Το χαμόγελό μας είναι μέρος της ομορφιάς και της γοητείας μας, τα γερά δόντια είναι ένδειξη καλής υγείας.
Άφθες, τερηδόνα, ουλίτιδα και ευαισθησία, είναι μερικά από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα της στοματικής κοιλότητας και των δοντιών που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά στο Φαρμακείο.
Οι Άφθες
Οι ΆφθεςΚατά την πλειοψηφία τους καλοήθεις, οι άφθες μπορούν ωστόσο να είναι πολύ ενοχλητικές και επίπονες.
Πιο συχνά πρόκειται για μικρά έλκη (1 έως 2 cm) του βλεννογόνου της στοματικής κοιλότητας, λευκά στρογγυλά ή οβάλ, περιβαλλόμενα από ένα φλεγμονώδες στεφάνι.
Εμφανίζονται συνήθως στην άκρη των χειλιών, στη γλώσσα ή στα ούλα.
Η εμφάνισή τους συνήθως προηγείται από αίσθηση νυγμών (τσιμπήματα) στο βλεννογόνο της στοματικής κοιλότητας και μπορεί να εμφανιστεί μια σχετική διόγκωση των λεμφαδένων στο λαιμό.
Οι άφθες μικρού μεγέθους, συνήθως επουλώνονται μόνες τους σε διάστημα μιας έως δύο εβδομάδων χωρίς να αφήνουν σημάδια.
Εν τούτοις, η βλάβη προκαλεί δυσφορία στο άτομο ή ακόμη και πόνο, όπως επίσης δυσχεραίνει τη λήψη τροφών αλλά και τη στοματική υγιεινή.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η εμφάνιση τους παραμένει ανεξήγητη.
Κάποιοι όμως παράγοντες φαίνεται να την επηρεάζουν:
• Ορμονολογικοί: η εγκυμοσύνη, ο κύκλος της περιόδου
• Διατροφικοί: η δυσανεξία στους ξηρούς καρπούς, σε όξινα τρόφιμα, σε καρυκεύματα
• Ψυχολογικοί: το στρες και η κούραση
• Μηχανικοί: τα οδοντικά εμφυτεύματα, το δάγκωμα της στοματικής βλεννογόνου.
Επίσης η λήψη ορισμένων φαρμάκων μοιάζει να εμπλέκεται στην εμφάνισή τους (ασπιρίνη, αντιφλεγμονώδη, αντιβιοτικά, υποκατάστατα νικοτίνης).
Πώς θα Καταπραΰνετε τις Άφθες;
Για να αποφύγετε τις επιμέρους μολύνσεις, ακολουθήστε μια αντισηπτική/αντιβακτηριδιακή θεραπεία (οδοντόπαστα, στοματικό διάλυμα και γέλη) με βάση τη χλωρεξιδίνη, εξετιδίνη ή ρεσορκινόλη.
Επίσης, παράλληλα με τη θεραπεία, μπορείτε να πάρετε κάποια αντισηπτική παστίλια για τον λαιμό και το στόμα που θα σας ανακουφίσει από τα συμπτώματα.
Σε κάθε περίπτωση, η θεραπεία δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 5 μέρες για να μην διαταραχθεί η ισορροπία της στοματικής χλωρίδας.
Για να προλάβετε τις υποτροπές, θα πρέπει να διατηρείτε μια αυστηρή οδοντική φροντίδα, με βούρτσισμα 3 φορές τη μέρα και οδοντικό νήμα το λιγότερο μια φορά και να αποφεύγετε τις τροφές τις επιβαρύνουν.
Προσοχή!
• Η εμφάνιση των άφθων μπορεί να ακολουθείται ή να συνοδεύεται από ορισμένες ασθένειες (μολυσματικές, στομαχικές διαταραχές, AIDS, ανοσοκαταστολή…).
Εάν η βλάβη είναι σημαντική ή εάν ακολουθείται από πυρετό, εάν ο πόνος είναι επίμονος και έντονος, εάν ματώνουν και δεν επουλώνονται από μόνες τους σε διάστημα λίγων ημερών, θα πρέπει να απευθυνθείτε στο γιατρό σας.
• Το ίδιο ισχύει εάν οι άφθες επανεμφανίζονται συχνά (πάνω από 3 με 4 φορές τον χρόνο) και εάν ξεπερνούν το 1cm σε διάμετρο.
Οι Πόνοι στα Δόντια
Ο έντονος πόνος στα δόντια είναι συχνά σημάδι μόλυνσης των δοντιών ή των ούλων, αλλά μπορεί να οφείλεται και σε άλλη αιτία, όπως μια φλεγμονή στα ιγμόρεια ή μια επίμονη ωτίτιδα.
Ένα παυσίπονο-αντιφλεγμονώδες, όπως η ιβουπροφαίνη ή το νιφλουμικό οξύ μπορούν να καταπραΰνουν τον πόνο. Ωστόσο, ο πόνος μπορεί και να οφείλεται σε τερηδόνα του δοντιού.
Στην περίπτωση αυτή, μπορείτε να ταμπονάρεται το δόντι με ένα αναισθητικό διάλυμα για να νοιώσετε μια προσωρινή ανακούφιση και να κλείσετε αμέσως ραντεβού με τον οδοντογιατρό σας για το σχετικό σφράγισμα.
Η Τερηδόνα
Η τερηδόνα είναι η νόσος των σκληρών οδοντικών ιστών που χαρακτηρίζεται από απομεταλλικοποίηση της ανόργανης και αποδομή της οργανικής δομής του δοντιού.
Τα οξέα που παράγονται από τα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας και από τους υδατάνθρακες των τροφών, όπως η σακχαρόζη, η φρουκτόζη, η γλυκόζη και η λακτόζη, προκαλούν απώλεια αλάτων από την αδαμαντίνη (σμάλτο) και την οδοντίνη των δοντιών.
Την τερηδόνα επηρεάζουν βέβαια η ποιότητα του σμάλτου, η ανατομία των δοντιών, αλλά και η παραγωγή του σάλιου. Όσο η επαφή μεταξύ των υδατανθράκων και των βακτηρίων αυξάνεται, τόσο περισσότερο αυξάνεται και ο κίνδυνος της εμφάνισης τερηδόνας.
Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο είναι σημαντικό να βουρτσίζουμε καλά τα δόντια μας έπειτα από κάθε γεύμα.
Στην αρχή της, η τερηδόνα εκδηλώνεται με οδοντική υπερευαισθησία. Η επαφή με παγωμένα, κρύα ή όξινα τρόφιμα επιδεινώνει τον πόνο.
Όσο η βλάβη προχώρα στο σμάλτο του δοντιού, αυτό μπορεί να μολυνθεί και ως συνέπεια να προκαλέσει δυνατούς και παλμικούς πόνους.
Η πρόληψη αφορά για ακόμα μια φορά την αυστηρή υγιεινή των δοντιών, ως μόνο μέσο περιορισμού της οδοντικής πλάκας και των βακτηρίων που τη συνοδεύουν.
Η Ουλίτιδα
Η ουλίτιδα είναι μια φλεγμονώδης ασθένεια που επηρεάζει τον ιστό των ούλων του περιοδοντίου. Χαρακτηρίζεται από πόνο, ερυθρότητα, ευαισθησία και αιμορραγία των ούλων, που μπορεί να είναι παθογόνος ή να προκληθεί στη διάρκεια του βουρτσίσματος, ιδιαίτερα αν χρησιμοποιείτε σκληρές οδοντόβουρτσες.
Η ουλίτιδα είναι πολύ συνηθισμένη πάθηση, Εμφανίζεται στο 80 % των ενηλίκων, λόγω της κακής υγιεινής της στοματικής κοιλότητας που οδηγεί στην επιδείνωση της οδοντικής πλάκας.
Η ουλίτιδα μπορεί να ευνοηθεί από την κατανάλωση αλκοόλ και τσιγάρου, από ορμονικές διαταραχές (εγκυμοσύνη), από μια κακή προσθήκη δοντιών, από ορισμένες παθολογίες ( διαβήτης), αλλά και επίσης και από ορισμένα φάρμακα (αντιεπιληπτικά).
Σημειώστε ότι η ουλίτιδα είναι πολύ ύπουλη. Αν την αγνοήσετε μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρές βλάβες, όπως η περιοδοντίτιδα, και τελικά στην απώλεια του δοντιού.
Καταπολεμήστε τη Φλεγμονή και την Οδοντική Πλάκα
Εάν παρατηρήσετε ότι τα ούλα σας ματώνουν μετά από κάθε βούρτσισμα θα πρέπει να δράσετε αμέσως. Αρχικά, θα πρέπει να αλλάξετε οδοντόβουρτσα και να προμηθευτείτε μια οδοντόβουρτσα μαλακή, που δεν θα τραυματίζει τα ευαίσθητα ούλα σας.
Χρησιμοποιείστε μια ειδική οδοντόκρεμα για τη θεραπεία της ουλίτιδας και βουρτσίστε απαλά τα δόντια και τα ούλα σας.
Μπορείτε να απαλύνετε τον πόνο με τη χρήση ενός gel που θα απλώνεται τρείς φορές τη μέρα. H χρήση μιας τέτοιας ειδικής οδοντικής κρέμας, με βάση αντιφλεγμονώδεις, αντιβακτηριδιακές ουσίες, συμπληρώνει την αγωγή και επιτρέπει την εξάλειψη των συμπτωμάτων.
Αν μετά από όλα αυτά τα ούλα σας εξακολουθούν να ματώνουν, είναι η ώρα να επισκεφτείτε τον οδοντίατρο σας.
Το Μαγικό Φθόριο: Η Κατάλληλη Δοσολογία
Το ανώτατο όριο ημερήσιας δόσης που συνίσταται είναι τα 0,25 mg σε ηλικίες μέχρι τριών ετών, 0,5 mg μεταξύ τριών και έξι ετών και από 1 έως 1,5 mg για τους υπόλοιπους. Οι οδοντόπαστες για τις ηλικίες 7/12 ετών περιέχουν, όπως και εκείνες των ενηλίκων, 100 με 150 mg φθορίου σε 100 gr ( 1000 με 1500 ppm).
Σε γενικές γραμμές, η χρήση ενός φθοριούχου gel για επικάλυψη των δοντιών και μιας κρέμας με φθόριο, προσαρμοσμένη ανάλογα με την ηλικία, καλύπτει τις συνιστώμενες δοσολογίες.
Υπάρχει κίνδυνος υπερδοσολογίας στο φθόριο στα παιδιά, εάν συνδυάζονται για μακροχρόνια χρήση, προϊόντα στοματικής υγιεινής πλούσια σε φθόριο μαζί με φθοριούχα συμπληρώματα.
Οι οδοντόπαστες των 2500 ppm φθορίου απαγορεύεται να χρησιμοποιηθούν από παιδιά κάτω των 10 ετών.
Σημειώστε ότι ορισμένα οδοντικά προϊόντα (οδοντόπαστες ή gel) υψηλής περιεκτικότητας σε φθόριο, ενδείκνυνται σε περιπτώσεις κινδύνου σοβαρής τερηδόνας, όποια και αν είναι η προέλευσή της ή σε ασθενείς που κάνουν ραδιοθεραπεία για καρκινικό όγκο.
Ευαίσθητα Δόντια και Ούλα
Ο σταδιακός τραυματισμός των ούλων και καμία φορά ένα βούρτσισμα πολύ έντονο με μια οδοντόβουρτσα πολύ σκληρή ή ακατάλληλη ή ακόμα και η μακροχρόνια χρήση μιας λευκαντικής οδοντόπαστας, μπορούν να καταστρέψουν το σμάλτο των δοντιών και να δημιουργήσουν μια ευαισθησία στο ζεστό και το κρύο.
Η περιοδοντίτιδα συνδέεται μέχρι και σήμερα με μία ευαισθησία. Αν λοιπόν τα ούλα υποχωρήσουν ή καταστραφεί το σμάλτο, τότε η οδοντίνη και τα σωληνάρια που τη διατρέχουν εκτίθενται στα διάφορα ερεθίσματα, γεγονός που μπορεί να διεγείρει τα νεύρα του δοντιού και να προκληθεί πόνος.
Για να αντιμετωπίσετε την περιοδοντίτιδα θα πρέπει να χρησιμοποιείτε ειδικές οδοντόκρεμες, που έχουν σαν βάση την αργινίνη, το ανθρακικό ασβέστιο και το φθόριο.
Συμπληρωματικά, μπορείτε να εφαρμόζετε μετά από κάθε βούρτσισμα και ένα ειδικό gel.
Αν εμφανιστεί περιοδοντίτιδα στα δόντια σας, θα ξεκινήσετε να βλέπετε πιο συχνά τον οδοντίατρό σας.
Ο καθαρισμός θα πρέπει να γίνεται πολύ τακτικά, τουλάχιστον κάθε έξι μήνες. Καλό θα είναι επίσης να αποφεύγετε τις πολύ όξινες ουσίες που μπορεί να ερεθίσουν τα δόντια σας (φυσικοί χυμοί, ξύδι, λεμόνι, καφές)
Σημειώστε ότι σε άτομα με ευαίσθητα ούλα και δόντια δεν συνιστώνται θεραπείες λεύκανσης. Η οδοντική υπερευαισθησία επηρεάζει περίπου το 30 % των ενηλίκων, ενώ επηρεάζονται όλο και πιο νεαρά άτομα, γεγονός που οφείλεται σε μια διατροφή πλούσια σε πιο γλυκές τροφές και όξινα ποτά.
Η καλή στοματική υγιεινή, μια μαλακή οδοντόβουρτσα και μια κατάλληλη οδοντιατρική φροντίδα είναι συχνά αρκετά για να αποτρέψουν τη δημιουργία ευαισθησίας δοντιών και ούλων και την επιδείνωση τους.
Τι να Κάνετε αν Έχετε Ευαίσθητα Δόντια
• Για Άμεση Ανακούφιση
Μοναδική είναι η τεχνολογία της αργινίνης με ανθρακικό ασβέστιο, που προσφέρει άμεση ανακούφιση που διαρκεί (με τον ενδεδειγμένο τρόπο εφαρμογής). Η τεχνολογία αυτή είναι διαθέσιμη σε φθοριούχες οδοντόκρεμες καθημερινής χρήσης.
• Περιορίστε την Κατανάλωση Καπνού
Ο καπνιστής είναι πιο πιθανό να πάσχει από περιοδοντική νόσο, εξαιτίας της συσσώρευσης περισσότερης πλάκας από ότι στους μη καπνιστές. Η εξέλιξη είναι επίσης πιο γρήγορη.
• Έλεγχος του Σακχάρου στο Αίμα
Ελλιπώς ελεγχόμενος διαβήτης είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη της περιοδοντίτιδας. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στο διαβήτη τύπου 2.
Τα Απαραίτητα Συμπληρώματα στο Βούρτσισμα
Στη στοματική υγιεινή την πρώτη και την τελευταία λέξη έχει η πρόληψη. Το τακτικό βούρτσισμα των δοντιών, μετά από κάθε γεύμα, εμποδίζει την εμφάνιση πλάκας και κατά συνέπεια την εμφάνιση πέτρας.
Για να αποφύγουμε τα δυσάρεστα λοιπόν, το οδοντικό νήμα, και τα μεσοδόντια βουρτσάκια είναι πραγματικά χρήσιμα και συνίσταται να χρησιμοποιούνται μια φορά την ημέρα το λιγότερο, συμπληρωματικά με το βούρτσισμα.
Το οδοντικό νήμα είναι χρήσιμο για τον καθαρισμό των κενών ανάμεσα στα δόντια.
Αν το κενό ανάμεσα στα δόντια είναι αρκετά μεγάλο, είναι καλύτερα να χρησιμοποιούνται τα μεσοδόντια βουρτσάκια. Σε σχήμα κώνου ή κυλίνδρου βγαίνουν σε διάφορα μεγέθη και εφαρμόζονται σε κάθε είδος κενού ανάμεσα στα δόντια.
Το κωνικό σχήμα, φαίνεται να είναι πιο πρακτικό στο να απομακρύνει από τα ούλα στο εσωτερικό των δοντιών τα υπολείμματα τροφών.
Η Συμβουλή του Φαρμακοποιού
• Το καλό βούρτσισμα πάνω απ’ όλα!
Το βούρτσισμα θα πρέπει να γίνεται ιδανικά τρείς φορές την ημέρα και να έχει διάρκεια 2 έως 3 λεπτά, χρόνος αρκετός για το βούρτσισμα όλων των δοντιών, των ούλων και της γλώσσας.
Το βούρτσισμα πριν τον ύπνο είναι το πιο σημαντικό, καθώς η παραγωγή σάλιου διαρκεί όλη τη νύχτα, ευνοώντας την καταστροφή του σμάλτου.
Το απαλό βούρτσισμα, γίνεται με κινήσεις κυκλικές από τα ούλα προς τα δόντια. Αποφύγετε τα έντονα και γρήγορα βουρτσίσματα. Να φροντίζετε να αλλάζετε βούρτσα κάθε τρείς μήνες, παρατηρώντας βέβαια αν τα σκέλη της βούρτσας έχουν φθαρεί.
Διαλέξτε μια οδοντόβουρτσα με μικρή κεφαλή, με συνθετικές ίνες που είναι και πιο υγιεινές (οι φυσικές ίνες συγκρατούν υγρασία, άρα και βακτήρια).
• Το φθόριο είναι αποδεδειγμένα αποτελεσματικό για την πρόληψη της τερηδόνας.
Οι οδοντόκρεμες που προστατεύουν από την τερηδόνα έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε φθόριο.
• Για να ενισχύσετε το βούρτσισμα προτείνουμε τη χρήση ενός διαλύματος στοματικής υγιεινής, μια έως δυο φορές τη μέρα.
• Τα διαλύματα στοματικής υγιεινής για πριν το βούρτσισμα βοηθούν στην απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας.
• Τα διαλύματα για μετά το βούρτσισμα έχουν στόχο να προστατέψουν τα ούλα. Παρατείνουν τη δράση της οδοντόκρεμας.
• Οι τσίχλες με φθόριο μπορούν να είναι χρήσιμες στο να αντικαταστήσουν περιστασιακά ένα βούρτσισμα, εφόσον αυτό δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί.
Ενεργοποιούν τους σιελογόνους αδένες και ευνοούν στη διατήρηση του σμάλτου.
• Κόψτε τα σκευάσματα με ζάχαρη ανάμεσα στα γεύματα και φροντίστε να επισκέπτεστε τακτικά τον οδοντίατρό σας, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.
Άννα Μαρία Χοσάδα, Φαρμακοποιός
