Ακράτεια ούρων ορίζεται σύμφωνα με τον τελευταίο ορισμό της Διεθνούς Εταιρίας Εγκράτειας η αναφορά οποιασδήποτε ακούσιας απώλειας ούρων.
Αν και το συμπτωμα μπορεί να είναι κοινό, εντούτοις υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ακράτειας που οφείλονται σε διαφορετικά αίτια και χρήζουν διαφορετικής αντιμετώπισης.
Οι πιο συχνοί τύποι ακράτειας είναι: ακράτεια από προσπάθεια, επιτακτική ακράτεια και μικτού τύπου.
Πιο σπάνιες μορφές ακράτειας αποτελούν η νυχτερινή ακράτεια (ή ενούρηση), η ακράτεια από υπερπλήρωση και η συνεχής ακράτεια.
Η ακράτεια από προσπάθεια αφορά κυρίως γυναίκες μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας, ενώ απαντάται και σε άνδρες που έχουν υποβληθεί σε επέμβαση ριζικής προστατεκτομής λόγω καρκίνου του προστάτη.
Η απώλεια των ούρων είναι συνήθως μικρή και εμφανίζεται μετά από αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (άρση βάρους, βήχας, κ.α.).
Ο ασθενής δεν προειδοποιείται για την ακράτεια που έπεται, δεν έχει ενδείξεις ότι θέλει να ουρήσει και δεν εμφανίζει συμπτώματα κατά τον ύπνο.
Οφείλεται είτε σε βλάβη του ουρηθρικού σφιγκτήρα, είτε σε απώλεια στήριξης της ουρήθρας, λόγω χαλάρωσης του πυελικού εδάφους.
Η θεραπεία είναι κατά κανόνα χειρουργική και αποσκοπεί στην αποκατάσταση του μηχανισμού εγκράτειας που δεν είναι επαρκής ή έχει υποστεί βλάβη.
Η ακράτεια επιτακτικού τύπου χαρακτηρίζεται από ακούσια αποβολή ούρων που συνδυάζεται με έντονη επιθυμία για ούρηση που δεν μπορεί να αναχαιτιστεί.
Η ποσότητα των ούρων που διαφεύγει είναι περισσότερη σε σχέση με την ακράτεια από προσπάθεια, ενώ μπορεί να διαφεύγει και ολόκληρη η ούρηση.
Μπορεί να συνυπάρχει με νυχτερινή ενούρηση, ενώ στις γυναίκες μπορεί να παρατηρείται απώλεια ούρων κατά την σεξουαλική επαφή κατά τον οργασμό, (σε αντιδιαστολή με την ακράτεια από προσπάθεια, όπου η απώλεια των ούρων σημειώνεται κατά την διείσδυση).
Συχνά οι ασθενείς μετά από Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια (ΑΕΕ) εμφανίζουν επιτακτική ακράτεια, καθώς λόγω της εγκεφαλικής βλάβης αδυνατούν να αναστείλουν τις κυστικές συσπάσεις.
Η ακράτεια μικτού τύπου είναι η συνύπαρξη ακράτειας επιτακτικού τύπου και ακράτειας από προσπάθεια.
Το ποσοστό συμμετοχής των δυο τύπων ακράτειας διαφέρει από άτομο σε άτομο και η θεραπευτική προσέγγιση στοχεύει αρχικά στον τύπο ακράτειας που επικρατεί.
Η συνεχής ακράτεια χαρακτηρίζεται από διαρκή διαβροχή με ούρα και είτε είναι πρωτοπαθής, οπότε συνδέεται με συγγενείς ανωμαλίες εκβολής των ουρητήρων πέρα από το επίπεδο του σφιγκτήρα της κύστης, είτε δευτεροπαθής ως αποτέλεσμα συριγγίων της κύστης ή των ουρητήρων μετά από επεμβάσεις.
Η αντιμετώπιση είναι χειρουργική και αποσκοπεί στη διόρθωση της συγγενούς ανωμαλίας ή του συριγγίου.
Η ακράτεια από υπερπλήρωση αφορά συνήθως άνδρες με υπερτροφία προστάτη.
Χαρακτηρίζεται από συχνή ή και συνεχή διαβροχή ούρων, ενώ η κύστη παραμένει πάντα γεμάτη ή όταν πραγματοποιείται κένωση απομένει μεγάλο υπόλειμμα ούρων.
Η νυχτερινή ακράτεια (ή ενούρηση), ορίζεται ώς ακούσια διαβροχή με ούρα κατά τη διάρκεια του ύπνου, αφορά κυρίως την παιδική ηλικία και είτε είναι πρωτοπαθής, είτε δευτεροπαθής.
Η θεραπεία είναι συντηρητική και βασίζεται στην έκγαιρη αφύπνιση του παιδιού πριν την ούρηση, και στην άρση άλλων ψυχοκοινωνικών επιβαρυντικών παραγόντων.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να επισκεφθείτε τον ουρολόγο προκειμένου να γίνει αξιολόγηση της κατάστασης, να σχεδιαστεί περαιτέρω έλεγχος ώστε να τεκμηριωθεί η διάγνωση και στη συνέχεια να εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση.
Χαράλαμπος Κωνσταντινίδης, Χειρούργος Ουρολόγος – Ανδρολόγος, Fellow of the European Board of Urology (FEBU), Επιμελητής ΕΣΥ, Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Αναπήρων (ΕΙΑΑ)
www.y-o.gr
