Πρωτοπαθής δυσμηνόρροια
Ο πόνος κατά τη διάρκεια της περιόδου είναι συχνό πρόβλημα σε πολλές γυναίκες.
Μία στις δύο γυναίκες έχουν πόνο τις 1-2 πρώτες ημέρες του κύκλου.
Συνήθως ο πόνος είναι ήπιος.
Σε ένα ποσοστό 20% των γυναικών, ο πόνος είναι τόσο δυνατός που εμποδίζει τις γυναίκες να συμμετέχουν σε καθημερινές δραστηριότητες.
Αυτός ο δυνατός πόνος ονομάζεται δυσμηνόρροια.
Σε μερικές γυναίκες όμως, εμφανίζεται κάθε μήνα και πολλές φορές επιβαρύνεται και από το δυσμηνορρυσιακό σύνδρομο, στο οποίο παρατηρείται κεφαλαλγία, ναυτία, ζάλη, έμετος, εφίδρωση και κακή γενική κατάσταση.
Στις γυναίκες αυτές, η δυσμηνόρροια δεν χαρακτηρίζεται σαν σύνδρομο οξύ πόνου, αλλά σαν μια χρόνια κατάσταση και συχνά συνοδεύεται από κατάθλιψη, η οποία περιπλέκει τη βαρύτητα της συμπτωματολογίας και της θεραπείας.
Δευτεροπαθής δυσμηνόρροια
Στη δευτεροπαθή δυσμηνόρροια, ο πόνος οφείλεται σε φλεγμονές του ουρογεννητικού συστήματος, ενδομητρίωση, κύστεις ωοθηκών, συμφύσεις και άλλες παθολογικές καταστάσεις οι οποίες πρέπει να διαγνωστούν.
Εάν αυτές αποκλειστούν, τότε η δυσμηνόρροια χαρακτηρίζεται πρωτοπαθής και αντιμετωπίζεται σαν σύνδρομο οξέος ή χρόνιου πόνου, ανάλογα με τη βαρύτητα και τη συχνότητά της.
Η αιτιολογία της πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας, δεν είναι απόλυτα ξεκαθαρισμένη.
Πιστεύεται όμως ότι οφείλεται στην αθρόα απελευθέρωση προσταγλανδινών (ουσίες που προάγουν την φλεγμονή), ιδιαίτερα της PGF2a, οι οποίες απελευθερώνονται από τα κύτταρα του αποσπώμενου ενδομητρίου και προκαλούν συσπάσεις στο μυομήτριο με συνοδό ισχαιμία και ευαισθητοποίηση των νευρικών απολήξεων.
Ο ρόλος των προσταγλανδινών στην εμφάνιση της δυσμηνόρροιας επιβεβαιώθηκε από τη μέτρηση υψηλών επιπέδων PG στο ενδομήτριο και στο εμμηνορρυσιακό υγρό των γυναικών με δυσμηνόρροια, σε σχέση με αυτές που δεν παρουσιάζουν το επώδυνο σύνδρομο.
Παράγοντες κινδύνου
• Η κληρονομικότητα και η πρώιμη ήβη, συχνά συνδέονται με την εμφάνιση των πόνων της περιόδου.
• Άλλοι παράγοντες που εμπλέκονται στην εμφάνιση δυσμηνόρροιας είναι το άγχος, η παχυσαρκία, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και η έλλειψη σωματικής άσκησης.
Θεραπεία
Τα απλά αναλγητικά, όπως η παρακεταμόλη, τα σπασμολυτικά και οι θεραπείες χαλάρωσης, αποδεικνύονται χρήσιμα μέτρα σε ήπιες καταστάσεις.
Η συσχέτιση της δυσμηνόρροιας με τα επίπεδα των προσταγλανδινών, οδήγησε στην εφαρμογή των ΜΣΑΦ (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη), για την αντιμετώπιση του συνδρόμου.
Αρκετές μελέτες αποδεικνύουν ότι τα ΜΣΑΦ προσφέρουν στατιστικά σημαντική ανακούφιση σε σχέση με τη θεραπεία placebo.
Ωστόσο, είναι γεγονός ότι η χρόνια χρήση τους περιορίζεται από τις παρενέργειες που προκαλούν.
Η εισαγωγή των νεώτερων εκλεκτικών cox-2 αναστολέων είναι πολύτιμη, γιατί προσφέρουν τα ίδια αποτελέσματα με λιγότερες παρενέργειες.
Η ασπιρίνη είναι λιγότερο δραστική από τα υπόλοιπα ΜΣΑΦ και δεν συνιστάται λόγω της αντιαιμοπεταλιακής της δράσης, η οποία αυξάνει την αιμορραγία.
Για την ανακούφιση από τους σπασμούς μπορεί να χορηγηθεί υοσκίνη (Buscopan) 2 δισκία 4 φορές την ημέρα, μαζί με ένα αντιφλεγμονώδες.
Η υοσκίνη αντενδείκνυται σε ασθενείς με γλαύκωμα κλειστής γωνίας και μυασθένεια.
Επίσης, χρειάζεται προσοχή σε ασθενείς που πάσχουν από υπερθυρεοειδισμό και καρδιακά προβλήματα.
Ανεπιθύμητες ενέργειες που ενδέχεται να εκδηλωθούν είναι η ξηροστομία, οι διαταραχές της όρασης και η δυσκοιλιότητα.
Συμπληρωματικές θεραπείες
– Αντισυλληπτικά. Ελέγχουν την αύξηση του πάχους του ενδομητρίου και κατ’ επέκταση την παραγωγή προσταγλαδινών.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει λιγότερη ροή αίματος, λιγότερες συσπάσεις και κατά συνέπεια λιγότερος πόνος. Όταν σταματήσει η χορήγηση τους, σταματά και η δράση τους.
– Συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν φυσικά εκχυλίσματα με οιστρογόνο δράση (φυτοοιστρογόνα).
Πόπη Χαραμή, Φαρμακοποιός
www.y-o.gr
