Γνωρίζουμε ότι η τοξοπλάσμωση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τόσο την υγεία της εγκύου όσο και την υγεία του αγέννητου βρέφους.
Ποιοι ακριβώς όμως είναι αυτοί οι κίνδυνοι και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν;
Τι είναι η τοξοπλάσμωση;
Η τοξοπλάσμωση είναι μια μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από την παρουσία ενός παρασίτου στο σώμα που ονομάζεται toxoplasma gondii.
Αυτό το παράσιτο ζει και αναπαράγεται στις γάτες.
Όμως, καθώς οι γάτες το αποβάλλουν στα κόπρανά τους, μπορεί επίσης να μολύνει άλλα ζώα που έρχονται σε επαφή με τα περιττώματά τους.
Οι άνθρωποι από την άλλη, μπορεί να έρθουν σε επαφή με τα περιττώματα των κατοικίδιων γατών τους κατά την αλλαγή της άμμου από την αμμολεκάνη τους.
Επιπλέον, το μικρόβιο μπορεί να μεταφερθεί στον ανθρώπινο οργανισμό από την κατανάλωση ωμού ή μη καλά μαγειρεμένου κρέατος, το οποίο προέρχεται από ζώα που φέρουν το παράσιτο.
Όταν η συγκεκριμένη ασθένεια μεταδοθεί στο βρέφος μετά τη γέννηση, συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα, αλλά το παράσιτο παραμένει στο σώμα για μια ζωή.
Η τοξοπλάσμωση είναι επικίνδυνη για το έμβρυο
Το «πρόβλημα» προκύπτει όταν η ασθένεια προσβάλλει τη μέλλουσα μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Και αυτό επειδή το παράσιτο που αποικεί το σώμα της μητέρας μπορεί να διασχίσει τον πλακούντα και να «επιτεθεί» στο έμβρυο.
Σε αυτήν την περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος μη αναστρέψιμης εγκεφαλικής βλάβης, που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ψυχοκινητικές καθυστερήσεις, επιληπτικές κρίσεις και άλλες απειλητικές για τη ζωή του καταστάσεις.
Οι παραμορφώσεις του κρανίου είναι συχνές.
Τα μάτια μπορεί επίσης να επηρεαστούν από το παράσιτο, το οποίο προκαλεί φλεγμονή και στη συνέχεια ουλές στον αμφιβληστροειδή.
Ανάλογα με το μέγεθος της μόλυνσης, μπορεί να προκληθεί μέχρι και τύφλωση.
Άλλες δυσπλασίες είναι λιγότερο συχνές, όπως παθήσεις στην καρδιά, στο συκώτι, στη σπλήνα.
Η συγγενής τοξοπλάσμωση προσβάλλει περίπου ένα στα 3000 μωρά, αλλά οι περιπτώσεις που προκαλεί συμπτώματα είναι λιγότερο συχνές.
Η φύση και η σοβαρότητα των συνεπειών της τοξοπλάσμωσης εξαρτώνται από το στάδιο της εγκυμοσύνης.
- Στο πρώτο τρίμηνο: Η μετάδοση στο αγέννητο βρέφος είναι σπάνια (μόλις το 5% των μητέρων που φέρουν τον ιό τον μεταδίδουν στο βρέφος).
Όμως, σε περίπτωση μετάδοσης, το μωρό κινδυνεύει από θάνατο.
Αυτό συμβαίνει επειδή το παράσιτο προσβάλλει ένα αναπτυσσόμενο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Εάν το μωρό επιβιώσει, αναμένονται πολύ σοβαρές συνέπειες.
- Στο δεύτερο τρίμηνο: Η μετάδοση στο αγέννητο βρέφος είναι συχνότερη (40%).
Ο εγκέφαλος μπορεί να επηρεαστεί, αλλά λιγότερο συχνά.
Οι οφθαλμικές διαταραχές είναι πιο συχνές.
- Στο τρίτο τρίμηνο: Η μετάδοση στο αγέννητο βρέφος είναι πολύ πιο πιθανή (το 60% των λοιμώξεων μεταδίδονται).
Όμως, το κεντρικό νευρικό σύστημα δεν επηρεάζεται.
Μόνο τα μάτια του βρέφους δύναται να επηρεαστούν.
Τοξοπλάσμωση – Τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης
Το μαγείρεμα σε ασφαλείς θερμοκρασίες και το καλό ψήσιμο του κρέατος είναι σημαντικοί παράγοντες.
Πριν την κατανάλωση, τα φρούτα και τα λαχανικά πρέπει να πλένονται καλά και να ξεφλουδίζονται.
Παράλληλα, θα πρέπει να αποφεύγονται ορισμένα τρόφιμα, όπως:
- Ωμά ή άψητα κρέατα
- Καπνιστά ή μαριναρισμένα θηράματα
- Ωμά μαλάκια
- Λαχανικά, φρούτα και αρωματικά βότανα που τρώγονται ωμά και τα οποία δεν έχουν πλυθεί καλά
Ο σχολαστικός καθαρισμός των επιφανειών κοπής στην κουζίνα με ζεστό νερό και σαπούνι όταν έχουν έρθει σε επαφή με ωμά τρόφιμα, είναι απαραίτητος.
Κατά τη διάρκεια κάθε επαφής με χώμα ή άμμο συνιστάται η χρήση γαντιών γιατί μπορεί να περιέχουν περιττώματα γάτας.
Όποιος έχει κατοικίδια γάτα θα πρέπει να καθαρίζει την άμμο υγιεινής με γάντια και να πλένει σχολαστικά τα χέρια του μετά το καθάρισμα.
Σε περίπτωση εγκυμοσύνης, καλό είναι να κάνει κάποιος άλλος αυτήν τη δουλειά.
Η γάτα καλό είναι να παραμένει μέσα στο σπίτι και μην πλησιάζει άλλες γάτες που κυκλοφορούν έξω.
Επίσης, δεν θα πρέπει να τρέφεται με ωμά κρέατα.
Τέλος, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καλό είναι να αποφεύγει η έγκυος να υιοθετήσει αδέσποτη γάτα.
Τοξοπλάσμωση και θεραπεία
Υπάρχουν θεραπείες που περιορίζουν τον κίνδυνο μετάδοσης στο βρέφος.
Ακόμη και αν αυτό επηρεαστεί, μπορούν επίσης έπειτα από τη συμβουλή του ειδικού, να χορηγηθούν αντιβιοτικά.
Έτσι θα αποφευχθεί ή θα μειωθούν οι συνέπειες της ασθένειας.
Σε κάθε περίπτωση, η θεραπεία θα πρέπει να ξεκινήσει όσο το δυνατόν νωρίτερα για να είναι αποτελεσματική.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο όλες οι μέλλουσες μητέρες θα πρέπει να κάνουν αιματολογικό έλεγχο κάθε μήνα.
Με αυτόν τον τρόπο θα μπορεί να αντιμετωπιστεί εγκαίρως η οποιαδήποτε ασθένεια.