Κοκκύτης και Εμβολιασμός των Παιδιών

Ο κοκκύτης είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική αναπνευστική λοίμωξη, που παραμένει ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Μεταξύ των βρεφών <3μηνών, συνιστά την πρώτη αιτία θανάτου από βακτηριακή λοίμωξη.

Ο εμβολιασμός μειώνει δραστικά την επίπτωση της νόσου. Πρόκειται για οξεία μικροβιακή λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, η οποία οφείλεται στον αιμόφιλο του κοκκύτη, ένα Gram- βακτηρίδιο.

Η μετάδοση γίνεται αερογενώς με σταγονίδια ή με άμεση επαφή με εκκρίσεις από το αναπνευστικό σύστημα νοσούντων ατόμων.

Συμπτώματα

Η περίοδος επώασης διαρκεί κατά μέσο όρο 10 ημέρες. Το παροξυσμικό στάδιο διαρκεί 1-6 εβδομάδες, όπου ο βήχας γίνεται προοδευτικά εντονότερος, επέρχεται κατά παροξυσμούς και παίρνει σπασμωδικό χαρακτήρα. Χαρακτηριστικά, μετά από βαθιά εισπνοή, επέρχονται κατά την ίδια εκπνοή πολλές βηχικές ώσεις, τις οποίες ακολουθεί βαθιά, ηχηρή, συριγμώδης εισπνοή (εισπνευστικός συριγμός).

Ο παροξυσμός περιλαμβάνει επεισόδια βήχα που διαδέχονται το ένα το άλλο με αυξανόμενη ένταση, που συχνά τελειώνουν με εμετό. Στην αιχμή των παροξυσμών του βήχα προκαλείται άπνοια, που οδηγεί σε κυάνωση, η οποία παρέρχεται μετά από εισπνευστικό συριγμό. Το στάδιο της αποδρομής διαρκεί 2-3 εβδομάδες και οι παροξυσμοί γίνονται ηπιότεροι και αραιότεροι και τελικά σταματούν. Ο πυρετός κατά τη διάρκεια της νόσου, όταν υπάρχει, είναι συνήθως ήπιος.

Επιπλοκές

Είναι συχνότερες στα βρέφη και εξασθενημένα παιδιά και αφορούν κυρίως το αναπνευστικό και το ΚΝΣ. Η συχνότερη επιπλοκή είναι η δευτεροπαθής πνευμονία, η οποία αποτελεί και τη συχνότερη αιτία θανάτου. Η κοκκυτική εγκεφαλοπάθεια είναι βαρύτατη επιπλοκή, προσβάλλει κυρίως βρέφη και κλινικά προβάλει με σπασμούς, αταξία, εστιακά νευρολογικά συμπτώματα και κώμα.

Άλλες λιγότερο σοβαρές επιπλοκές του κοκκύτη περιλαμβάνουν μέση ωτίτιδα, ανορεξία και αφυδάτωση. Τέλος, λόγω της αυξημένης πίεσης, δημιουργούνται κήλες, ρινικές επιστάξεις, πρόπτωση του ορθού και πνευμοθώρακας.

Θεραπεία και προφύλαξη

Η αντιβιοτική θεραπεία, η οποία ενδείκνυται κατά τις πρώτες 3 εβδομάδες εξέλιξης του κοκκύτη, περιορίζει την ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων και μειώνει τη μεταδοτικότητα.

Ο ασθενής απομονώνεται μέχρις ότου λάβει αντιβιοτική θεραπεία. Η επιστροφή στην κοινότητα επιτρέπεται μετά το πέρας 5 ημερών.

Εμβολιασμός

Πρόληψη του κοκκύτη γίνεται με τη διενέργεια συστηματικού εμβολιασμού. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε το ολοκυτταρικό εμβόλιο, που μετά χορήγηση 4 δόσεων ήταν κατά 70%-90% αποτελεσματικό.

Ωστόσο, οι ανεπιθύμητες ενέργειές του δεν ήταν σπάνιες και οδήγησαν στην παρασκευή νέου ακυτταρικού εμβολίου, με αποτελεσματικότητα από 80% ως 85%, αλλά πολύ λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες, ενώ η προστατευτική του δράση εξασθενεί μετά την πάροδο 5 ετών.

Χορηγείται είτε σε συνδυασμό με τα εμβόλια διφθερίτιδας και τετάνου ως τριπλό εμβόλιο (DTaP), είτε σε πολυδύναμα εμβόλια κατά τον 2^ο, 4^ο, 6^ο, 15^ο-18^ο μήνα ζωής και ακόμη στα 4-6 χρόνια. Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορεί επίσης τριπλό ακυτταρικό εμβόλιο (TdaP) ως αναμνηστική δόση για εφήβους και ενήλικες.

Μια μη προστατευμένη έγκυος μπορεί να εμβολιασθεί αμέσως μετά τον τοκετό, ενώ το εμβόλιο δεν παρουσιάζει αντενδείξεις κατά το θηλασμό. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνιστάται εμβολιασμός του οικογενειακού περιβάλλοντος της εγκύου.