Οι HPV (Human Papilloma Virus) ιοί που προκαλούν τα κονδυλώματα καλούνται γεννητικοί και μεταδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή.
Τα κονδυλώματα είναι δερματικές αλλοιώσεις στην περιοχή του πρωκτού και των γεννητικών οργάνων.
Εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες και αποτελούν ένα από τα πιο συνήθη σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Πώς μεταδίδεται ο HPV;
Οι γεννητικοί ιοί μεταδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή ενός υγιούς ατόμου με ένα άτομο που έχει μολυνθεί.
Άλλοι τύποι σεξουαλικής επαφής, όπως για παράδειγμα η στοματο-γεννητική επαφή, θεωρούνται σπανιότεροι τρόποι μετάδοσης του ιού.
Η μετάδοση του ιού δεν πραγματοποιείται από τα καθίσματα της τουαλέτας, από τα πόμολα, τις χειρολαβές, τις βρύσες ή από τα κατοικίδια ζώα.
Επίσης, δεν μεταδίδεται με τα ρούχα και τις πετσέτες που έχουν έρθει σε επαφή με την επιδερμίδα μολυσμένου ατόμου.
Ο ιός που θα μεταδοθεί μέσω της στοματικής επαφής, μπορεί να εμπλακεί στην ανάπτυξη καρκίνων της στοματικής κοιλότητας και του στοματοφάρυγγα (συνήθως στη βάση της γλώσσας και στις αμυγδαλές).
Ποια τα Χαρακτηριστικά Συμπτώματα;
Σε αρκετές περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό καταπολεμά τον ιό και δεν εκδηλώνονται τα χαρακτηριστικά σημάδια και συμπτώματα της λοίμωξης.
Στη γυναίκα, το κύριο όργανο που προσβάλλει ο ιός είναι η μήτρα, ενώ στον άνδρα το πέος.
Οι βλάβες στις επιφάνειες που προσβάλλει ο ιός ποικίλλουν, με σοβαρότερη αυτή της εμφάνισης προ-καρκινικών και καρκινικών αλλοιώσεων.
Η εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι διεθνώς δεύτερη σε συχνότητα μετά τον καρκίνο του μαστού.
Ευτυχώς η διαδικασία της καρκινογένεσης στον τράχηλο συνήθως απαιτεί πολλά έτη (10 έως 30).
Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα, οι αλλοιώσεις είναι διαγνώσιμες και θεραπεύσιμες, αρκεί οι γυναίκες να υποβάλλονται στον σωστό προληπτικό έλεγχο.
Τα λεγόμενα οξυτενή κονδυλώματα φαίνονται με γυμνό μάτι, αλλά οι περισσότερες αλλοιώσεις δεν φαίνονται με γυμνό μάτι και εντοπίζονται μόνο με τη βοήθεια κολποσκοπίου.
Για τον λόγο αυτό, τα κονδυλώματα αποκαλούνται και «σιωπηλή επιδημία», καθώς πολλοί είναι αυτοί που δεν γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί από τον ιό επειδή δεν εμφανίζουν συμπτώματα.
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι εάν ο ένας από τους δύο συντρόφους διαγνωστεί με τη μόλυνση, δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι διατηρεί και παράλληλη σχέση, καθώς μπορεί να μιλάμε για αναζωπύρωση κάποιας παλιάς μόλυνσης, μιας και είναι συνηθισμένο κάποιος να είχε μολυνθεί στο παρελθόν και να μην το γνωρίζει.
Επιπλέον, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιος κόλλησε ποιόν, ούτε αν πρόκειται για μία παλιά ή νέα μόλυνση, επειδή δεν βρίσκονται αντισώματα στο αίμα από HPV ιούς σε όλους τους ασθενείς.
Η έγκαιρη διάγνωση πάνω απ’ όλα
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι κάθε ενεργά σεξουαλικά άτομο μπορεί να εκτεθεί στον ιό HPV και για αυτό η λήψη προληπτικών μέτρων είναι μεγίστης σημασίας.
Το πιο κρίσιμο χρονικό διάστημα μιας γυναίκας για την αρχική εκδήλωση της λοίμωξης είναι από την εφηβεία μέχρι την ηλικία περίπου των 25 ετών.
Σε αυτήν την περίοδο, η πλειοψηφία των γυναικών ξεκινά τις σεξουαλικές επαφές και η μορφολογία του τραχήλου διευκολύνει τη λοίμωξη από τον ιό.
Επιπλέον, όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων, τόσο περισσότερο αυξάνονται και οι πιθανότητες λοίμωξης από τον ιό.
Ας μην ξεχνάμε ότι η έγκαιρη διάγνωση με εξετάσεις, όπως το τεστ Παπανικολάου, ειδικά HPV-DNA τεστ, η κολποσκόπηση και η βιοψία, μπορεί να οδηγήσουν στην έγκαιρη και αποτελεσματική θεραπεία, καθώς αν οι προ-καρκινικές τραχηλικές αλλοιώσεις αφεθούν χωρίς θεραπεία, ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκίνο.
Προφύλαξη
Πέρα από τη χρήση προφυλακτικού, η οποία όμως δεν παρέχει πλήρη προστασία καθώς δεν καλύπτει πλήρως την πρωκτογεννητική περιοχή, το εμβόλιο θεωρείται ο πιο αποτελεσματικός και αξιόπιστος τρόπος προστασίας ακόμα και αν κάποιος έχει προσβληθεί από τον ιό.
Όσο νωρίτερα γίνεται, τόσο μεγαλύτερη προστασία παρέχει και πιο συγκεκριμένα, πρέπει να πραγματοποιείται σε κορίτσια ηλικίας από 11 έως 18 χρόνων, πριν ακόμα ξεκινήσουν οι σεξουαλικές επαφές.
Το εμβόλιο κυκλοφόρησε πρόσφατα και στην Ελλάδα, ενσωματώθηκε στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού, καθώς έχει εξαιρετικό προφίλ ασφαλείας και χορηγείται από τα ασφαλιστικά ταμεία δωρεάν.
Επειδή όμως το εμβόλιο δεν προφυλάσσει από όλους τους τύπους HPV, θα πρέπει οι γυναίκες που το κάνουν να συνεχίσουν να ελέγχονται προληπτικά.
Θεραπεία
Πρέπει να διευκρινιστεί ότι η θεραπεία δεν στοχεύει στο αίτιο, αλλά αφαιρεί ή καταστρέφει τον ιστό που έχει φλεγμονή.
Αν και ο ιός HPV είναι αδύνατο να εκριζωθεί από τον οργανισμό, υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων, όπως είναι:
– θεραπείες τοπικής εφαρμογής με διαλύματα και κρέμες,
– η κρυοθεραπεία, αρκετά επίπονη και ο γιατρός που θα την εφαρμόσει πρέπει να είναι έμπειρος ώστε να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
– τα όξινα διαβρωτικά διαλύματα. Η εφαρμογή τους γίνεται αποκλειστικά από τον γιατρό και συνήθως δεν είναι η πρώτη θεραπευτική επιλογή για την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων, καθώς ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβες στο υγιές δέρμα που υπάρχει γύρω.
– το χειρουργείο σαν τελευταία λύση, όταν ο αριθμός των κονδυλωμάτων είναι μεγάλος ή τα κονδυλώματα καλύπτουν μεγάλη περιοχή του δέρματος ή δεν έχουν υποχωρήσει με άλλες θεραπείες.
Αλέξανδρος Αγγέλου, Φαρμακοποιός με μεταπτυχιακό στη Βιομηχανική Φαρμακευτική
www.y-o.gr
