Με αφορμή τον φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος, που έχει οριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και άλλους συνεργαζόμενους οργανισμούς, η 31η Μαΐου, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (Ε.Π.Ε.) διοργάνωσε σχετική διαδικτυακή ενημέρωση για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, με την ευγενική χορηγία της Pfizer Hellas.
Στόχος της ενημερωτικής πρωτοβουλίας, με προεδρείο τον κ. Μιχάλη Τουμπή, Πνευμονολόγο & Μέλος του Δ.Σ της Ε.Π.Ε και την κα. Παρασκευή Αργυροπούλου – Πατάκα, Ομότιμη Καθηγήτρια Πνευμονολογίας & τ. Αντιπρύτανη Α.Π.Θ, ήταν αφενός η επικοινωνία των μηνυμάτων της παγκόσμιας καμπάνιας για το 2020 και η προτροπή για τη διακοπή του καπνίσματος, αλλά και η ενημέρωση για τα ενδιαφέροντα στοιχεία, που προέκυψαν από την πανδημία της νόσου COVID-19, όσον αφορά το κάπνισμα και την έκβαση της νόσου.
Η κα. Ιωάννα Μητρούσκα, Πνευμονολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΑ.Γ.Ν.Η. και Συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε, ανέφερε κατά τη διάρκεια της παρουσίασής της:
«Η προστασία των νέων από τη χειραγώγηση της βιομηχανίας και η αποτροπή τους από τη χρήση καπνού και νικοτίνης, έχει τεθεί ως πρωταρχικός σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας για το 2020.
Η ανάγκη αυτή έχει προκύψει, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, καθώς εσωτερικά έγγραφα της σχετικής με τον καπνό βιομηχανίας αποκαλύπτουν έρευνα σε βάθος και υπολογισμένες προσεγγίσεις σχεδιασμένες για να προσελκύσουν μια νέα γενιά χρηστών καπνού.
Οι προσεγγίσεις αυτές αφορούν αρχικά τον σχεδιασμό των καπνικών προϊόντων αλλά και τις εκστρατείες marketing, οι οποίες στοχεύουν στην αντικατάσταση εκατομμυρίων ανθρώπων – που πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες οφειλόμενες στον καπνό – με καινούργιους, νεαρούς καταναλωτές.
Σε απάντηση σε αυτή τη συστηματική, επιθετική και διαρκή τακτική της σχετικής με τον καπνό βιομηχανίας για την προσέλκυση μιας νέας γενιάς χρηστών καπνού, η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος 2020 ξεκινάει μια εκστρατεία αντι-marketing και δίνει στους νέους τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στον αγώνα κατά του Big Tobacco.
H Ε.Π.Ε, η οποία τα τελευταία 20 χρόνια έχει καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες, μέσω στοχευμένων δράσεων (ενημέρωση σχολείων κ.ά), στην ενημέρωση της νέας γενιάς για τις επιπτώσεις της χρήσης προϊόντων καπνού, συμμετέχει στην προσπάθεια αυτή, αποσκοπώντας στην αποσύνδεση των μύθων, την προβολή των τακτικών χειραγώγησης, την εκπαίδευση των νέων σχετικά με τις προθέσεις και τις τακτικές της καπνοβιομηχανίας, καθώς και την ενδυνάμωση των επιρροών (στην pop κουλτούρα, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο σπίτι ή στην τάξη), που εν δυνάμει μπορούν να προστατεύσουν και να υπερασπιστούν τη νεολαία.
Στηρίζουμε, λοιπόν, το μήνυμα ότι ο κόσμος δεν μπορεί να αντέξει άλλη μια γενιά εξαπατημένη από τα ψέματα της καπνοβιομηχανίας, η οποία προσποιείται ότι προωθεί την ελευθερία της προσωπικής επιλογής, διασφαλίζοντας παράλληλα αιώνια κέρδη – ανεξάρτητα από τα εκατομμύρια των ανθρώπων που πληρώνουν με τη ζωή τους κάθε χρόνο».
Η κα. Παρασκευή Κατσαούνου, Επίκουρη Καθηγήτρια Πνευμονολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Συντονίστρια Ομάδας Λοιμώξεων της Ε.Π.Ε και τ. Πρόεδρος της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Ιατρικής Εκπαίδευσης της E.R.S., αναφέρθηκε στη σύνδεση του καπνίσματος με τις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού και τη νόσο COVID-19:
«Γνωρίζουμε, ήδη, ότι το κάπνισμα είναι σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας για τις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, όπως η γρίπη, η πνευμονιοκκοκική πνευμονία και η φυματίωση.
Για παράδειγμα, οι καπνιστές έχουν 57% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από φυματίωση, οι παθητικοί καπνιστές 44% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από φυματίωση, ενώ τα βρέφη, των οποίων και οι δύο γονείς καπνίζουν, που εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα, έχουν 82% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού.
Συγκεκριμένα, το κάπνισμα μειώνει την άμυνα και τη βλεννοκρoσσωτή κάθαρση των αεραγωγών.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας της νόσου COVID-19, αναδείχθηκαν τα εξής θέματα:
α) Το κάπνισμα είναι κύριος παράγοντας κινδύνου για τα νοσήματα (Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, Σακχαρώδης Διαβήτης κ.λπ.), που καθιστούν τους ασθενείς ευπαθείς για σοβαρή νόσηση από COVID-19,
β) Το κάπνισμα αυτό κάθε αυτό αυξάνει τη θνησιμότητα ενδονοσοκομειακά σε όσους ασθενείς με COVID-19 χρειαστεί να νοσηλευτούν – η αύξηση των υποδοχέων ACE-2 που παρατηρείται τόσο στους καπνιστές όσο και στους ασθενείς με ΧΑΠ, πιθανά αποτελεί επιπρόσθετο μηχανισμό που εξηγεί τη συσχέτιση αυτή-,
γ) Δεν υπάρχουν έγκυρες επιστημονικές μελέτες, που να αποδεικνύουν ευμενή επίδραση του καπνίσματος ή της νικοτίνης στη νόσο COVID-19.
Οι υπάρχουσες προς το παρόν μελέτες έχουν σημαντικά μεθοδολογικά ελλείματα και κάποιες χρηματοδοτούνται από την καπνοβιομηχανία.
Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί, ότι οι καπνιστές κινδυνεύουν περισσότερο καθώς φέρνουν συχνότερα τα χέρια τους στο πρόσωπό τους για να καπνίσουν, ενώ παράλληλα, συγκεκριμένα καπνικά προϊόντα, όπως ο ναργιλές, χρησιμοποιούνται από περισσότερους χρήστες, αυξάνοντας την πιθανότητα μετάδοσης του ιού».
Η κα. Μάρθα Ανδρίτσου, Πνευμονολόγος, Α’ Κλινική Εντατικής Θεραπείας ΕΚΠΑ, Γ.Ν.A «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» και Συντονίστρια Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε, από την πλευρά της, τόνισε ότι προτεραιότητα της Ε.Π.Ε. είναι η πρόληψη της έναρξης του καπνίσματος από τους νέους και η παροχή βοήθειας στους καπνιστές που προσπαθούν να διακόψουν, μέσω στοχευμένων δράσεων.
Συγκεκριμένα, ανέφερε:
«Η Ε.Π.Ε υλοποιεί, μεταξύ άλλων, διαδραστικά προγράμματα σε σχολεία με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση μαθητών, όπως είναι το πρόγραμμα «Πάρε Ανάσα» και διοργανώνει ημερίδες και παρουσιάσεις ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία – και όχι μόνο – που σχετίζονται με τη χρήση καπνού και την ευαισθητοποίηση όλων για την εφαρμογή πολιτικών ελάττωσης της κατανάλωσης καπνού.
Βασικό πυλώνα, όμως, της προσπάθειας αυτής, αποτελούν τα πρωτοποριακά Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος (www.denkapnizo.org), που λειτουργούν από το 2000 στα κρατικά νοσοκομεία της χώρας και έχουν τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας στην Ευρώπη.
Στο πλαίσιο, μάλιστα, των μέτρων πρόληψης του κορωνοϊού, κάποια Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος παρέχουν τη δυνατότητα διαδικτυακής παρακολούθησης ενώ πραγματοποιείται και εξειδικευμένη παρακολούθηση ειδικών ομάδων υψηλού κινδύνου, όπως οι διαβητικοί με δωρεάν παροχή συμβουλευτικής και φαρμακευτικής αγωγής (http://www.sweetquit.eu).
