Όσο πλησιάζουν οι ημέρες των Χριστουγέννων, εκτός από τον Άγιο Βασίλη, στο μυαλό όλων μας έρχονται και τα Χριστουγεννιάτικα εδέσματα που κυριαρχούν την περίοδο αυτή!
Το γιορτινό κλίμα πέρα από ξεκούραση και χρόνο με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, συνοδεύεται ταυτόχρονα με αυξημένη κατανάλωση φαγητού, καθώς και με λιγότερη φυσική δραστηριότητα.
Οι αλλαγές που επιφέρουν οι εορταστικές ημέρες στην καθημερινότητά μας, πιθανό να προκαλέσουν πεπτικές διαταραχές με αποτέλεσμα να διαταράξουν την εορταστική διάθεσή μας!
Έτσι, παρόλο που οι γιορτές αποτελούν μια ευχάριστη περίοδ για όλους μας, ίσως καταλήξει σε εφιάλτη εάν η κατανάλωση ξεπεράσει τα όρια!
Το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι
Το βασικό στοιχείο στα περισσότερα παραδοσιακά εδέσματα είναι η υψηλή περιεκτικότητά τους σε λίπος και ζάχαρη, γεγονός που μετατρέπει αρκετά από αυτά… σε διατροφικές βόμβες! Συνήθως, το κύριο ερώτημα που τίθεται είναι πόσες θερμίδες κρύβουν τα εδέσματα στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
Με μια γρήγορη ματιά μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι τα γιορτινά φαγητά τις περισσότερες φορές μας παρέχουν πολλές θερμίδες, χωρίς να προσφέρουν τα αντίστοιχα θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό μας.
Πιο συγκεκριμένα, αν και η γαλοπούλα συγκαταλέγεται στις «υγιεινές» επιλογές, η παραδοσιακή συνταγή της γαλοπούλας που περιλαμβάνει την κλασσική γέμιση από σταφίδες, ρύζι, κάστανα και κουκουνάρι, αποτελεί συνδυασμό που μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 500-600 θερμίδες!
Οι Χριστουγεννιάτικες σαλάτες ίσως αποτελούν τη μεγαλύτερη παγίδα των εορτών καθώς οι περισσότεροι δεν είναι υποψιασμένοι για τις «κρυφές» θερμίδες που υπάρχουν σε αυτές.
Ξηροί καρποί, αποξηραμένα φρούτα, αλλαντικά και διάφορα dressings, αυξάνουν επικίνδυνα τη θερμιδική περιεκτικότητα και μία μερίδα σαλάτας μπορεί να φτάσει επίσης τις 500 θερμίδες, παρόλο που είναι το συνοδευτικό στο πιάτο μας!
Όσον αφορά τα γλυκά που παραδοσιακά κυριαρχούν στα γιορτινά τραπέζια, η βασιλόπιτα, ο κουραμπιές και το Χριστουγεννιάτικο κέικ, φαίνεται να αποδίδουν ανά μερίδα τις περισσότερες θερμίδες καθώς και να είναι πλούσια σε χοληστερίνη και κορεσμένα λιπαρά.
Τα μελομακάρονα αντίθετα, φαίνεται να αποτελούν μια πιο ενδεδειγμένη επιλογή καθότι το μέλι και το ελαιόλαδο που περιλαμβάνουν τα κατατάσσουν σε πιο υγιεινά εδέσματα.
Προσοχή: Η βασιλόπιτα, ο κουραμπιές και το Χριστουγεννιάτικο κέικ είναι πλούσια σε χοληστερίνη και κορεσμένα λιπαρά.
Αυξάνεται το βάρος σας τα Χριστούγεννα;
Είναι γνωστό ότι κατά τη διάρκεια των εορτών, από την τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου έως και τις αρχές Ιανουαρίου, υπάρχει η τάση από τους περισσότερους να τρώνε μεγαλύτερες ποσότητες από ό,τι καταναλώνουν φυσιολογικά.
Μάλιστα, έρευνες έχουν δείξει ότι η τάση αυτή μεταφράζεται σε αύξηση του βάρους και πιο συγκεκριμένα κατά 0,4-0,9kg.
Οι λόγοι που οδηγούν στην υπερφαγία την περίοδο αυτή, είναι οι πολλές κοινωνικές υποχρεώσεις, με τα οικογενειακά τραπέζια, τα πλούσια σε θερμίδες παραδοσιακά εδέσματα, η αλλαγή της ρουτίνας, το αίσθημα των διακοπών, η μειωμένη άσκηση αλλά και η αυξημένη πρόσληψη αλκοόλ.
Μια συμβουλή…
Αποφύγετε «στερητικά διατροφικά σύνδρομα» λίγο πριν τις ημέρες των Χριστουγέννων με την ελπίδα προετοιμασίας και αποφυγής επιπλέον θερμίδων, καθώς το μόνο που θα καταφέρετε είναι να οδηγηθείτε στην υπερφαγία κατά τη διάρκεια των εορτών!
Πεπτικές διαταραχές
Συχνό φαινόμενο κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων είναι η διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργίας της πέψης, της απορρόφησης καθώς και της αποβολής της τροφής. Κοιλιακό φούσκωμα, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, πεπτικό έλκος, διάρροια καθώς και δυσκοιλιότητα, αποτελούν τις συχνότερες πεπτικές διαταραχές.
Ένας πρωταρχικός ρόλος στην εμφάνιση των πεπτικών διαταραχών είναι η νηστεία, καθώς η απουσία και η απότομη εισαγωγή τροφών μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος.
Επίσης, κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού καθώς και τροφές που δεν καταναλώνονται συχνά, αυξημένη πρόσληψη λίπους και ζάχαρης, κατανάλωση αλκοόλ αλλά και η αλλαγή συνηθειών, μπορεί να οδηγήσουν στη διατάραξη του γαστρεντερικού συστήματος.
Διατροφικές οδηγίες κατά τη διάρκεια των γιορτών
Για αποφυγή των δυσάρεστων εκπλήξεων κατά τη διάρκεια και το τέλος των Χριστουγεννιάτικων εορτών, η έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση είναι αναγκαία.
- Πρωινό: Ξεκινήστε την ημέρα σας με ένα πλήρες πρωινό όπου θα σας εξασφαλίσει την απαραίτητη ενέργεια και ευεξία.
- Υπερβολές: Προσπαθήστε να καταναλώνετε μια κανονική μερίδα κατά τη διάρκεια των γευμάτων σας.
- Ψηφίστε… Πράσινο! Για αποφυγή της υπερφαγίας μπροστά στα ελκυστικά εδέσματα της περιόδου, αρχίστε το γεύμα σας με μια μερίδα πράσινη σαλάτα, χωρίς επιπρόσθετα υλικά, στο ίδιο πιάτο μαζί με το κυρίως φαγητό σας.
- Θερμιδομετρητής: Προσπαθήστε να παραμένετε ενημερωμένοι σχετικά με τις θερμίδες των διαφόρων γιορτινών εδεσμάτων έτσι ώστε να μην ξεφεύγετε θερμιδικά.
- Νερό: Φροντίστε να καταναλώνετε υγρά «χωρίς θερμίδες»! Η συστηματική ενυδάτωση έχει συσχετιστεί με τη διατήρηση του σωματικού βάρους.
- Ελαφρύ γεύμα: Όταν είστε καλεσμένοι σε κοινωνικές υποχρεώσεις ή οικογενειακά τραπέζια, φροντίστε να καταναλώσετε ένα μεσημεριανό ή βραδινό πιο ελαφρύ, έτσι ώστε να γλιτώσετε μερικές θερμίδες. Σε καμία περίπτωση όμως, μην μείνετε τελείως νηστικοί γιατί το τελικό αποτέλεσμα θα είναι να φάτε πολύ περισσότερο!
- Παραδοσιακές συνταγές: Προσπαθήστε να τροποποιήσετε λίγο τις παραδοσιακές σας συνταγές, είτε αλλάζοντας τρόπο μαγειρέματος, είτε αντικαθιστώντας ένα υλικό με ένα άλλο με σκοπό τη δημιουργία πιο light επιλογών.
Τι να επιλέξετε στα Χριστουγεννιάτικα τραπέζια και εκδηλώσεις;
- Παρατηρήστε… Δείτε προσεχτικά τι φαγητά περιλαμβάνει το τραπέζι ή ο μπουφές και επιλέξτε ανάλογα. Προσπαθήστε να μην επιλέγετε φαγητά για το πιάτο σας από ίδιες ομάδες τροφίμων (πχ. ρύζι και ζυμαρικά), αλλά ποικιλία.
- Ξεκινήστε το γεύμα σας με σαλάτα, καθώς θα πρέπει να αποτελεί τουλάχιστο το μισό από το πιάτο σας. Στο υπόλοιπο μισό που απομένει, φροντίστε να καταναλώσετε το κυρίως γεύμα σας! Μην ξεχνάτε ότι πρέπει να αποφεύγετε μεγάλη ποσότητα από σαλάτες που περιέχουν σως, ξηρούς καρπούς, αλλαντικά.
- Διάρκεια! Τρώτε αργά και μασάτε την τροφή σας καλά, έτσι ώστε να έχετε τον έλεγχο της ποσότητας που καταναλώνετε. Ωστόσο, μην παρασύρεστε από συζητήσεις με φίλους ή συγγενείς κατά τη διάρκεια του γεύματος, που σκοπό έχουν να σας κάνουν να καταναλώσετε μεγαλύτερη ποσότητα.
- Πείτε όχι στη λογική του «λίγο από όλα».
- Προτιμήστε κρέας όπως η γαλοπούλα και το κοτόπουλο, αντί για αρνί ή χοιρινό. Μην ξεχνάτε να αφαιρείτε το ορατό λίπος!
- Αποφύγετε μεγάλη ποσότητα αλκοολούχων ποτών καθώς περιέχουν πολλές «κενές» θερμίδες. Ένα ποτήρι κόκκινο κρασί ίσως να ήταν μια ιδανικότερη επιλογή.
- Ναι στο γλυκό επιδόρπιο… αλλά όχι καθημερινά!
Μην ξεχνάτε τη γυμναστική!
Καθώς η ζυγαριά αυτές τις ημέρες γέρνει σίγουρα προς τα πάνω, η διάθεση για ξεκούραση δεν αφήνει πολλά περιθώρια για άσκηση. Ωστόσο, βρείτε λύσεις και εντάξτε την άσκηση στο εορταστικό σας πρόγραμμα έστω και λίγο. Για παράδειγμα, κάντε τα χριστουγεννιάτικα ψώνια σας με τα πόδια, αποφεύγοντας το αυτοκίνητο!
Τα Χριστούγεννα είναι ίσως η πιο αγαπημένη γιορτή μικρών και μεγάλων! Η περίοδος αυτή κρύβει αρκετές παγίδες, τόσο για την υγεία αλλά και τη μεταβολή του σωματικού μας βάρους. Παν μέτρον άριστον, για να απολαύσετε αυτή την τόσο γλυκιά περίοδο με τους αγαπημένους σας ανθρώπους χωρίς… απρόοπτα! Και μην ξεχνάτε, τα μάτια χορταίνουν περισσότερο από το στομάχι!
Καλές Γιορτές!
Τάλια Ευαγγέλου, Κλινική Διαιτολόγος, Αθλητική Διατροφολόγος, M.Sc., Επιστημονική συνεργάτης medNutrition.gr
