Καθώς τα smartphones ενσωματώνονται ολοένα και περισσότερο στην καθημερινή μας ζωή, ένας διαρκώς αυξανόμενος όγκος ερευνών εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις ανεπαίσθητες αλλά σημαντικές επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στην υγεία των παιδιών.
Πρόσφατα, δύο μελέτες αμερικανών ερευνητών εστίασαν στον χρόνο που περνούν πλέον οι γονείς μπροστά στις οθόνες των κινητών τους. Η πρώτη έρευνα αποκάλυψε ότι οι γονείς βρεφών αφιερώνουν πλέον κατά μέσο όρο περισσότερες από πέντε ώρες στα κινητά τους καθημερινά. Η δεύτερη μελέτη διαπίστωσε ότι πάνω από το 68% των γονέων παραδέχονται ότι συχνά αποσπάται η προσοχή τους από τα κινητά τους καθώς αλληλεπιδρούν με τα παιδιά τους.
Μια νέα έρευνα τώρα αποκαλύπτει ότι οι γονείς που χρησιμοποιούν συχνά το κινητό τους ή το tablet τους παρουσία των παιδιών τους – μια συμπεριφορά που οι ερευνητές ονομάζουν «γονική χρήση τεχνολογίας» (PTU) – μπορεί να είναι επιζήμια στην ψυχική υγεία και την ανάπτυξη των παιδιών.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, η συχνή απόσπαση της προσοχής των γονέων λόγω της χρήσης κινητών ή άλλων συσκευών όχι μόνο μειώνει την ποιότητα της επικοινωνίας και της συναισθηματικής σύνδεσης με τα παιδιά αλλά μπορεί να έχει και σοβαρές επιπτώσεις στη γνωστική λειτουργία των παιδιών.
Αρνητική συσχέτιση μεταξύ της γονικής χρήσης τεχνολογίας και γνωστικής λειτουργίας των παιδιών
Ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Wollongong στη Νέα Νότια Ουαλία εξέτασε δεδομένα από 21 μελέτες σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας από τους γονείς σε 10 διαφορετικές χώρες.
Αναλύοντας δεδομένα από περίπου 15.000 παιδιά κάτω των πέντε ετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά, των οποίων οι γονείς χρησιμοποιούσαν συχνά τεχνολογικές συσκευές μπροστά τους, είχαν φτωχότερη γνωστική ανάπτυξη, ασθενέστερη προσκόλληση στους γονείς και έτειναν να περνούν περισσότερο χρόνο μπροστά σε οθόνες, μια τάση που θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες στη σωματική και ψυχική τους υγεία.
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά των οποίων οι γονείς χρησιμοποιούσαν συχνά συσκευές μπροστά τους εμφάνιζαν συχνότερα αντικοινωνικές συμπεριφορές και ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν σημάδια εσωτερικευμένων προβλημάτων, όπως άγχος, ή εξωτερικευμένων αρνητικών συμπεριφορών, όπως επιθετικότητα.
Ανησυχητική επιπλέον είναι η διαπίστωση των ερευνητών πως οι επιβλαβείς επιδράσεις στα παιδιά φαίνεται να εμφανίζονται ανεξάρτητα από το αν η οθόνη αποσπά την προσοχή του γονέα από την αλληλεπίδραση με το παιδί του.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η αρνητική συσχέτιση μεταξύ της γονικής χρήσης τεχνολογίας και της γνωστικής λειτουργίας των παιδιών μπορεί να αποδοθεί στη μείωση της ποιότητας των αλληλεπιδράσεων γονέα-παιδιού και στην έλλειψη ενδεχόμενης ανταπόκρισης.
«Η αποσπασματική ή ασυνεπής εμπλοκή – όπως όταν ένας γονέας είναι απορροφημένος σε ένα τηλέφωνο – μπορεί να οδηγήσει σε χαμένες ευκαιρίες για μάθηση, δεσμό και συναισθηματική ρύθμιση. Αυτή η συσχέτιση μπορεί επίσης να επηρεάζεται από γονείς που δεν ανησυχούν για τον χρόνο που περνούν οι ίδιοι μπροστά σε οθόνες και, κατά συνέπεια, μπορεί να είναι λιγότερο προσεκτικοί με τον χρόνο που περνούν τα παιδιά τους μπροστά σε οθόνες», εξηγούν οι ερευνητές.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα της μελέτης δεν υπονοούν ότι η τεχνολογία θα πρέπει να εξαλειφθεί εντελώς από την οικογενειακή ζωή, αφού όταν χρησιμοποιείται με ενσυνείδητο τρόπο μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο για τους γονείς.
Αυτό που υπογραμμίζει η μελέτη, λένε οι ερευνητές, είναι πως υπάρχει σαφέστατη αρνητική συσχέτιση μεταξύ της γονικής χρήσης τεχνολογίας και της γνωστικής λειτουργίας των παιδιών. Για να μετριαστούν αυτές οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις είναι αναγκαία η ρύθμιση και ο έλεγχος της χρήσης συσκευών κοντά σε παιδιά, ειδικά κατά τη διάρκεια κοινών ρουτινών όπως τα γεύματα, το παιχνίδι και η ώρα του ύπνου, στιγμές κρίσιμες για τη σύνδεση και την ανάπτυξη των παιδιών.
Όπως τονίζουν οι ερευνητές, απαιτούνται περαιτέρω έρευνες που θα εξετάσουν ποιες χρονικές περίοδοι χρήσης της τεχνολογίας από τους γονείς είναι περισσότερο επιβλαβείς στα παιδιά, καθώς και ποιοι τύποι ψηφιακής δραστηριότητας αποσπούν περισσότερο την προσοχή των παιδιών.
