Ο παγωμένος ώμος, ή συμφυτική θυλακίτις του ώμου (Adhesive Capsulitis), είναι μια πάθηση που συναντάται συνήθως στην ηλικία 50-80 ετών και αποτελεί μια ξεχωριστή κλινική οντότητα, με κύρια χαρακτηριστικά αιφνίδιο ή σταδιακό χρόνιο πόνο στον ώμο και περιορισμό όλων των κινήσεων της άρθρωσης, τόσο των ενεργητικών όσο και των παθητικών, προς όλες τις κατευθύνσεις.
Παρόλο που τα αίτια της πάθησης σύμφωνα με τη βιβλιογραφία είναι ασαφή, προκύπτει άμεση σύνδεση με ρευματικού τύπου νοσήματα.
Πιθανότητα εμφάνισης της πάθησης υπάρχει μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση στον ώμο ή έπειτα από αθλητικές κακώσεις, ενώ ενοχοποιείται σε άτομα που υποφέρουν από διαβήτη, καρδιακές παθήσεις και νόσους των πνευμόνων.
Ο παγωμένος ώμος συνήθως ξεκινάει με έναν ενοχλητικό πόνο στο δελτοειδή μυ του ώμου ο οποίος εντοπίζεται πιο διαξιφιστικός τις βραδινές ώρες και κατά κανόνα ακολουθεί μία κρίση αυχενοβραχιόνιας ριζοπάθειας.
Συχνά εμφανίζεται μετά από κάποιον ενδοαρθρικό τραυματισμό του ώμου, ή μετά από έντονες κρίσεις περιαρθρίτιδας, ενώ μπορεί να συνυπάρχει παγωμένος ώμος ταυτόχρονα με ασβεστοποιό περιαρθρίτιδα και υπακρωμιακή προστριβή.
Ως αποτέλεσμα ο ασθενής αδυνατεί να σηκώσει το χέρι του πάνω από το ύψος του κεφαλιού του ή να ξύσει την πλάτη του, λόγω εγκατεστημένης δυσκαμψίας.
Συμπτώματα
Η πάθηση οδηγεί σε σημαντική σοβαρή λειτουργική ανεπάρκεια του ώμου, προκαλώντας μείωση του εύρους των κινήσεων, με συνοδεία τριγμών της άρθρωσης και επακόλουθες μυϊκές ατροφίες.
Η πάθηση εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία και αποκατάσταση έχει τρία στάδια και διαρκεί έως και 2 έτη.
Τα 3 στάδια συμπτωμάτων είναι τα εξής:
Πρώτο στάδιο: Εισβολή πόνου και έναρξη μείωσης του εύρους κινήσεων απαγωγής και στροφών του ώμου.
Δεύτερο στάδιο: Εγκατάσταση μεγάλης δυσκαμψίας και ο πόνος μονιμοποιείται.
Τρίτο: Ο πόνος μειώνεται και οι κινήσεις επανέρχονται σταδιακά.
Οι εργαστηριακές εξετάσεις που απαιτούνται είναι το αρθρογράφημα και η μαγνητική τομογραφία, όπου τα συχνότερα ευρήματά της είναι η τενοντίτιδα (διόγκωση του υπερακανθίου τένοντος), η μερική ή η ολική ρήξη και η διόγκωση του υπακρωμιακού θυλάκου.
Κύριο διαγνωστικό σημείο στη μαγνητική τομογραφία ώμου για τη διάγνωση του παγωμένου ώμου αποτελεί η ρίκνωση του αρθρικού θυλάκου.
Θεραπεία
Η παρακεταμόλη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα έχουν εξέχουσα θέση στις προτεινόμενες θεραπείες όπως και η ένεση κορτιζόνης, όταν οι ενοχλήσεις παραμένουν έντονες για μεγάλο διάστημα, λαμβάνοντας όμως πάντα τις ιδιαιτερότητες του κάθε περιστατικού υπόψη και σύμφωνα με την ιατρική παρακολούθηση.
Η Φυσικοθεραπεία παίζει τον πρωταρχικό ρόλο.
Σε συνδυασμό με τα μηχανήματα αναλγητικής και αντιφλεγμονώδους δράσης (υπέρηχα, TENS, LASER) και την παγοθεραπεία, η προσεκτική κινησιοθεραπεία με ειδικές τεχνικές κινητοποίησης, συμβάλλει σημαντικά στην αποκατάσταση του εύρους της τροχιάς, ενώ απαραίτητη κρίνεται και η εκπαίδευση του ασθενούς για εφαρμογή του προγράμματος ασκήσεων και μετά το πέρας των θεραπευτικών συνεδριών.
Μια νέα θεραπεία που επίσης προτείνεται σε συνδυασμό με φυσικοθεραπεία, είναι η υδροστατική διάταση και αποτελείται από δύο απλές εγχύσεις, οι οποίες απαρτίζονται από μια μικρή δόση τοπικού αναισθητικού, αλατούχο διάλυμα και μια μικρή ποσότητα στεροειδών.
Η θεραπεία χορηγείται σε δύο δόσεις, με χρονικό διάστημα 14 ημερών και εμφανίζει θεαματικά αποτελέσματα σχεδόν στο 80% των ασθενών.
Στη γρήγορη αποκατάσταση του ασθενούς συνίσταται επίσης η αρθροσκοπική λύση των συμφύσεων αλλά και η βίαιη απότομη κινητοποίηση υπό αναισθησία, μέθοδοι οι οποίες επιβάλλονται να συνοδευτούν επίσης από ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα φυσιοθεραπείας, ώστε να διατηρείται το εύρος της κίνησης που έχει επιτευχθεί με το χειρουργείο.
Ο φόβος της επανεμφάνισης του παγωμένου ώμου υπάρχει σε κάθε περιστατικό.
Προληπτικά λοιπόν, προτείνεται στον ασθενή ενδεδειγμένο πρόγραμμα ασκήσεων για μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να αποφευχθεί τυχόν πάγωμα από τον εγκέφαλο στο μοναδικό εκκρεμές που διαθέτει το ανθρώπινο σώμα μας και λέγεται ώμος.
Μαρία Κων. Λιανού, Πτυχιούχος Φυσικοθεραπεύτρια MD, Μεταβολικά νοσήματα των οστών Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Κέντρο Φυσικοθεραπείας και Αποκατάστασης “Fysika Lianos Therapy”
