Με τον όρο “πολύδυμη κύηση” αναφερόμαστε σε μια κύηση με περισσότερα από ένα έμβρυα.
Μια τέτοια κύηση εμφανίζεται σε τρεις περιπτώσεις.
Στην πρώτη, το γονιμοποιημένο ωάριο περίπου μέσα στις δύο πρώτες εβδομάδες μετά τη σύλληψη χωρίζεται σε δύο ή περισσότερα έμβρυα με πανομοιότυπο γενετικό υλικό.
Ο αριθμός των πλακούντων και των αμνιακών σάκων εξαρτάται από την ημέρα μετά τη γονιμοποίηση κατά την οποία γίνεται ο διαχωρισμός των εμβρύων.
Η δεύτερη περίπτωση εμφανίζεται όταν για κάποιο λόγο απελευθερώνονται δύο ή περισσότερα ωάρια από την ωοθήκη αντί για ένα που απελευθερώνεται συνήθως κάθε μήνα.
Αυτά τα ωάρια γονιμοποιούνται από διαφορετικά σπερματοζωάρια και προκύπτουν δύο ή περισσότερα έμβρυα, ανάλογα με τον αριθμό των ωαρίων που έχουν απελευθερωθεί, με διαφορετικό γενετικό υλικό.
Στην τρίτη και τελευταία περίπτωση έχουμε τις εγκυμοσύνες που προκύπτουν με τις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Επειδή λοιπόν τελευταία αυξάνεται η συχνότητα της εξωσωματικής γονιμοποίησης, προκύπτουν συχνά δίδυμες και γενικά πολύδυμες κυήσεις.
Οι πολύδυμες κυήσεις είναι κυήσεις υψηλού κινδύνου επειδή είναι πολύ πιο συχνές οι επιπλοκές και τα προβλήματα που προκύπτουν σε σχέση με τις κυήσεις με ένα μόνο έμβρυο.
Τα σημαντικότερα προβλήματα είναι το χαμηλό βάρος γέννησης των μωρών και οι δυσκολίες στην αναπνοή τους, ειδικά όταν γεννιούνται και πρόωρα.
Μια πολύδυμη κύηση μπορεί να φανεί σε ένα υπερηχογράφημα, το οποίο μπορεί να δώσει και σημαντικές πληροφορίες για τον πλακούντα και τον αμνιακό σάκο.
Οι πιθανότητες μια κύηση να είναι πολύδυμη αυξάνονται όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό δίδυμων κυήσεων, όταν το μέγεθος της μήτρας είναι μεγαλύτερο από το αναμενόμενο, όταν η χοριακή γοναδοτροπίνη στο αίμα, δηλαδή η ορμόνη που παράγεται κατά την ανάπτυξη του πλακούντα αυξάνεται υπερβολικά και όταν η έγκυος έχει συχνά και έντονα τάση για εμετό.
Οι κυριότερες επιπλοκές στη μητέρα που μπορεί να προκαλέσει η πολύδυμη κύηση είναι η αυξημένη πιθανότητα αποβολής, η αναιμία, η αιμορραγία κατά τον τοκετό, ο διαβήτης κύησης, η αύξηση της αρτηριακής πίεσης, το αυξημένο αμνιακό υγρό, η πρόωρη αποκόλληση του πλακούντα και διάφορες λοιμώξεις, όπως ουρολοιμώξεις.
Στην πολύδυμη κύηση μπορεί να παρουσιαστούν σημαντικές επιπλοκές και στα έμβρυα, όπως πρόωρος τοκετός, παλινδρόμηση ή ενδομήτριος θάνατος του ενός εμβρύου, συγγενείς ανωμαλίες, μετάγγιση αίματος μεταξύ των διδύμων, ελλιπής σωματική ανάπτυξη, συστροφή των ομφάλιων λώρων και περιτυλίξεις.
Στις πολύδυμες κυήσεις η παρακολούθηση πρέπει να είναι πολύ προσεκτική.
Με το υπερηχογράφημα ελέγχεται η ύπαρξη όλων των παραπάνω επιπλοκών στα έμβρυα.
Όσον αφορά την έγκυο, ελέγχεται η πιθανότητα εμφάνισης αναιμίας, σακχαρώδους διαβήτη και υπέρτασης κύησης.
Ο τοκετός μιας πολύδυμης κύησης γίνεται συνήθως με καισαρική τομή για να αποφευχθούν τραυματισμοί και ασφυξία των εμβρύων.
Με το που γεννιέται το πρώτο παιδί, αυξάνεται απότομα ο διαθέσιμος χώρος μέσα στη μήτρα και το επόμενο παιδί μπορεί να πάρει κάποια ανώμαλη θέση.
Έτσι, ακόμα κι αν το πρώτο παιδί γεννηθεί με φυσιολογικό τοκετό, η μητέρα το πιο πιθανό είναι να χρειαστεί καισαρική τομή για να γεννήσει το δεύτερο, χωρίς να αποκλείεται ο φυσιολογικός τοκετός διδύμων, υπό τις κατάλληλες όμως προϋποθέσεις.