Η διαδικασία της γήρανσης συνεπάγεται την προοδευτική επιδείνωση της κατάστασης του οργανισμού, των κυττάρων, των ιστών του και των οργάνων του.
Το δέρμα είναι ένα από τα βασικά όργανα του ανθρώπινου οργανισμού και μάλιστα το μεγαλύτερο.
Η κατάστασή του συνδέεται άμεσα με την ηλικία.
Η γήρανση του δέρματος περιλαμβάνει τις αλλαγές που σχετίζονται με γενετικούς παράγοντες, την κληρονομικότητα, τις ορμόνες και την επιδείνωση της κατάστασης των κυττάρων και τις αλλαγές εξαιτίας εξωγενών παραγόντων, όπως η έκθεση στον ήλιο, το κάπνισμα, οι ρυτίδες έκφρασης, η ατμοσφαιρική ρύπανση και ο τρόπος ζωής.
Επίσης με το πέρασμα της ηλικίας ο οργανισμός χάνει περισσότερο νερό μέσω των ούρων και της εφίδρωσης.
Η προοδευτική αφυδάτωση ξεκινάει από την ηλικία των είκοσι και το ποσοστό του νερού στο σώμα πέφτει κάτω από το μισό στα άτομα που έχουν φτάσει και περάσει τα εξήντα.
Με αυτήν τη σταδιακή αφυδάτωση χάνεται η σφριγηλότητα του δέρματος και παρουσιάζονται συγκεκριμένα δερματικά προβλήματα αλλάζοντας τις ανάγκες της επιδερμίδας.
Πανάδες και γεροντικές κηλίδες
Στο δέρμα των ηλικιωμένων µπορεί να εµφανιστούν καφέ κηλίδες που οφείλονται στο πέρασμα της ηλικίας.
Οι πανάδες και οι κηλίδες είναι ένα είδος υπερμελάγχρωσης που επιδεινώνεται εξαιτίας της αθροιστικής συγκέντρωσης της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Πρόκειται για κηλίδες στο πρόσωπο χρώματος καφέ γκρι.
Πριν από την αντιμετώπισή τους πρέπει να γίνεται σωστός έλεγχος, ώστε να επιβεβαιωθεί η αιτία τους και να αποκλειστούν σοβαρότερα αίτια.
Κνησμός
Ο κνησμός ή αλλιώς η φαγούρα µπορεί να είναι ήπια ενοχλητική, να σταματά και να ξαναρχίζει ή μπορεί να είναι συνεχής και να διαταράσσει ακόμα τον ύπνο του ατόµου.
Συνήθως εντοπίζεται στο τριχωτό της κεφαλής, στην πλάτη και στα πόδια.
Πρόκειται για τον λεγόμενο γεροντικό κνησμό και εξαρτάται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες.
Η πιο συνηθισμένη αιτία κνησμού στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας είναι η ξηρότητα του δέρματος που επιδεινώνεται από το συχνό πλύσιμο µε σαπούνι και ζεστό νερό, αλλά µπορεί να οφείλεται και σε κάποιο παράσιτο, όπως η ψώρα.
Συχνά συνυπάρχουν τοπικές δερματικές παθήσεις, όπως η ατοπική δερματίτιδα, η νευροδερματίτιδα και το έκζεμα.
Σημαντικό εδώ είναι ο γιατρός να ελέγχει τον ασθενή και για άλλες παθήσεις, οι οποίες µπορεί να αποτελούν αιτία του κνησμού, επειδή υπάρχουν περιπτώσεις που η φαγούρα είναι σύμπτωμα μιας σοβαρότερης κατάστασης.
Όσοι υποφέρουν από κνησμό πρέπει να αποφεύγουν υφάσματα που προκαλούν αλλεργία και την άμεση επαφή µε απορρυπαντικά ή οποιαδήποτε άλλη ουσία πυροδοτεί τον κνησμό.
Επίσης, θα πρέπει να επισκέπτονται τον δερματολόγο για να τους προτείνει την κατάλληλη θεραπεία.
Ακτινική υπερκεράτωση
Ένα από τα δερματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ηλικιωμένα άτομα είναι οι ακτινικές υπερκερατώσεις, οι οποίες είναι προκαρκινικές βλάβες.
Εµφανίζονται στο τριχωτό της κεφαλής, στα αυτιά, στο πρόσωπο και στη ράχη των χεριών, δηλαδή κυρίως στις περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο, ο οποίος αποτελεί τη βασική αιτία της εµφάνισής τους.
Παρουσιάζεται με πλάκες στο δέρμα σαν λέπια, οι οποίες αν δε θεραπευτούν, μπορεί να εξελιχθούν σε κακοήθειες.
Ακόμα, οι σµηγµατορροϊκές υπερκερατώσεις θεωρούνται κι αυτές από τις πιο συνηθισμένες δερματικές βλάβες.
Πρόκειται για καλοήθεις βλάβες του δέρματος που σχετίζονται µε την κληρονομικότητα.
Δε µεταδίδονται και είναι ασυμπτωματικές.
Μετά από κάποιον τραυματισμό και προσωρινά μπορεί να παρουσιάσουν φαγούρα, αιμορραγία, πόνο ή ερυθρότητα.
Γεροντική πορφύρα
Η γεροντική πορφύρα εµφανίζεται µε τη µορφή επίπεδων πλακών σε κοκκινωπό μοβ χρώμα στα χέρια που μοιάζουν με μελανιές.
Οφείλονται σε ατροφία του δέρματος σε συνδυασμό µε µικροτραυµατισµούς ή και σε λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων, αλλά δεν κρύβουν καμιά παθολογία και δεν είναι ανησυχητικές.