Ο ιατρικός όρος για τους έντονους πόνους στη μέση και στην πλάτη είναι οσφυαλγία.
Πρόκειται για ένα πρόβλημα πολύ συχνό, οι μελέτες δείχνουν ότι το 80% των ανθρώπων κάποια στιγμή της ζωής τους θα έρθουν αντιμέτωποι με μια οσφυαλγία, ιδιαίτερα στην εφηβεία και στις ηλικίες γύρω από τα 50.
Υπάρχει τρόπος να την προλάβουμε;
Η οσφυαλγία είναι ένα πρόβλημα που αφορά την σπονδυλική στήλη και πιο συγκεκριμένα τους οσφυϊκούς σπόνδυλους οι οποίοι στηρίζουν ένα σημαντικό τμήμα του σώματος μας.
Οι οσφυϊκοί σπόνδυλοι, ακριβώς λόγω της θέση τους καταπονούνται, όχι μόνο από το βάρος αλλά και από τη λανθασμένη στάση του σώματος, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να «διαμαρτύρονται».
Οι πόνοι στη μέση και την πλάτη είναι ένα σύνθετο ιατρικό πρόβλημα που η συμβατική ιατρική από μόνη της δεν μπορεί πάντοτε να αντιμετωπίσει.
Σε πολλές περιπτώσεις, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για μια χρόνια κατάσταση, χρειάζεται μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση που λαμβάνει υπόψη της ψυχολογικούς και συναισθηματικούς παράγοντες, αλλά και την όλη φυσική κατάσταση του ατόμου.
Με τον τρόπο αυτό μπορεί να καταφέρουμε να μειώσουμε τον πόνο ή τουλάχιστον να μάθουμε να ζούμε με αυτόν.
Από πού Προέρχεται ο Πόνος;
Η οσφυαλγία είναι ένα σύμπτωμα που μπορεί να έχει πολλές αιτίες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι πόνοι στη μέση και στην πλάτη δεν είναι συγκεκριμένοι, δεν μπορούμε δηλαδή να προσδιορίζουμε με ακρίβεια την προέλευση του πόνου, ούτε είναι αφόρητοι.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποια βασική αλλοίωση η οποία μπορεί και να μας εξηγήσει τους πόνους.
Ας δούμε μερικές από τις συχνότερες αιτίες του πόνου στη μέση και στην πλάτη:
• Ένας τραυματισμός σε ένα μυ, σε κάποιο τένοντα ή σύνδεσμο που μπορεί να προέρχεται από μια απότομη κίνηση, μια ασυνήθιστη συστροφή ή απλά από τη συσσώρευση μιας μικρής, φαινομενικά αθώας, κίνησης.
• Ο εκφυλισμός του δίσκου που είναι αποτέλεσμα της ηλικίας.
Καθώς μεγαλώνουμε οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι χάνουν την ελαστικότητά τους.
Εκφύλιση του δίσκου παθαίνουν οι περισσότεροι άνθρωποι ηλικίας άνω των 65.
Αυτός ο εκφυλισμός βέβαια δεν συνδέεται πάντοτε με έντονο πόνο, αλλά μπορεί να εμπλέκεται στον πόνο της πλάτης.
• Ένα γυναικολογικό πρόβλημα.
Πολλές γυναίκες νιώθουν έντονο πόνο στην πλάτη περιοδικά, εξαιτίας κάποιου γυναικολογικού προβλήματος (πόνοι περιόδου, ενδομητρίωση κ.ά.).
Η πηγή αυτού του πόνου δεν βρίσκεται στην οσφυϊκή περιοχή αλλά ο πόνος εντοπίζεται στο κάτω μέρος της πλάτης.
• Η μετατόπιση ενός σπονδύλου πάνω από έναν άλλο σπόνδυλο (σπονδυλολίσθηση).
Αυτό μπορεί να συμβεί και μετά από ένα πέσιμο ή τραυματισμό.
• Ένα από τα προβλήματα στις μεγάλες ηλικίες είναι η οστεοπόρωση.
Εάν η οστεοπόρωση της σπονδυλικής στήλης είναι σημαντική, μπορεί να προκαλέσει κάταγμα στον σπόνδυλο.
• Μερικές φλεγμονώδεις ρευματοπάθειες, όπως αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα μπορεί επίσης να προκαλέσουν πόνο και δυσκαμψία στο κάτω μέρος της πλάτης.
• Σε σπάνιες περιπτώσεις ο πόνος στην πλάτη και τη μέση μπορεί να προκληθεί από ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής , έναν όγκο, ένα κάταγμα ή μια λοίμωξη.
Ποιοι Κινδυνεύουν Περισσότερο;
• Τα άτομα των οποίων η εργασία απαιτεί να είναι πολλές ώρες μόνο όρθιοι ή μόνο καθιστοί
• Οι εργαζόμενοι οι οποίοι καλούνται καθημερινά να σηκώνουν ή να τραβάνε βαριά φορτία
• Οι έγκυες γυναίκες, επειδή φέρουν ένα επιπλέον βάρος 9 kg έως 12 kg και οι ορμόνες τους προκαλούν μια χαλάρωση του μυϊκού ιστού (κυρίως στην περιοχή της πυέλου για να διευκολύνουν τον τοκετό, αλλά και κοντά στην σπονδυλική στήλη)
• Τα άτομα των οποίων οι γονείς έπασχαν από εκφύλιση του δίσκου, οστεοαρθρίτιδα ή οστεοπόρωση.
Ποιοί είναι οι Παράγοντες Κινδύνου;
• Η έλλειψη σωματικής άσκησης, αλλά και η υπερβολική προπόνηση
• Το υπερβολικό βάρος που καταπονεί τη σπονδυλική στήλη
• Η κακή στάση του σώματος.
• Τα ψηλοτάκουνα παπούτσια
• Το στρες
Τα καταπιεσμένα συναισθήματα, μια δύσκολη κατάσταση στο σπίτι ή το κακό κλίμα στη δουλειά συμβάλλουν σε πόνο στην πλάτη.
Το στρες αυξάνει την ένταση των μυών στο πίσω μέρος.
• Η κατάθλιψη, η οποία μπορεί να είναι ταυτόχρονα αιτία και συνέπεια ενός χρόνιου πόνου στην μέση και στην πλάτη.
Ποια είναι τα Βασικά Μέτρα Πρόληψης;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε για να μην υποφέρετε από πόνους στη μέση και στην πλάτη είναι να ακολουθήσετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής:
• Να διατηρήσετε ένα σταθερό βάρος που είναι φυσιολογικό για το ύψος και την ηλικία σας.
• Να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα ειδικής διατροφής για να χάσετε βάρος, ειδικά αν είστε υπέρβαροι.
• Να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα ήπιας άσκησης και να κάνετε «ζέσταμα» πριν τη γυμναστική.
Είναι ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσετε τη δύναμη και την ευελιξία της πλάτης σας.
• Όταν γυμνάζεστε δώστε ιδιαίτερη προσοχή στους κοιλιακούς μυς και σε εκείνους της πλάτης που λειτουργούν σαν φυσικό στήριγμα για τη σπονδυλική στήλη και την προστατεύουν από τα χτυπήματα.
Ζητήστε από έναν εκπαιδευτή να σας δείξει τις κατάλληλες ασκήσεις και προσέξτε πολύ στην εκτέλεσή τους, επειδή αν δεν γίνουν σωστά μπορεί να έχετε τα αντίθετα αποτελέσματα.
• Φροντίστε να βρίσκετε μέσα στην ημέρα, κάθε μέρα, λίγο χρόνο, για πραγματική χαλάρωση.
Μια πιο σωστή στάση του σώματος
• Χρειάζεται να προσέχετε τη στάση του σώματός σας, να κρατάτε την πλάτη σας ίσια, τους ώμους σας προς τα πίσω και να μην καμπουριάζετε.
• Αν πρέπει να μείνετε για πολλές ώρες σε όρθια θέση, μην παραλείπετε να χρησιμοποιείτε ένα χαμηλό σκαμνάκι για τα πόδια που θα χρησιμοποιείτε εναλλάξ μία για το ένα και μία για το άλλο πόδι.
• Αν χρειάζεται να παραμείνετε καθισμένοι για πολλές ώρες , είτε στο γραφείο είτε στο αυτοκίνητο, μην παραλείπετε να κάνετε μικρά διαλείμματα και να τεντώνετε τα πόδια σας για να ξεμουδιάσουν.
• Στο γραφείο να χρησιμοποιείτε καρέκλες που προσφέρουν μια καλή στήριξη στην πλάτη
• Μπορείτε να επιλέξετε μια ανακλινόμενη πολυθρόνα γραφείου που θα προσφέρει μεγαλύτερη ευλυγισία στην πλάτη σας.
Είναι λίγο πιο ακριβή, αλλά η πλάτη σας θα σας ευγνωμονεί.
• Ρυθμίστε το ύψος της καρέκλας σας ή, ακόμα καλύτερα, βάλτε ένα υποπόδιο ή ένα μικρό σκαμνί ώστε τα γόνατα να είναι ελαφρώς ψηλότερα από τα ισχία.
• Αν εργάζεστε σε υπολογιστή, ρυθμίστε το ύψος της οθόνης ώστε τα μάτια σας να κοιτούν σε ευθεία μπροστά από το κεφάλι.
Θυμηθείτε:
• Προσπαθήστε να μην κουβαλάτε καθημερινά πολύ βάρος με την τσάντα σας.
Αν δεν γίνεται αλλιώς προτιμήστε τα σακίδια πλάτης ώστε το βάρος να κατανέμεται και στους δύο ώμους
• Αν χρειάζεται να μετακινήσετε βαριά πράγματα είναι προτιμότερο να τα σπρώχνετε παρά να τα τραβάτε
• Αν χρειάζεται να σηκώσετε κάποιο βαρύ αντικείμενο, μην σκύβετε κάτω, μετακινήστε ολόκληρο τον κορμό σας λυγίζοντας τα γόνατα και κρατώντας ίσια την πλάτη σας.
Με αυτόν τον τρόπο, το βάρος κατανέμεται καλύτερα στο σώμα.
• Να αποφεύγετε να φοράτε ψηλά τακούνια (πάνω από 5 εκ.) σε καθημερινή βάση.
Προτιμήστε τα χαμηλά παπούτσια που προσφέρουν καλύτερη στήριξη στα πόδια και στο σώμα.
Υπάρχει Λύση;
Όπως είπαμε και παραπάνω η οσφυαλγία είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που απαιτεί μια πιο ολιστική προσέγγιση.
Σε περίπτωση οξείας οσφυαλγίας, θα χρειαστεί να ακολουθήσετε φαρμακευτική αγωγή.
Η άσκηση και η φυσιοθεραπεία δεν έχουν να προσφέρουν πολλά πράγματα.
Αντιθέτως, μπορεί να κάνουν θαύματα σε περιπτώσεις υποοξείας οσφυαλγίας, όπως και στις χρόνιες καταστάσεις.
Στην αρχή ο ασθενής κάνει μερικές απαλές κινήσεις και σιγά σιγά μαθαίνει να κάνει κάποιες ειδικές ασκήσεις που θα μπορεί να επαναλάβει μόνος του στο σπίτι, ώστε οι μύες και οι σύνδεσμοι να αποκατασταθούν και να μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν.
Το μασάζ επίσης μπορεί να βοηθήσει πολύ στις χρόνιες καταστάσεις οσφυαλγίας, καθώς χαλαρώνει τους μυς και απαλύνει τον πόνο.
Σε ένα δεύτερο στάδιο, μπορείτε να δοκιμάσετε κάποια ήπια άθληση, όπως το περπάτημα και η κολύμβηση που δεν επιβαρύνουν την πλάτη.
Η γιόγκα επίσης είναι μια πρακτική που μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική στους πόνους της μέσης και της πλάτης.
Εναλλακτικές Προσεγγίσεις
Όταν ο πόνος στη μέση και στην πλάτη είναι χρόνιος, συνήθως ο ασθενής χρειάζεται να κάνει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής του: Να ξεκινήσει νέες δραστηριότητες, να μάθει να στέκεται καλύτερα, να κάνει κάποιες ειδικές ασκήσεις, να αλλάξει διατροφικές συνήθειες αν έχει παραπανίσιο βάρος κ.ά.
Επιπρόσθετα, οι ειδικοί υποστηρίζουν όλο και περισσότερο ότι υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα σε αυτούς τους πόνους και τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου.
Όταν κάποιος διαχειρίζεται καλά το θέμα του πόνου του, δεν τον σκέφτεται συνέχεια και είναι πεπεισμένος ότι θα επανέλθει στην αρχική του κατάσταση, τότε οι πιθανότητες ανάκαμψης είναι πολύ περισσότερες.
Σε περιπτώσεις χρόνιας πάθησης επίσης η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τον ασθενή και να έχει πολύ καλά αποτελέσματα.
Μέσα από τη θεραπεία μαθαίνει να διαχειρίζεται καλύτερα το στρες, να χαλαρώνει να αποκτήσει μια πιο θετική άποψη και τελικά να ελέγχει και να αντιμετωπίζει τον πόνο.
Πόπη Χαραμή, Φαρμακοποιός
Χαραμή ΑΕ
www.y-o.gr
