Πριν φτάσουμε στην επιλογή συμπληρώματος βρεφικού γάλακτος, οι νέοι γονείς οφείλουν να γνωρίζουν ότι καμία φόρμουλα βρεφικού γάλακτος δεν μπορεί να συγκριθεί με το μητρικό γάλα, καθώς από τις φόρμουλες βρεφικού γάλακτος, απουσιάζουν σημαντικά αντισώματα που υπάρχουν στο μητρικό γάλα και δρουν προστατευτικά για το μωρό.
Η χορήγηση φόρμουλας βρεφικού γάλακτος συστήνεται μόνο σε περιπτώσεις που η μητέρα αδυνατεί να συνεχίσει τον θηλασμό.
Ακόμα και οι τεχνητές θηλές των μπιμπερό, δεν μπορούν να προσομοιάσουν πλήρως τη μητρική θηλή και να αντικαταστήσουν τη διαδικασία του μητρικού θηλασμού.
Για να κατανοήσουμε πλήρως την αξία του μητρικού γάλακτος, αρκεί να σκεφτούμε ότι το γάλα που παράγει η κάθε θηλάζουσα μητέρα, είναι διαφορετικό σε σύσταση από οποιοδήποτε άλλο και εκτός αυτού είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στις ανάγκες του συγκεκριμένου βρέφους.
Όσο εξελιγμένη λοιπόν και αν είναι μια φόρμουλα βρεφικού γάλακτος, δεν μπορεί να αντικαταστήσει το μητρικό γάλα.
Οι βρεφικές φόρμουλες έχουν αναπτυχθεί διότι τα βρέφη, τουλάχιστον μέχρι τον δωδέκατο μήνα της ηλικίας τους, αδυνατούν να καταναλώσουν φρέσκο αγελαδινό γάλα.
Αυτό συμβαίνει γιατί το αγελαδινό γάλα είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες και ιχνοστοιχεία, τα οποία δεν μπορούν να μεταβολιστούν από τον οργανισμό ενός βρέφους, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται τα νεφρά των βρεφών ή να ερεθίζεται ο εντερικός τους βλεννογόνος.
Αυτό μπορεί να προκαλέσει από διάρροια μέχρι και απώλεια αίματος με τα κόπρανα.
Παράλληλα, το αγελαδινό γάλα περιέχει πολύ περιορισμένες ποσότητες σιδήρου και άλλων βιταμινών, οι οποίες όμως είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη των βρεφών.
Στην πραγματικότητα, το 80% των βρεφικών γαλάτων, έχουν σαν βάση το αγελαδινό γάλα, το οποίο όμως υφίσταται εκτεταμένη επεξεργασία προκειμένου να μοιάζει όσο το δυνατό στο μητρικό γάλα.
Πιο συγκεκριμένα, θερμαίνεται για να υδρολυθούν οι πρωτεΐνες και να είναι πιο εύπεπτο από τα βρέφη, προστίθεται λακτόζη για να πλησιάζει στην περιεκτικότητα αυτήν του μητρικού και αντικαθίσταται το ζωικό λίπος με φυτικά, τα οποία είναι καταλληλότερα για την ανάπτυξη των βρεφών.
Παράλληλα, το βρεφικό αυτό γάλα εμπλουτίζεται με βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που απουσιάζουν από το αγελαδινό, όπως ο σίδηρος, η βιταμίνη D και η βιταμίνη Κ2.
Με ποια κριτήρια γίνεται η επιλογή του καταλληλότερου βρεφικού γάλακτος;
Για την πλειοψηφία των βρεφών που δεν εμφανίζουν προβλήματα αλλεργίας ή άλλων ασθενειών και επιπλοκών, η επιλογή της φόρμουλας που θα χρησιμοποιηθεί δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς τα βρέφη αυτά μπορούν να καταναλώσουν οποιοδήποτε απλό βρεφικό γάλα πρώτης (0 έως 6 μηνών), δεύτερης (7 έως 12 μηνών)και τρίτης βρεφικής ηλικίας αντίστοιχα (12 έως 36 μηνών).
Στο εμπόριο, κυκλοφορούν βιολογικές και μη βιολογικές φόρμουλες από διάφορες εταιρίες και οι γονείς καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε αυτές.
Θα πρέπει να λάβετε υπόψη ότι η τελική επιλογή του σκευάσματος, θα γίνει από το ίδιο το βρέφος, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που εκφράζουν και αυτά τις γευστικές τους προτιμήσεις.
Για όλα τα υπόλοιπα βρέφη που εμφανίζουν οποιαδήποτε ιδιαιτερότητα, υπεύθυνος για την καθοδήγηση των γονέων στην επιλογή της κατάλληλης ειδικής φόρμουλας είναι αποκλειστικά ο παιδίατρος, ενώ σε ειδικές περιπτώσεις χρειάζεται και παρακολούθηση από ειδικό παιδογαστρεντερολόγο.
Σε περιπτώσεις βρεφών με κάποια ιδιαιτερότητα στην τροφή, το χρονικό διάστημα κατά το οποίο το βρέφος θα καταναλώνει την ειδική φόρμουλα, καθορίζεται από τον ίδιο τον ιατρό.
Το διάστημα αυτό κυμαίνεται συνήθως από 6 μήνες έως 1 έτος.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η μετάβαση από το ειδικό στο απλό γάλα γίνεται σταδιακά, μειώνοντας συνεχώς την ποσότητα του πρώτου και αυξάνοντας την ποσότητα του δεύτερου.
Αυτή η μεταβατική περίοδος μπορεί να διαρκέσει έως και μερικές εβδομάδες και η χρονική στιγμή όπου το βρέφος θα επανέλθει στη λήψη της απλής φόρμουλας, καθορίζεται από τον ίδιο τον ιατρό.
Δίνουμε σε βρέφη γάλα από άλλα ζώα εκτός από αγελαδινό;
Σύμφωνα με Ευρωπαϊκή οδηγία, απαγορεύεται η χορήγηση οποιουδήποτε άλλου γάλακτος εκτός από αγελαδινό σε βρέφη και παιδιά έως 3 ετών, καθώς μπορεί να είναι επιβλαβές για την υγεία τους.
Από το 2013 και μετά, με νεότερη οδηγία, άρχισε να επιτρέπεται και η χρήση κατσικίσιου γάλακτος σε φόρμουλες πρώτης, δεύτερης και τρίτης βρεφικής ηλικίας.
Νάντια Ποσειδώνος, Φαρμακοποιός