Η γαστρεντερίτιδα είναι μια φλεγμονή του βλεννογόνου του εντέρου που προκαλείται από ιούς βακτήρια ή παράσιτα.
Κύρια συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας είναι η ναυτία που συνήθως προκαλεί εμετό, ο διάχυτος κοιλιακός πόνος, η κόπωση και οι συνεχείς και υδαρείς κενώσεις (διάρροια) που συνοδεύονται από πυρετό ή επίμονα δέκατα.
Τι Προκαλεί τη Γαστρεντερίτιδα;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι εξάπλωσης της νόσου αλλά οι συνηθέστεροι είναι η επαφή με μολυσμένο άτομο, η κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων ή νερού και τα άπλυτα χέρια μετά από τη χρήση τουαλέτας ή κοινόχρηστων χώρων (λεωφορεία, μετρό κ.α.).
Η συνηθέστερη μορφή γαστρεντερίτιδας είναι η ιογενής, δηλαδή εκείνη που οφείλεται σε ιό(κυρίως τον ροταϊό).
Όμως δεν είναι αδύνατον η γαστρεντερίτιδα να προκληθεί και από βακτήρια όπως το Ε.coli, την Salmonella και το Campylobacter ,τα οποία συνήθως μεταδίδονται από μη καλώς μαγειρεμένα πουλερικά, αυγά και μολυσμένα κρέατα.
Ποιοί κινδυνεύουν περισσότερο;
Η γαστρεντερίτιδα προσβάλλει τους ανθρώπους κάθε ηλικίας, φυλής ή κοινωνικής τάξης.
Στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι από τις συνηθέστερες αιτίες βρεφικής θνησιμότητας.
Πιο ευάλωτα είναι τα παιδιά στους παιδικούς σταθμούς ή στα νηπιαγωγεία και οι ηλικιωμένοι στους οίκους ευγηρίας.
Στην πραγματικότητα το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών έως τα 6 χρόνια δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένο, επομένως πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε αυτές τις ηλικίες.
Επιρρεπείς επίσης θεωρούνται τα άτομα που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή (καρκινοπαθείς, AIDS, ασθενείς σε θεραπεία με κορτιζόνη ή άλλα ανοσοκατασταλτικά).
Πώς θα την αντιμετωπίσω αποτελεσματικά;
Στην οξεία διάρροια τις πρώτες 24 ώρες δεν δίδεται τροφή και χορηγούνται μόνο υγρά για να διατηρείται ο οργανισμός ενυδατωμένος.
Η αφυδάτωση είναι η νούμερο ένα ανησυχία όταν πρόκειται για γαστρεντερίτιδα, διότι το νερό δεν απορροφάται σωστά από τον οργανισμό.
Έτσι μετά τη χορήγηση αντιεμετικού φαρμάκου (metoclopramide, domperidone κ.α) ,χορηγούμε διάλυμα ηλεκτρολυτών με αργό ρυθμό(γουλιά-γουλιά).
Δεν πρέπει να πίνουμε χυμούς και πορτοκαλάδες.
Τα αναψυκτικά, οι συμπυκνωμένοι χυμοί και άλλα ποτά πλούσια σε ζάχαρη μπορούν να επιδεινώσουν τη διάρροια.
Τα προβιοτικά μπορούν να προφυλάξουν ή και να βελτιώσουν την διάρροια με την επίδραση τους στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Επίσης προφυλάσσουν από μολύνσεις επειδή ανταγωνίζονται τους παθογόνους μικροοργανισμούς και μπορεί να εμποδίζουν την ανάπτυξη των παθογόνων βακτηρίων.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η χρήση φαρμάκων όπως η Loperamide μπορεί να αποβεί επικίνδυνη στη γαστρεντερίτιδα, διότι προκαλούν αιφνίδια διακοπή της περίσταλσης του εντέρου(της κίνησης στην οποία οφείλεται η κένωση) και υπάρχει πιθανότητα εγκλωβισμού του λοιμώδη παράγοντα εντός του εντέρου, με αποτέλεσμα να μην αποβάλλεται έπο το σώμα.
Τα αντιβιοτικά απαγορεύονται χωρίς την συμβουλή του γιατρού, εφόσον όπως προείπαμε η γαστρεντερίτιδα συνήθως οφείλεται σε ιογενή μόλυνση.
Άρα η αντιβίωση δεν θα την αντιμετωπίσει, αντιθέτως μπορεί να επιβαρύνει την κατάσταση προκαλόντας ψευδομεμβρανώδη κολίτιδα, δηλαδή διαταραχή της χλωρίδας του εντέρου και συνεπώς διάρροια.
Τα συμπληρώματα με φυλλικό οξύ συνιστώνται στην έντονη διάρροια διότι βοηθούν στην ανάπλαση του βλεννογόνου του εντέρου.
Και η ζελατίνη;
Σε πολλές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, κυκλοφορούν σκευάσματα ζελατίνης τα οποία πλασάρονται από τις εταιρίες ως αντιδιαρροϊκά φάρμακα.
Στην πραγματικότητα, η ζελατίνη έχει μια σταθερή δομή τόσο στο όξινο περιβάλλον του στομάχου, καθώς και σε ένα βασικό και ουδέτερο περιβάλλον, όπως στο λεπτό έντερο και στο κόλον.
Οι μηχανισμοί με τους οποίους η ζελατίνη μπορεί να δράσει κατά των γαστρεντερικών λοιμώξεων δεν είναι εντελώς ξεκάθαροι.
Είναι γνωστό, ωστόσο, ότι σχηματίζει ένα βιοφίλμ, το οποίο προστατεύει μηχανικά το γαστρεντερικό βλεννογόνο και προκαλεί κατακρήμνιση προφλεγμονωδών πρωτεϊνών όπως των βλεννοπρωτεϊνών.
Επιπλέον, αναστέλλει την ανάπτυξη των βακτηρίων όπως Bacteroides fragilis, perfringens Clostridium, Escherichia coli, Enterobacter cloacae, Salmonella typhimurium, Helicobacter pylori, Listeria monocytogenes.
Επί του παρόντος, τα συνολικά στοιχεία για τη χρήση της ζελατίνης στην θεραπεία της οξείας γαστρεντερίτιδας σε παιδιά ή ενήλικες είναι πολύ περιορισμένα.
Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές η ζελατίνη δεν συνιστάται για την αντιμετώπιση της οξείας γαστρεντερίτιδας στα παιδιά.
Άννα Μαρία Xoσάδα, Φαρμακοποιός
