Με τον όρο στειρότητα εννοούμε την αδυναμία ενός σεξουαλικώς ενεργού ζευγαριού που δε χρησιμοποιεί μεθόδους αντισύλληψης να κάνει παιδί μετά από έναν χρόνο προσπαθειών.
Το πρόβλημα στειρότητας μπορεί να οφείλεται είτε στον άντρα είτε στη γυναίκα σχεδόν σε ίσο ποσοστό.
Για να μείνει μια γυναίκα έγκυος το ωάριό της πρέπει να αναπτυχθεί κανονικά στην ωοθήκη της.
Στη συνέχεια απελευθερώνεται όπως γίνεται κάθε μήνα μέσα στη σάλπιγγα, οπότε και συμβαίνει η ωορρηξία.
Το σπερματοζωάριο του άντρα πρέπει να γονιμοποιήσει το ωάριο μέσα στη σάλπιγγα.
Στη συνέχεια το γονιμοποιημένο ωάριο φεύγει από τη σάλπιγγα για να εμφυτευτεί στη μήτρα.
Η διαδικασία μοιάζει να είναι απλή αλλά αν σε οποιαδήποτε φάση της παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα, τότε προκύπτει και πρόβλημα στειρότητας.
Περίπου στο 25% των περιπτώσεων το πρόβλημα της στειρότητας των γυναικών προκαλείται από ανωμαλίες στην ωορρηξία.
Οι ανωμαλίες στο ισοζύγιο της ωχρινοποιητικής ορμόνης LH και της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης FSH, ένας τραυματισμός ή άλλη βλάβη στην υπόφυση όπου παράγονται αυτές οι ορμόνες, όγκοι της υπόφυσης, το υπερβολικό ή το ελλιπές σωματικό βάρος μπορεί να προκαλούν προβλήματα ωορρηξίας.
Άλλες ορμονικές παθήσεις που μπορεί να προκαλούν πρόβλημα στειρότητας περιλαμβάνουν τις παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα, το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, την πρόωρη ανεπάρκεια των ωοθηκών και κάποιες φορές το σύνδρομο Cushing.
Το πέρασμα της ηλικίας είναι αιτία στειρότητας στις γυναίκες επειδή μειώνεται η ποσότητα και η ποιότητα των ωαρίων.
Αιτία στειρότητας αποτελούν και τα λοιπά προβλήματα του αναπαραγωγικού συστήματος που περιλαμβάνουν κάποιες βλάβες ή αποφράξεις των σαλπίγγων, τις συμφύσεις, τα ινομυώματα, επιπλοκές από χειρουργικές επεμβάσεις ή μολύνσεις.
Όταν υπάρχει κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα όπως τα χλαμύδια και η γονόρροια, η γυναίκα δυσκολεύεται επίσης να συλλάβει.
Άλλες παθήσεις, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία, το AIDS και νεφρικές νόσοι, η λήψη αντικαταθλιπτικών, ηρεμιστικών, οι αναστολείς των καναλιών ασβεστίου, η λήψη ναρκωτικών και η χημειοθεραπεία προκαλούν σοβαρά προβλήματα στειρότητας.
Τέλος, η έκθεση των ωοθηκών στην ακτινοβολία, τα εντομοκτόνα και διάφορα τοξικά αέρια είναι πιθανό να μπλοκάρουν τις προσπάθειες σύλληψης.
Διάγνωση
Το ατομικό ιστορικό της γυναίκας που περιλαμβάνει αναφορές σε ενδεχόμενες ανωμαλίες της περιόδου, παλαιότερες ασθένειες, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και χειρουργικές επεμβάσεις μπορεί να εξηγήσει πολλά.
Επίσης εξετάζονται οι θεραπείες, τις οποίες κάνει ή έκανε η γυναίκα και κατά πόσο έχει εκτεθεί σε τοξικούς παράγοντες.
Μετά τη λήψη του ιστορικού και τη γενική κλινική εξέταση ακολουθούν πιο εξειδικευμένες γυναικολογικές εξετάσεις.
Εξετάζεται κατά πόσο η ανατομική κατάσταση του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος είναι κανονική.
Γίνονται εξετάσεις αίματος ενώ ελέγχονται και οι ορμόνες.
Επίσης, είναι απαραίτητο να εξετάζεται και η κατάσταση της υγείας του συντρόφου.
Το ιατρικό ιστορικό και η ανάλυση του σπέρματος του άντρα θα μπορούσαν να δώσουν σημαντικές πληροφορίες για την πραγματική αιτία της στειρότητας.
