Αντιμέτωποι με τους περιορισμούς και την ένταση των δύο τελευταίων χρόνων, η εύρεση τρόπων για τη διαχείριση του στρες, του άγχους και των διαταραχών της διάθεσης, έχει βρεθεί στο επίκεντρο.
Λύσεις όπως τα συμπληρώματα διατροφής, έχουν παρουσιάσει αυξημένη ζήτηση στα φαρμακεία, ως η πρώτη και εύκολη λύση για την ανακούφιση από τα δυσάρεστα αυτά συμπτώματα.
Ωστόσο πλέον, νέες εναλλακτικές προσεγγίσεις έρχονται, αλλάζοντας τα δεδομένα στη βελτίωση της ψυχικής υγείας…
Η σημασία της ψυχικής ευεξίας στη συνολική υγεία
Ενώ σύμφωνα με τον ορισμό του ΠΟΥ, «η υγεία είναι μια πλήρης κατάσταση σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και δεν συνίσταται αποκλειστικά από την απουσία ασθένειας ή αναπηρίας», η Ελλάδα – όπως και άλλες πολλές χώρες μετά την πανδημία της COVID-19 – δυστυχώς φαίνεται να αγνοούν τη σημασία της ψυχικής ευεξίας, καθώς και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει στη συνολική υγεία του πληθυσμού.
Δεδομένα αποδεικνύουν πως η ψυχική υγεία των ανθρώπων έχει επιδεινωθεί σημαντικά. Συγκεκριμένα, το 1/4 των Ελλήνων έχουν βιώσει ή συνεχίζουν να βιώνουν αγχώδεις διαταραχές, ενώ μεταξύ αυτών, πολλοί εμφανίζουν και σημάδια καταθλιπτικής κατάστασης.
Το γεγονός αυτό, επιβεβαιώνεται από την απότομη αύξηση της χρήσης ψυχοτρόπων φαρμάκων αλλά και συνεχών συνεδριών με ψυχολόγους.
Σύμφωνα με την ιατρική κοινότητα, η διαχείριση της ψυχικής ευεξίας δεν αποτελεί αντικείμενο της ιατρικής πρακτικής, ειδικά όταν οι άνθρωποι χαρακτηρίζονται από καλή κατάσταση γενικής υγείας.
Η χρήση φαρμάκων επομένως στις περιπτώσεις αυτές, δεν συνιστάται. Υπάρχουν πολλές άλλες εναλλακτικές λύσεις για τη βελτίωση της ψυχικής ευεξίας όπως π.χ. η διατήρηση των φυσιολογικών βιολογικών ρυθμών (ύπνος), η φυσική δραστηριότητα, η διατροφή κ.λπ.
Συγκεκριμένα, η μελέτη των καθημερινών ρυθμών όπως η ώρα κατά την οποία σηκώθηκε κάποιος το πρωί ή η ώρα που πήγε για ύπνο το προηγούμενο βράδυ – μπορεί να προσφέρει ενδιαφέροντα συμπεράσματα αναφορικά με την ψυχική υγεία.
Έρευνες έχουν αποδείξει πως όταν δεν τηρούμε τους βιολογικούς μας ρυθμούς, αυτό μπορεί να είναι αρκετό για να πυροδοτήσει επεισόδια θλίψης.
Ακόμη, κατά τη διαχείριση της κατάθλιψης, συνιστάται συχνά αφύπνιση νωρίτερα το πρωί (περίπου 90 λεπτά). Από την άλλη, σε άτομα που υποφέρουν από έντονο άγχος, υπάρχει η τάση να σηκώνονται πολύ πιο νωρίς, γεγονός που προάγει την εμφάνιση επεισοδίων πανικού.
Ο ρόλος του εντέρου
Μια άλλη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη, είναι η αλληλεπίδραση μεταξύ εντέρου και εγκεφάλου, γεγονός το οποίο πλέον έχει αποδειχθεί.
Γνωρίζουμε ότι το ψυχολογικό στρες μπορεί να αυξήσει την απελευθέρωση μιας ορμόνης, της κορτιζόλης, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει το έντερο, αυξάνοντας τη διαπερατότητά του.
Ακόμη, σε περιπτώσεις στρες, το 66% του εντερικού μας μικροβιώματος «κινητοποιείται» με σκοπό να τονώσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Το έντερο έχει τη δυνατότητα να «επικοινωνεί» με τον εγκέφαλο, μέσω ορμονών που απελευθερώνονται από τα κύτταρά του, αλλά και από συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν το συναίσθημα.
Τέλος, συνδέεται απευθείας με τον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου. Η φροντίδα του εντέρου κρίνεται επομένως απαραίτητη για τη λειτουργία του εγκεφάλου και την ψυχική ευεξία.
Ένας εγκέφαλος που είναι πιο ευάλωτος στο άγχος, την κατάθλιψη, τις διαταραχές του ύπνου και τη μειωμένη γνωστική απόδοση, είναι επόμενο να επηρεάσει και τη λειτουργία του εντέρου.
Η θεραπευτική δράση των προβιοτικών
Έχει αποδειχθεί πως η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και γενικότερα η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής, έχουν τόσο προληπτική όσο και θεραπευτική επίδραση στο άγχος και την κατάθλιψη.
Τροποποιώντας τη διατροφή, μέσα σε μόλις 15 ημέρες μπορεί να εξισορροπηθεί το εντερικό μικροβίωμα, άρα και συνολική λειτουργία του εντέρου.
Από το 2020, υπάρχουν πολλές ενδείξεις πως η χορήγηση προβιοτικών βοηθά στη βελτίωση της ψυχικής υγείας.
Αρκετές μετα-αναλύσεις έχουν δείξει ότι έχουν θεραπευτική επίδραση στο στρες, το άγχος και την κατάθλιψη.
Λόγω αυτού, έχει αρχίσει και αναπτύσσεται εξαιρετικό ενδιαφέρον για τη συστηματική λήψη προβιοτικών σε περιπτώσεις στρες με άγχος, και ακόμη περισσότερο από μια ορισμένη ηλικία και έπειτα, καθώς με την ηλικία, το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζεται σημαντικά…
