Φίδια, ύψος, κενό, έντομα…
Όλοι έχουμε κάποια φοβία!
Αλλά πρόκειται στ’ αλήθεια για φοβία;
Κι αν ναι, πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε;
Όλοι οι άνθρωποι φοβούνται κάτι.
Ο φόβος είναι ένα από τα πρωταρχικά συναισθήματα του ανθρώπου, όπως ακριβώς και η χαρά, η θλίψη, ο θυμός, η αηδία.
Είναι ένα συναίσθημα πολύ χρήσιμο για την ίδια την επιβίωσή μας επειδή μας επιτρέπει να αντιδράσουμε μπροστά σε κάποιον κίνδυνο.
Μόνο που ο φόβος δεν είναι φοβία!
Η φοβία είναι ένας φόβος παθολογικής φύσης, αδικαιολόγητος, ψυχαναγκαστικός και αγχωτικός.
Στη φοβία η παρουσία του αντικειμένου που προκαλεί φόβο δεν είναι απαραίτητη για να προκαλέσει κρίση άγχους.
Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει μια φοβία για τα ποντίκια, δεν χρειάζεται να δει το ποντίκι, μόνο στη σκέψη του ποντικού θα νιώσει το άγχος να τον κατακλύζει και τα χέρια του να ιδρώνουν.
Μια Παθολογική Κατάσταση που Χρειάζεται Προσοχή
Όσοι έχουν φοβία αποφεύγουν το αντικείμενο της φοβίας τους, με αποτέλεσμα να μην καταφέρνουν να το αντιμετωπίσουν: αλλάζουν πεζοδρόμιο όταν βλέπουν ένα σκύλο, δεν πηγαίνουν στο πάρκο μήπως συναντήσουν ένα βατράχι, δεν πηγαίνουν στην αποθήκη για να μην συναντήσουν καμιά αράχνη…
Όλες οι παραπάνω περιπτώσεις φανερώνουν μια αποφυγή.
Η φοβία, λοιπόν, μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή του πάσχοντος.
Σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα, επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα του ατόμου.
Σκεφτείτε για παράδειγμα κάποιον που έχει «φοβία του ασανσέρ» και χρειάζεται να μεταφέρει τα ψώνια του σουπερ μάρκετ στο διαμέρισμά του.
Από πού Προέρχεται η Φοβία;
Η φοβία μπορεί να προέρχεται από πολλές και διαφορετικές πηγές.
Μια από αυτές είναι η παιδική ηλικία και η οικογένεια.
Για παράδειγμα, αν στη διάρκεια μιας συνηθισμένης καταιγίδας, μια μητέρα λέει στο παιδί της να κρυφτεί, επειδή φοβάται τους κεραυνούς και τα μπουμπουνητά, το πιθανότερο είναι το παιδί να αναπτύξει μια φοβία για τις καταιγίδες και να μην βγαίνει από το σπίτι του όταν βρέχει.
Η φοβία μπορεί επίσης να προέρχεται από μια κακή προηγούμενη εμπειρία που είχε σαν αποτέλεσμα να συσχετιστούν λάθος δυο ανεξάρτητες καταστάσεις.
Για παράδειγμα, μια γυναίκα παίρνει ένα πρωί το λεωφορείο.
Δεν αισθάνεται πολύ καλά και λιποθυμάει.
Η λιποθυμία της δεν οφείλεται φυσικά στο λεωφορείο, ωστόσο εκείνη θα θυμάται την περιπέτειά της και το λεωφορείο μπορεί να εξελιχτεί σε πηγή άγχους.
Θα συνδέσει το λεωφορείο με τη λιποθυμία της και θα αρχίσει να αποφεύγει τα λεωφορεία.
Η δυσφορία αυτή μπορεί να εξελιχθεί σε φοβία.
Άλλες φορές ο φοβικός δεν έχει καμιά μνήμη, δεν είναι σε θέση να συνδέσει καταστάσεις, δεν θυμάται πώς δημιουργήθηκε η φοβία του.
Σε κάθε περίπτωση όμως οι άνθρωποι που είναι αγχώδεις είναι πιο ευάλωτοι στις φοβίες.
Σε γενικές γραμμές το άγχος αυξάνει τις πιθανότητες να αναπτύξουμε κάποια φοβία.
Μπορεί να Φοβόμαστε τα Πάντα;
Η απάντηση είναι ναι.
Το αντικείμενο φοβίας δεν είναι καθορισμένο, μπορεί να είναι κυριολεκτικά το οτιδήποτε.
Εξάλλου, η Παμφοβία είναι ένας όρος που αναφέρεται σε αυτούς που φοβούνται… τα πάντα!
Μερικές φοβίες είναι πολύ συνηθισμένες και ταλαιπωρούν πολλούς ανθρώπους: Αραχνοφοβία, Κλειστοφοβία, Υψοφοβία, Αγοραφοβία, Πυροφοβία κ.ά.
Άλλες, πάλι, είναι πιο σπάνιες, όπως η Καρποφοβία (για τα φρούτα), Αιμοφοβία (για το αίμα), Λοκιοφοβία (για τον τοκετό), Κατοπτροφοβία (για τους καθρέπτες), Αιχμοφοβία (για τις βελόνες) και η Μπαλονοφοβία (για τα μπαλόνια).
