Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια συχνή ορμονική διαταραχή που παρατηρείται στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Το όνομα του συνδρόμου προέρχεται από τη χαρακτηριστική εικόνα των ωοθηκών στις περισσότερες γυναίκες με το σύνδρομο.
Η εικόνα αυτή είναι διογκωμένες ωοθήκες με πολλαπλές, μικρές κύστες, που βρίσκονται περιφερικά.
Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών έχει τουλάχιστον δύο από τα παρακάτω χαρακτηριστικά.
Υπάρχουν τουλάχιστον 12 κύστες στην κάθε ωοθήκη, όπως φαίνεται στον υπέρηχο.
Η πολυκυστική εικόνα δεν συνεπάγεται ωστόσο την ύπαρξη του συνδρόμου.
Πρέπει να συνυπάρχουν ορμονικές διαταραχές.
Ορμονικές διαταραχές
Οι ωοθήκες παράγουν παραπάνω τεστοστερόνη.
Ως αποτέλεσμα, πολλές γυναίκες παρουσιάζουν παραπάνω τριχοφυΐα στο πρόσωπο, τριχόπτωση, έντονη ακμή στην εφηβεία, αλλά και στην ενήλικη ζωή.
Διαταραχές του κύκλου
Αυτό είναι το πιο συχνό χαρακτηριστικό.
Παρουσιάζεται σε 7 στις 10 γυναίκες με το σύνδρομο.
Πολλές γυναίκες δεν έχουν ωορρηξία σε τακτά χρονικά διαστήματα, επειδή τα ωοθυλάκια αν και πολλά, δεν ωριμάζουν τελείως.
Για παράδειγμα, το διάστημα μεταξύ δύο περιόδων μπορεί να υπερβαίνει τις 35 μέρες και σε μερικές περιπτώσεις να μην εμφανίζεται περίοδος ακόμη και επί αρκετούς μήνες.
Πώς προκαλείται το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;
Οι γυναίκες με το σύνδρομο έχουν αυτό που ονομάζουμε «αντοχή στην ινσουλίνη».
Αυτό σημαίνει πως τα κύτταρα του σώματός τους είναι ανθεκτικά στα φυσιολογικά επίπεδα ινσουλίνης.
Κατά συνέπεια η παραγωγή ινσουλίνης αυξάνεται κάνοντας τις ωοθήκες να παράγουν περισσότερη τεστοστερόνη.
Η αύξηση τεστοστερόνης κι ινσουλίνης επεμβαίνει στην ωρίμανση των ωοθυλακίων κι επηρεάζει τη γονιμότητα.
Κληρονομικοί παράγοντες
Αν η μητέρα ή η αδερφή σας έχει πολυκυστικές ωοθήκες, έχετε περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσετε κι εσείς.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα αρχίζουν προς το τέλος της εφηβείας ή στην αρχή της ενήλικης ζωής και διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα.
Συμπτώματα που σχετίζονται με τα αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης είναι η ακμή, η τριχόπτωση και η τριχοφυΐα στο πρόσωπο.
Συμπτώματα που οφείλονται στην αυξημένη παραγωγή ινσουλίνης είναι η τάση για αύξηση σωματικού βάρους και διαβήτη.
Μακροχρόνια πιθανά προβλήματα: μεταβολικό σύνδρομο, αυξημένα τριγλυκερίδια, λιπώδες ήπαρ, άπνοια στον ύπνο, μητρορραγία, διαβήτης ή υπέρταση στην εγκυμοσύνη, αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο του ενδομητρίου λόγω της επιπλέον έκθεσης σε οιστρογόνα.
Διάγνωση
• Ιατρικό ιστορικό
Ο ιατρός θα σας ρωτήσει για την περίοδο σας, τις αυξομειώσεις βάρους κι άλλα πιθανά συμπτώματα.
• Κλινική εξέταση
Περιλαμβάνει μέτρηση της πίεσης, βάρους ύψους κι άλλων παραμέτρων.
• Κολπικός υπέρηχος
• Εξετάσεις αίματος
Μέτρηση της τεστοστερόνης κι άλλων ορμονών (FSH, LH)
Μέτρηση επίσης των επιπέδων γλυκόζης, χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων ίσως χρειαστούν.
Πιθανοί τρόποι αντιμετώπισης
Είναι απαραίτητες μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Η απώλεια βάρους βοηθάει στη μείωση της ινσουλινοαντοχής και στις διαταραχές κύκλου.
Επίσης προλαμβάνει την εμφάνιση διαβήτη κι υπέρτασης στο μέλλον.
Η άσκηση μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης και συντελεί στην απώλεια βάρους.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση
Φάρμακα που μειώνουν την ινσουλινοαντοχή, φάρμακα με αντι-ανδρογονική επίδραση και ρύθμιση του κύκλου με αντισυλληπτικά.
Αλέξανδρος Ε. Μορτάκης, Χειρουργός Γυναικολόγος
Πηγές: ACOG.org, Mayoclinic.org, Patient.co.uk