Η ακράτεια είναι μια λέξη που στο άκουσμα της οι περισσότεροι παγώνουμε και νιώθουμε αμήχανα!
Γιατί;
Ειλικρινά είναι άξιο απορίας να μας προκαλεί τέτοια συναισθήματα μια λέξη.
Και όμως η ακράτεια αντιμετωπίζεται, αν μιλήσετε στον γιατρό, ακόμη και στον φαρμακοποιό σας.
Η ακράτεια που αφορά στην ακούσια απώλεια ούρων, ουσιαστικά είναι μια κλινική εκδήλωση και όχι μια πάθηση, γι’ αυτό και αντιμετωπίζεται συμπτωματικά.
Η γενική εκτίμηση είναι πως 1 στις 4 γυναίκες 30-59 ετών εμφάνισαν ένα περιστατικό ακράτειας, ενώ σε μεγαλύτερες ηλικίες, κατόπιν έρευνας που έγινε σε κάποια ΚΑΠΗ, το ποσοστό εμφάνισης ακράτειας μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι σχεδόν διπλάσιο όσον αφορά στις γυναίκες.
Ανεξαρτήτως φύλου πάντως, είναι μια κατάσταση που συνοδεύεται από αίσθημα ντροπής, το οποίο με τη σειρά του οδηγεί σε απομόνωση, ψυχικές διαταραχές, κατάθλιψη, άγχος, ενώ σε νεότερες ηλικίες συνδέεται και με σεξουαλική δυσλειτουργία.
Το δυστύχημα βέβαια είναι πως σπάνια αναφέρεται στον γιατρό το συγκεκριμένο σύμπτωμα και επομένως το πρόβλημα διογκώνεται και σε επίπεδο φυσιολογίας και σε συναισθηματικό επίπεδο.
Αιτίες
Η ακράτεια μπορεί να προκληθεί από πληθώρα αιτιών όπως γενετικές ανωμαλίες, χειρουργικές επεμβάσεις, κακώσεις και τραυματισμούς στην πύελο και τη σπονδυλική στήλη, νευρολογικές παθήσεις, φλεγμονές και ουρολοιμώξεις, καθώς επίσης και σαν αποτέλεσμα της γήρανσης.
Ακόμη μπορεί να προκληθεί και μετά από έναν τοκετό.
Τύποι Ακράτειας
Η ακράτεια διακρίνεται σε τρεις τύπους:
• Ακράτεια από προσπάθεια
Οι μύες που περιβάλλουν τον αυχένα της κύστης χαλαρώνουν και δεν μπορεί πλέον η κύστη να αντιμετωπίσει μεγάλες πιέσεις.
Έτσι, δραστηριότητες που αυξάνουν την πίεση στην κοιλιά, όπως φτέρνισμα, βήχας ή ορθοστασία, προκαλούν απώλεια ούρων.
Είναι το είδος της ακράτειας που συνήθως παρουσιάζεται μετά από ένα τοκετό.
• Επιτακτική ακράτεια
Πρόκειται για την ξαφνική επιθυμία να ουρήσουμε, αλλά δεν προλαβαίνουμε να κρατηθούμε μέχρι να φθάσουμε στην τουαλέτα.
Εκείνη τη στιγμή η κύστη “σφίγγεται” (συσπάται) ακούσια , η βαλβίδα( ο αυχένας της κύστης) ανοίγει και τα ούρα πετάγονται έξω.
Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κάποια νευρολογική πάθηση, αλλά πολλές φορές δεν βρίσκουμε κανένα αίτιο και λέγεται ιδιοπαθής ασταθής ή ορθότερα υπερλειτουργική κύστη.
• Μικτή ακράτεια
Επιπλέον, η ακράτεια μπορεί να εμφανισθεί μετά από μία χειρουργική επέμβαση όπως υστερεκτομή, μία καισαρική, μία προστατεκτομή ή ακόμα μετά από μία επέμβαση στα έντερα.
Μπορούμε ακόμη να τη διακρίνουμε σε αντανακλαστική και σε ακράτεια από υπερπλήρωση.
Θεραπεία
Μπορούμε να θεραπεύσουμε την ακράτεια είτε με κάποια αλλαγή στη συμπεριφορά, πχ. να προγραμματίζει κανείς την ώρα που θα επισκεφτεί την τουαλέτα, κάτι το οποίο ενδείκνυται κυρίως σε άτομα τρίτης ηλικίας με ακράτεια, στα παιδιά με νυκτερινή ενούρηση και στους πάσχοντες από νόσο του Αλτσχάιμερ.
Επίσης, ο ασθενής μπορεί να πηγαίνει να ουρήσει σε συγκεκριμένες ώρες και να αυξάνει σταδιακά τα μεσοδιαστήματα.
Υπάρχει και η φαρμακευτική θεραπεία φυσικά, που περιλαμβάνει τα παλιότερα φάρμακα, τα λεγόμενα αντιχολινεργικά που στοχεύουν να θεραπεύσουν κυρίως την επιτακτικού τύπου ακράτεια, αλλά επειδή αυτά τα φάρμακα έχουν αλληλεπίδραση με άλλα φάρμακα που μπορεί να παίρνει κάποιος, ιδιαίτερα τα άτομα της τρίτης ηλικίας, θα πρέπει να αποφεύγουμε να τα παίρνουμε μόνοι μας και οπωσδήποτε να μας τα έχει προτείνει ο γιατρός μας.
Άλλο ένα φάρμακο που συνταγογραφείται τελευταία ειδικά στις γυναίκες, ανήκει στους αναστολείς σεροτονίνης και λέγεται ντουλοξετίνη.
Πρόκειται για φάρμακο νεότερης γενιάς που στερείται παρενεργειών, όπως η δυσκοιλιότητα και η ξηροστομία.
Μια τυχαιοποιημένη μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2016 υποδεικνύει πως 200 μονάδες μποτουλινικής τοξίνης σε εφάπαξ δόση, μείωσαν σημαντικά τα καθημερινά επεισόδια επιτακτικής ακράτειας με διάρκεια του αποτελέσματος έως και 6 μήνες.
Δυστυχώς, αυτή η θεραπευτική οδός συνοδεύτηκε από αυξημένη πιθανότητα ουρολοιμώξεων και καθετηριασμούς.
Άλλη μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Καλιφόρνια υποδεικνύει πως οι πυελικές ασκήσεις για μυϊκή ενδυνάμωση βοηθούν σημαντικά στη μείωση των περιστατικών ακράτειας σε γυναίκες.
Φυσικά, υπάρχει και η χειρουργική θεραπεία την οποία προτείνει ο γιατρός έπειτα από επιμελή και σωστή διαγνωση.
Σκεφτείτε απλά… απλά συμβαίνει αλλά αντιμετωπίζεται!
Υπάρχουν βέβαια κάποια δεδομένα που συνδέονται με ακράτεια, τα οποία δεν πρέπει να υποτιμούμε.
Η σωστή εκτίμηση της κατάστασης και η απενοχοποίησή της θα μας βοηθήσουν να έχουμε καλύτερη ποιότητα ζωής.
Αν λοιπόν έχουμε απώλεια ούρων μετά από μια επέμβαση, πόνο στην κύστη ή κατά την ούρηση, όταν νιώθουμε συνεχώς την ανάγκη για ούρηση ή τη νιώθουμε συχνότερα απ’ ότι παλιά, συχνές ουρολοιμώξεις ή κάποια συνυπάρχουσα νευρολογική πάθηση ή προϋπάρχουσα, όπως εγκεφαλικό επεισόδιο, καλό θα είναι να επισκεφθούμε έναν ουρολόγο και να του μιλήσουμε για την κατάσταση μας.
Δεν είναι ντροπή, αντιθέτως θα μας δώσει την κατάλληλη λύση!
Ολίνα Ηλιάδου, MSc Clinical Pharmacologist, MBA in Pharmacy Management, MPharm
