Μολονότι μας ξενίζει σαν αναφορά, η υπέρταση στα παιδιά και τους εφήβους είναι μία υπαρκτή ασθένεια, που πλήττει το 0,5-1% του πληθυσμού αυτών των ηλικιών.
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση στις νεότερες ηλικίες εμφανίζεται συχνότερα σε παχύσαρκα παιδιά, χωρίς να αποκλείεται η εμφάνισή της και σε νέους με φυσιολογικό βάρος.
Φυσιολογικές τιμές
Οι τιμές της αρτηριακής πίεσης των ανηλίκων δεν είναι οι ίδιες με τις τιμές των ενηλίκων, οπότε καλό είναι να μην συγχέουμε τις δύο ανόμοιες αυτές καταστάσεις.
Στα παιδιά, οι τιμές της συστολικής και διαστολικής πίεσης εμφανίζουν διακυμάνσεις ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και το ύψος τους.
Η αρτηριακή πίεση σε ένα παιδί είναι φυσιολογική όταν η τιμή της διαστολικής και της συστολικής αρτηριακής πίεσης είναι κάτω από την 90η εκατοστιαία θέση.
Ένα παιδί θεωρείται ότι έχει υπέρταση όταν η συστολική ή και η διαστολική πίεσή του βρίσκονται πάνω από την 95η εκατοστιαία θέση σε τρεις ή περισσότερες ξεχωριστές μετρήσεις.
Η υπέρταση διαχωρίζεται σε σταδίου 1 όταν κυμαίνεται μεταξύ 95ης και 99ης εκατοστιαίας θέσης συν 5 mmHg και σταδίου 2 όταν είναι πάνω από την 99η εκατοστιαία θέση συν 5 mmHg.
Αιτίες
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής με την ανθυγιεινή διατροφή, την ελλιπή άσκηση και τα αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας αλλά και παράγοντες που σχετίζονται με την κληρονομικότητα είναι οι συχνότερες αιτίες για την υπέρταση.
Στα παιδιά είναι συχνότερη η δευτεροπαθής υπέρταση, δηλαδή εκείνη που οφείλεται σε κάποια αρρώστια.
Στις περιπτώσεις αυτές, όταν αντιμετωπιστεί η αιτία η υπέρταση συνήθως υποχωρεί.
Συνήθως τα παιδιά με δευτεροπαθή υπέρταση είναι κάτω των 10 ετών, έχουν σοβαρή υπέρταση και η υπέρταση εμφανίζεται ξαφνικά ενώ προηγουμένως η πίεση του παιδιού ήταν φυσιολογική.
Οι πιο συχνές αιτίες δευτεροπαθούς υπέρτασης στα παιδιά είναι:
– Νεφρικές νόσοι
– Παθήσεις της καρδιάς (όπως στένωση του ισθμού της αορτής)
– Παθήσεις των ενδοκρινών αδένων
– Λήψη ορισμένων φαρμάκων
Όταν δεν υπάρχει κάποια αιτία που προκαλεί την υπέρταση τότε ονομάζεται ιδιοπαθής ή πρωτοπαθής υπέρταση.
Η ιδιοπαθής υπέρταση εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά άνω των 10 ετών που έχουν οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης και συνήθως παρουσιάζουν αυξημένο σωματικό βάρος.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της υπέρτασης στα παιδιά, όπως και στους ενήλικες, είναι ελάχιστα ή ανύπαρκτα.
Συνήθως προεξάρχουν τα συμπτώματα της αρρώστιας που προκαλεί την υπέρταση.
Μεγαλύτερα παιδιά και έφηβοι μπορεί να παραπονεθούν για ζάλη, κεφαλαλγία ή διαταραχές στην όραση.
Αντιμετώπιση
Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης στα παιδιά είναι η αντιμετώπιση της αιτίας εάν υπάρχει.
Όταν η υπέρταση είναι ιδιοπαθής δηλαδή δεν υπάρχει κάποια αιτία τότε η βασική αρχή στην αντιμετώπιση της υπέρτασης είναι αλλαγές στον τρόπο ζωής, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν:
– Απώλεια βάρους: Η απώλεια βάρους σε ένα παχύσαρκο ή υπέρβαρο παιδί μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πίεσης.
– Άσκηση: Οι οδηγίες για άσκηση στα παιδιά περιλαμβάνουν 20 έως 30 λεπτά αερόβια άσκηση την ημέρα σε καθημερινή βάση και παράλληλα περιορισμό του καθιστικού τρόπου ζωής.
– Διατροφή: Η μείωση του αλατιού στο φαγητό και η κατανάλωση άφθονων φρούτων και λαχανικών βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
– Φαρμακευτική αγωγή: Η λήψη φαρμακευτικής αγωγής κρίνεται απαραίτητη σε ορισμένες περιπτώσεις όπου η υπέρταση σχετίζεται και με άλλες παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή ύπαρξη καταστάσεων που αυξάνουν το κίνδυνο καρδιακής νόσου όπως η υπερχοληστερολαιμία, η παχυσαρκία και η νεφρική νόσος.
