος. Τα εμβόλια δεν προσφέρουν 100% εγγύηση ότι δε θα πάθει λοίμωξη κάποιος που έχει εμβολιαστεί.
Αλλά αποτελούν μεγάλη βοήθεια.
Για παράδειγμα, ακόμη κι αν κάνει κάποιος το εμβόλιο της γρίπης, μπορεί ακόμη να αρρωστήσει, αλλά το πιθανότερο είναι με ελαφρά μορφή.
Για την καλύτερη προστασία, οι ειδικοί βασίζονται στη «συλλογική ανοσία»: όσο μεγαλύτερα είναι τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες προστασίας για όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που δε μπορούν να κάνουν εμβόλια λόγω ηλικίας, υγείας, ή άλλων λόγων.
«Τα εμβόλια δεν είναι αναγκαία, γιατί οι περισσότερες ασθένειες έχουν εξαλειφθεί»
Μύθος. Η μόνη μολυσματική ασθένεια στον άνθρωπο που έχει εξαλειφθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι η ευλογιά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Ακόμα και σήμερα υπάρχουν εξάρσεις ασθενειών όπως η ιλαρά, η παρωτίτιδα και ο κοκίτης.
Τα εμβόλια μπορεί να προστατεύσουν κάποιον αν συναναστρέφεται με άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί.
«Τα εμβόλια είναι μόνο για τα παιδιά»
Μύθος. Υπάρχουν πολλά εμβόλια που συστήνεται να γίνονται στους εφήβους και τους ενήλικες, μικρούς και μεγάλους, ώστε να είναι υγιείς, προλαμβάνοντας την εκδήλωση διάφορων ασθενειών και προάγοντας την προσπάθεια του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας για την προαγωγή της υγιούς γήρανσης (“healthy aging”) του παγκόσμιου πληθυσμού.