Παραλλαγές της Νότιας Αφρικής, παρενέργειες, απροθυμία επαγγελματιών υγείας, δεδομένα για τους ηλικιωμένους… το εμβόλιο που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και κυκλοφόρησε από την AstraZeneca συνεχίζει να συσσωρεύει κριτικές.
Ωστόσο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και οι εμπειρογνώμονες της ανοσοποίησης εξακολουθούν να υπερασπίζονται την αποτελεσματικότητα και τη χρησιμότητά του, καθώς οι εκστρατείες εμβολιασμού πρέπει να επιταχυνθούν για να αντιμετωπίσουν την απειλή παραλλαγών.
Η άφιξη ενός τρίτου εμβολίου που εγκρίθηκε στην Ευρώπη ήταν ευπρόσδεκτη.
Από τη μία πλευρά, όπως συνέβη με την έγκριση στα δύο πρώτα, η ταχύτητά της ήταν επιστημονικό και βιομηχανικό επίτευγμα.
Από την άλλη πλευρά, το μέσο ποσοστό αποτελεσματικότητας του 70%, για το εμβόλιο της AstraZeneca, αν και χαμηλότερο από τα ποσοστά που υπερβαίνουν το 90% που ανακοινώθηκαν για τα δύο εμβόλια mRNA, παραμένει πολύ υψηλότερο από τη βασική απαίτηση (50%) του ΠΟΥ.
Πάνω απ’ όλα, η αποθήκευσή του σε θερμοκρασία μεταξύ + 2 ° C και + 8 ° C διευκολύνει σημαντικά την εφοδιαστική και ο πιο κλασικός σχεδιασμός του επιτρέπει επίσης να προσφέρεται σε πολύ χαμηλότερη τιμή από εκείνη των ανταγωνιστών του.
Ειδικά επειδή η AstraZeneca έχει δεσμευτεί να το παρέχει σε τιμή κόστους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Παρά αυτά τα πολλά πλεονεκτήματα οι κριτικές πολλαπλασιάζονται από τη στιγμή της έγκρισής του στην Ευρώπη.
- Έλλειψη ισχυρών δεδομένων στους ηλικιωμένους
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) έδωσε το πράσινο φως στις 29 Ιανουαρίου για τη χρήση αυτού του εμβολίου σε άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω.
Τονίζοντας ότι οι κλινικές δοκιμές είχαν επικεντρωθεί κυρίως σε άτομα ηλικίας 18-55 ετών και ότι τα δεδομένα ήταν ανεπαρκή για τον προσδιορισμό του ποσοστού αποτελεσματικότητας σε μεγαλύτερες ηλικίες (13% του δυναμικού), ωστόσο ανέφερε ότι περίμενε ότι το εμβόλιο «παρέχει προστασία για αυτόν τον πληθυσμό σύμφωνα με τα αποτελέσματα που ελήφθησαν σε κλινικές δοκιμές» και ότι τα δεδομένα ασφαλείας ήταν καθησυχαστικά για όλους τους εθελοντές.
Στη συνέχεια, οι υγειονομικές αρχές κάθε χώρας καθόρισαν τη θέση του εμβολίου αυτού στη στρατηγική εμβολιασμού τους.
Εν αναμονή πιο ισχυρών δεδομένων σχετικά με τους ηλικιωμένους, ορισμένες χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Σουηδία, Νορβηγία, Ισλανδία, Δανία, Κάτω Χώρες, Ελλάδα) αποφάσισαν να τα κρατήσουν για άτομα κάτω των 65 ετών ή ακόμα και κάτω των 55 ετών (Ιταλία, Ισπανία, Ρουμανία).
Τα αποτελέσματα μιας αμερικανικής μελέτης που περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ηλικιωμένων αναμένονται τον Μάρτιο ’21.
- Ικανότητα διαφυγής από την μετάλλαξη της Νότιας Αφρικής
Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Witwatersrand στο Γιοχάνεσμπουργκ αναφέρει ότι το εμβόλιο της AstraZeneca είναι μόνο 22% αποτελεσματικό έναντι μέτριων μορφών της παραλλαγής της Νοτίου Αφρικής σε νεαρούς ενήλικες (μέση ηλικία 31 σε 2.000 εθελοντές).
Και ότι το εμβόλιο δεν θα προστατεύσει από αυτήν την παραλλαγή. Αποτελέσματα που ώθησαν τη Νότια Αφρική να αναστείλει την εκστρατεία εμβολιασμού της στις 7 Φεβρουαρίου και στη συνέχεια να προτείνει τις εκατομμύρια δόσεις που έχουν ήδη ληφθεί στην Αφρικανική Ένωση.
Αποφάσεις που ώθησαν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να τοποθετηθεί, τονίζοντας ότι η μελέτη της Νοτίου Αφρικής βασίστηκε σε «ένα δείγμα που δεν επιτρέπει να εκτιμηθεί συγκεκριμένα η αποτελεσματικότητά του».
Ο ΠΟΥ συνιστά τη χρήση του, συμπεριλαμβανομένων και χωρών όπου υπάρχουν παραλλαγές, και την ενέκρινε στις 15 Φεβρουαρίου για χρήση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Πολλοί ειδικοί επιστήμονες για τα Εμβόλια, ήταν επίσης καθησυχαστικοί, ισχυριζόμενοι ότι «δεν είναι εμβόλιο δεύτερης ζώνης» και ότι προσφέρει πολύ καλό ποσοστό προστασίας.
Αντιμέτωποι με τη νοτιοαφρικανική παραλλαγή, εξηγούν ότι «δεν είναι ότι το εμβόλιο AstraZeneca είναι λιγότερο καλό, αλλά το εμβόλιο mRNA, μας επιτρέπει να έχουμε ανοσία λίγο πιο γρήγορα».
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συνιστάται η χρήση εμβολίων mRNA σε επαγγελματίες υγείας και σε πιο ευάλωτες ομάδες.
- Παρενέργειες
Πρόκειται για σύνδρομα τύπου γρίπης συχνά έντονης έντασης (υψηλός πυρετός, πόνοι στο σώμα, πονοκέφαλοι) που έχουν συμβεί μεταξύ των εμβολιασθέντων, κυρίως σε άτομα κάτω των 50 ετών (μέση ηλικία 31 ετών).
Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες, επί του παρόντος αξιολογούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο και δεν θέτουν υπό αμφισβήτηση την αναλογία οφέλους-κινδύνου του εμβολίου.
Προβάλλονται δύο υποθέσεις: μια μεγαλύτερη αντίδραση σε νεαρά άτομα, ιδιαίτερα ανοσοϊκανά, η οποία θα μπορούσε επίσης να συμβεί και με εμβόλια mRNA όταν χορηγούνται σε νεότερους πληθυσμούς και συμπτώματα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν άτομα που είχαν προηγουμένως μολυνθεί με Covid-19.
- Απροθυμία υγειονομικών
Παρά τα καθησυχαστικά μηνύματα από τις υγειονομικές αρχές, οι υγειονομικοί σε πολλές χώρες παραμένουν απρόθυμοι να εμβολιαστούν με τη φόρμουλα AstraZeneca όπως οι Γάλλοι, αλλά και Γερμανοί, Αυστριακοί, Βούλγαροι ή Ιταλοί…
Οι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι υπάρχει μερική απροθυμία αλλά παραμένουν αισιόδοξοι πιστεύοντας ότι όλα αυτά θα αλλάξουν, καθώς θα αρχίσουμε να εμβολιάζονται πολλοί και ότι θα συνειδητοποιήσουμε ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες δεν είναι τόσο συχνές.
