Τα δόντια και γενικότερα η καλή υγεία τους δεν αντανακλούν μόνο την καλή υγεία της στοματικής κοιλότητας, αλλά και τη γενικότερη καλή υγεία του οργανισμού! Ας εξετάσουμε τα προβλήματα σε κάθε ηλικία, καθώς και ορισμένες ειδικές περιπτώσεις που χρήζουν ιδιαίτερη στοματική φροντίδα.
Η τερηδόνα στα παιδιά
Το μωρό μπορεί να εμφανίσει τερηδόνα από την ηλικία των 9 ή 10 μηνών, γιατί;
• Πρόσληψη ζαχαρούχων υγρών
Οι πρώτες αλλοιώσεις τερηδόνας προκαλούνται συνήθως από την επαναλαμβανόμενη πρόσληψη ζαχαρούχων υγρών, ειδικά τη νύχτα, προκειμένου να διευκολύνουμε τον ύπνο. Προειδοποιητικό σημάδι; Οι λευκές και συμπαγείς ζώνες απομετάλλωσης στους προσωρινούς κοπτήρες.
Σε αυτό το στάδιο, οι βλάβες είναι αναστρέψιμες υπό την προϋπόθεση ότι σταματάμε τις «κακές συνήθειες » και τα δόντια του μωρού καθαρίζονται με μια γάζα εμποτισμένη με φυσιολογικό ορό και, περίπου σε ηλικία ενός έτους, με μια μικρή μαλακή οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα χαμηλού φθορίου. Διαφορετικά, οι βλάβες θα επεκταθούν και θα αναγκάσουν να αφαιρεθούν τα δόντια του μωρού, κάτι που θα επηρεάσει αυτά που θα τα αντικαταστήσουν.
• Στοματικές λοιμώξεις
Μπορούν να μεταδοθούν με φιλιά ή από κουτάλια, πιπίλες ή μπιμπερό μολυσμένα με το σάλιο της μητέρας ή του ατόμου που φροντίζει το μωρό.
Συμβουλή: μην δοκιμάζετε με το κουτάλι του παιδιού, μην γλείφετε τη πιπίλα του, ξεπλένετε το στόμα σας πριν τον ύπνο με 0.12% χλωρεξιδίνη για 15 ημέρες, για να καθαρίσετε τη χλωρίδα και να μασάτε τσίχλες με ξυλιτόλη, που θα βρείτε στα φαρμακεία.
Στο Φαρμακείο θα βρείτε πλήρεις σειρές προσαρμοσμένες στα δόντια των παιδιών
• Μοντέρνες και ελκυστικές οδοντόβουρτσες για να ενθαρρύνουν τα παιδιά να βουρτσίζουν τα δόντια τους μόνα τους και χωρίς να παραπονιούνται, με αστεία και πολύχρωμα προσωπάκια, με μικρή κεφαλή για τα μικρά στόματα και μία βεντούζα για μεγαλύτερη σταθερότητα στο χέρι.
• Οδοντόβουρτσες για τα πρώτα δόντια (3-5 ετών) αλλά και για τα μόνιμα δόντια σε παιδιά άνω των 6 ετών.
• Οδοντόπαστες με κατάλληλο φθοριούχο ηλικιακό επίπεδο, ξεκινώντας από 250 ppm (περίπου 1 έτος) και μετά 400 έως 500 ppm.
• Στοματικά εξαρτήματα καθαρισμού, ειδικά σχεδιασμένα για μικτή οδοντοστοιχία σε παιδιά ηλικίας από 6 ετών, για δυσπρόσιτες περιοχές.
Προσοχή στην εφηβεία
Σε αυτήν την ηλικία, τα παιδιά επαναστατούν και απορρίπτουν περιορισμούς, όπως καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών και επισκέψεις στον οδοντίατρο. Προσέξτε επίσης για επικίνδυνες συμπεριφορές, καταστροφικές για τα δόντια, όπως το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ, η κατανάλωση ναρκωτικών, η βουλιμία, η νευρική ανορεξία… Σαν γονείς, πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί!
Άλλες παθήσεις στην ενήλικη ζωή
Πρώτη συνέπεια της κακής στοματικής υγιεινής: η τερηδόνα. Αλλά στην ενηλικίωση, είναι λιγότερο συχνή από ό,τι στην παιδική ηλικία και την εφηβεία, επειδή το σμάλτο είναι πιο συμπαγές.
Από την άλλη πλευρά, συχνά είναι τα προβλήματα των ούλων διότι οι δομές στις οποίες εμφυτεύονται τα δόντια αλλάζουν, με πολλούς επιβαρυντικούς παράγοντες: κάπνισμα, αλκοόλ, γλυκά, διαβήτης, ορμονικές αλλαγές, κακή προσαρμογή των οδοντοστοιχιών, φάρμακα που προκαλούν ξηροστομία…
Η σκληρή οδοντική πέτρα, που σχηματίζεται από την οδοντική πλάκα, μπορεί επίσης να συντελέσει στον τραυματισμό των ούλων. Ως αποτέλεσμα, τα ούλα πρήζονται και αιμορραγούν.
Με το πέρασμα του χρόνου
Χωρίς σωστή οδοντιατρική φροντίδα και καλή υγιεινή, η κατάσταση επιδεινώνεται και η ουλίτιδα εξελίσσεται, σε μια προχωρημένη ηλικία, σε περιοδοντίτιδα. Είναι σαφές ότι επηρεάζεται το περιοδόντιο, που αποτελείται από συνδέσμους και καλύπτει τις ρίζες και τα οστά στη στοματική κοιλότητα. Αυτή η φλεγμονή καταστρέφει αυτόν τον υποστηρικτικό ιστό.
Στη συνέχεια, τα δόντια «ξεγυμνώνονται» περισσότερο λόγω της συστολής των ούλων και μεταξύ τους εμφανίζονται μαύρα διαστήματα. Στο τελικό στάδιο ακολουθεί η πτώση τους. Είναι επείγον να συμβουλευτείτε τον οδοντίατρο, αλλά σε αυτό το στάδιο η φροντίδα είναι μακρά και δαπανηρή.
Τα ειδικά προϊόντα
• Για οδοντική υπερευαισθησία
Ζητήστε τη συμβουλή του φαρμακοποιού σας, καθώς υπάρχουν συγκεκριμένες σειρές προϊόντων όπως οδοντόκρεμες, οδοντόβουρτσες και οδοντικά διαλύματα, η συνδυασμένη δράση των οποίων ανακουφίζει καθημερινά.
• Για τα οδοντικά στηρίγματα ή αλλιώς σιδεράκια
Εάν φοράτε σιδεράκια, μια κρέμα στερέωσης είναι χρήσιμη για τη σταθεροποίησή τους, για τη μείωση της κίνησης στα ούλα και στα δόντια κοντά στα σιδεράκια. Ο κίνδυνος απώλειας των δοντιών στήριξης που συγκρατούν αυτόν τον τύπο συσκευής στη θέση του, είναι δύο φορές υψηλότερος από το κανονικό.
Η κακή στοματική υγιεινή μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες παθολογίες
• Διαβήτης. Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει την περιοδοντική νόσο, καθώς η ανισορροπία στο σάκχαρο του αίματος αυξάνει την ευαισθησία σε επιμολύνσεις. Αντίθετα, η περιοδοντίτιδα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη ή περιπλέκει τη θεραπεία του. Η σωστή στοματική φροντίδα εξαλείφει τα βακτήρια που είναι υπεύθυνα και ελέγχει καλύτερα τον διαβήτη.
• Έμφραγμα. Η κακή στοματική υγιεινή αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής. Τα βακτήρια περνούν στο αίμα που κυκλοφορεί από τα ούλα και σχηματίζουν μικρούς θρόμβους αίματος που βοηθούν στο μπλοκάρισμα των αρτηριών. Επιπλέον, η φλεγμονή που προκαλείται από περιοδοντικά βακτήρια, συμβάλλει στον σχηματισμό λιπαρών εναποθέσεων στα στεφανιαία αγγεία. Η θεραπεία της περιοδοντικής νόσου βοηθά στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
• Πνευμονικές λοιμώξεις. Οι στοματικές λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης της περιοδοντίτιδας, είναι ένας παράγοντας κινδύνου για τις χρόνιες αναπνευστικές λοιμώξεις, όταν η όλη περιοχή έχει ήδη αποδυναμωθεί από υπάρχουσα πνευμονική φλεγμονή.
• Επιπλοκές κύησης
Η ουλίτιδα προσβάλει το 60 – 75 % των εγκύων. Η κακή στοματική υγεία της εγκύου μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό και χαμηλό βάρος του νεογέννητου. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι υπάρχουν δύο πιθανοί μηχανισμοί γι’ αυτό: η ύπαρξη φλεγμονής στο στόμα και τα παθογόνα βακτήρια που, μπαίνοντας στην κυκλοφορία του αίματος από το στόμα, μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή του πλακούντα.
Η ασφαλής περίοδος για οδοντιατρική θεραπεία κατά την εγκυμοσύνη είναι το 2ο τρίμηνο. Σε περίπτωση που σχεδιάζετε εγκυμοσύνη, θα πρέπει να γίνει μια προληπτική επίσκεψη στον οδοντίατρο.
• Γεροντική άνοια
Σε μία μελέτη που έγινε σε οίκους ευγηρίας, βρέθηκε ότι μπορεί να υπάρχει σχέση μεταξύ της κακής στοματικής υγείας και της άνοιας. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι όσοι δεν βούρτσιζαν τα δόντια τους καθημερινά, είχαν 22% – 65% μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια, από αυτούς που βουρτσίζουν τα δόντια τους 3 φορές την ημέρα.
• Καρκίνος του στόματος
Το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ είναι οι ισχυρότεροι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του στόματος. Σύμφωνα με μελέτες και η κακή στοματική υγιεινή σχετίζεται με τον στοματικό καρκίνο, λόγω της σχέσης των δύο με τον ιό θηλωμάτων του ανθρώπου HPV, ο οποίος είναι υπεύθυνος για ένα μεγάλο ποσοστό καρκινωμάτων του στόματος.
Ολίνα Ηλιάδου, Msc Clinical Pharmacologist, MBA in Pharmacy Management, MPharm
www.y-o.gr
