Η αγορά συμπληρωμάτων διατροφής γνωρίζει μεγάλη άνθιση τα τελευταία χρόνια…
Προβιοτικά, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα πωλούνται στα φαρμακεία, σε καταστήματα βιολογικών προϊόντων, αλλά και σε σούπερ μάρκετ.
Η σχέση ανάμεσα στη διατροφή και στην υγεία είναι, σήμερα, πιο εμφανής από ποτέ.
Η εμφάνιση αρκετών προβλημάτων υγείας θα πρέπει να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες του ατόμου.
Ας δούμε κάποιους ορισμούς
Προβιοτικά: Κυριολεκτικά σημαίνει «υπέρ της ζωής», σε αντίθεση με το αντιβιοτικό.
Ο όρος αυτός περιλαμβάνει ζωντανούς μικροοργανισμούς που βοηθούν στη διατήρηση και ενίσχυση της εντερικής χλωρίδας όταν χορηγηθούν σε επαρκή ποσότητα.
Αυτά είναι βακτηρίδια γαλακτικού οξέος (bifidobacteria, lactobacilli) και ζυμομύκητες (saccharomyces).
Πρεβιοτικά: Ουσίες που προάγουν την ανάπτυξη των προβιοτικών.
Μπορούμε να διακρίνουμε τα FOS (φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες) και την ινουλίνη (μακρά αλυσίδα φρουκτόζης) που εξάγεται από τη ρίζα κιχωρίου.
Μακροθρεπτικά συστατικά: Αυτά είναι τα λιπίδια, οι υδατάνθρακες και οι πρωτεΐνες, δηλαδή τα θρεπτικά συστατικά που είναι ικανά να τροφοδοτούν ενεργειακά το σώμα.
Μικροθρεπτικά συστατικά: Ο όρος αυτός περιλαμβάνει βιταμίνες, μέταλλα και απαραίτητα λιπαρά οξέα.
Ιχνοστοιχεία: Χημικά στοιχεία που θεωρούνται απαραίτητα για τη λειτουργία του οργανισμού σε πολύ μικρές ποσότητες (σίδηρος, ψευδάργυρος, φθόριο, μαγγάνιο, χαλκός, σελήνιο, ιώδιο, κ.λπ.).
Τα ιχνοστοιχεία είναι ικανά να δεσμεύονται με πρωτεΐνες και να τροποποιούν τις ιδιότητές τους.
Η ανεπάρκεια σε κάποιο προκαλεί προβλήματα. Αντίθετα, οι υψηλές δόσεις τους είναι τοξικές.
Μακροστοιχεία: Χημικά στοιχεία που υπάρχουν στον οργανισμό και εμπλέκονται στην ομοιόσταση.
Αυτά είναι το νάτριο, το κάλιο, το ασβέστιο και το μαγνήσιο.
Βιταμίνες: Οι βιταμίνες είναι βασικές ουσίες για τη ζωή. Δεν έχουν ενεργειακή αξία.
Η πρόσληψη είναι κυρίως εξωγενής, με εξαίρεση ορισμένες βιταμίνες, όπως η βιταμίνη Κ ή η βιταμίνη D, που έχουν εξωτερική και ενδογενή προέλευση.
Οι βιταμίνες ταξινομούνται σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με τις φυσικοχημικές τους ιδιότητες: λιποδιαλυτές βιταμίνες (A,D,E,K) και υδατοδιαλυτές βιταμίνες (C και ομάδα Β).
Η δράση των Ιχνοστοιχείων στον οργανισμό
Η πρόοδος στη βιοχημεία κατέστησε δυνατή την αποσαφήνιση της συμμετοχής των ανόργανων ουσιών στις ενζυματικές, ανοσολογικές και ορμονικές διεργασίες.
Εν συντομία, τα ιχνοστοιχεία δρουν ως καταλύτες (ή συμπαράγοντες), δεσμεύοντας τις πρωτεΐνες που εμπλέκονται σε πολλές μεταβολικές διεργασίες.
Έχουν ρυθμιστικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των ορμονικών λειτουργιών και του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ακόμη, ορισμένα στοιχεία όπως το κοβάλτιο, το μολυβδαίνιο και το ιώδιο συμμετέχουν στη σύνθεση βιταμινών ή ορμονών.
Τι γνωρίζουμε για τα προβιοτικά;
Η δράση των προβιοτικών έχει μελετηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια και η αγορά τους γνωρίζει μεγάλη άνθιση.
Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί με οφέλη για την υγεία όταν καταναλώνονται ή εφαρμόζονται στο σώμα (όταν πρόκειται για κρέμα με προβιοτικά).
Τα προβιοτικά μπορεί να περιέχουν μια ποικιλία μικροοργανισμών.
Τα πιο συνηθισμένα είναι τα βακτήρια που ανήκουν στις ομάδες Lactobacillus και Bifidobacterium.
Οι ζυμομυκήτες, όπως οι Saccharomyces boulardii, θεωρούνται επίσης προβιοτικά.
Μάλιστα, διαφορετικοί τύποι προβιοτικών μπορεί να έχουν διαφορετικά αποτελέσματα.
Τα προβιοτικά επιδρούν με διάφορους τρόπους στο σώμα.
Κάποιοι από αυτούς είναι η διατήρηση μιας υγιούς ισορροπίας των «καλών» εντερικών βακτηρίων ή η επαναφορά της ισορροπίας όταν αυτή έχει διαταραχθεί.
Επίσης, φαίνεται πως ασκούν θετική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα και στην υγεία του δέρματος.
Η κατανάλωση προβιοτικών θεωρείται γενικά ασφαλής.
Όμως, τα άτομα που έχουν ανοσολογική ανεπάρκεια ή που υποβάλλονται σε θεραπεία για καρκίνο δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν προβιοτικά χωρίς την έγκριση του θεράποντος ιατρού.
Κάποια από τα οφέλη των προβιοτικών
- Διατήρηση της ισορροπίας της εντερικής χλωρίδας.
- Θεραπεία της διάρροιας και πρόληψη πιθανής διάρροιας από τη χρήση αντιβιοτικών.
- Έλεγχος συμπτωμάτων ευερέθιστου εντέρου.
- Πρόληψη και θεραπεία μυκητιάσεων (π.χ. κολπικών).
- Βελτίωση δερματικών καταστάσεων όπως το έκζεμα.
Οι συμβουλές «κλειδιά»
– Oι λιποδιαλυτές βιταμίνες (Α, D, E, K) πρέπει να λαμβάνονται μαζί με τα γεύματα για ενίσχυση της απορρόφησής τους.
– Η βιταμίνη C (υδατοδιαλυτή) μπορεί να λαμβάνεται οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Επειδή το σώμα δεν την αποθηκεύει, θα πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά.
– Οι βιταμίνες B (υδατοδιαλυτές), καλό είναι να λαμβάνονται όλες μαζί την ίδια στιγμή της ημέρας ή ακόμη καλύτερα σε ένα σκεύασμα που να περιλαμβάνει όσες χρειάζεται ο ασθενής.
Είναι προτιμότερο να λαμβάνονται πρωινές ώρες, καθώς μπορεί να επηρεάσουν τον ύπνο αν ληφθούν αργότερα μέσα στην ημέρα.
– Ο σίδηρος πρέπει να λαμβάνεται με 2 τουλάχιστον ώρες απόσταση από γαλακτοκομικά προϊόντα, συμπληρώματα ασβεστίου και αντιόξινα φάρμακα.
Επίσης, δεν θα πρέπει να λαμβάνεται την ίδια ώρα με ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη και τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες.
Επιπλέον, ο σίδηρος απορροφάται καλύτερα με άδειο στομάχι, όμως είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει ναυτία και πόνο σε κάποιους ασθενείς.
Συμβουλέψτε τους πελάτες σας να καταναλώσουν και ένα χυμό πορτοκάλι μαζί με το συμπλήρωμα σιδήρου για να ενισχύσουν την απορρόφησή του.
– Το μαγνήσιο είναι προτιμότερο να λαμβάνεται το βράδυ μαζί με ένα γεύμα.
– Τα ιχθυέλαια θα πρέπει να λαμβάνονται μαζί με κάποιο γεύμα και μακριά από άσκηση ή ύπνο, καθώς μπορεί να προκαλέσουν δυσπεψία και παλινδρόμηση
Προσέξτε τα ακόλουθα…
Η χρήση κάποιου συμπληρώματος διατροφής δεν θα λύσει από μόνη της το πρόβλημα.
Παράλληλα πρέπει να ακολουθείται μια ισορροπημένη διατροφή, άσκηση και καλές συνθήκες ύπνου.
Η βιταμίνη C και ο σίδηρος πρέπει να αποφεύγονται σε άτομα που πάσχουν από αιμοχρωμάτωση.
Οι έγκυες και θηλάζουσες πρέπει πάντα να συμβουλεύονται τον ιατρό που τους παρακολουθεί πριν τη λήψη οποιουδήποτε σκευάσματος.
Πολλά φάρμακα αλληλεπιδρούν με συμπληρώματα διατροφής.
Η ασφάλεια πάνω από όλα!
Βεβαιωθείτε πως στο φαρμακείο σας οι συμβουλές και οι προτάσεις για χρήση συμπληρωμάτων διατροφής γίνονται από φαρμακοποιούς.
Μπορεί τα συμπληρώματα να μην είναι φάρμακα, όμως ο φαρμακοποιός θα πρέπει πάντα να αξιολογεί προσεκτικά αν το εκάστοτε συμπλήρωμα θα ωφελήσει το συγκεκριμένο άτομο.
Τα συμπληρώματα έχουν και αυτά αντενδείξεις καθώς και ανεπιθύμητες ενέργειες.
Καραΐσκου Σοφία, Φαρμακοποιός
www.y-o.gr
