Τον Μάρτιο του 2020, ξαφνικά, ήρθαμε αντιμέτωποι με μία άγνωστη, πρωτόγνωρη πανδημία, η οποία έφερε πολλές αναταραχές και αλλαγές στην καθημερινή μας ζωή. Ένας ιός, ο SARS-CoV-2, ο οποίος ξεκίνησε από την πόλη Γουχάν, στην Κεντρική Κίνα, άρχισε να εξαπλώνεται, δημιουργώντας μεγάλη ανησυχία και φόβο στον κόσμο.
Ύστερα από μεγάλες προσπάθειες, στα τέλη της ίδιας χρονιάς, τα εμβόλια κατά του ιού μπήκαν στη ζωή μας, φέρνοντας την ελπίδα για λύση του προβλήματος, παράλληλα όμως και τον διχασμό και τον φόβο…
Σχεδόν ένα χρόνο μετά, ο εμβολιασμός κατά του SARS-CoV-2 εξακολουθεί να αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα, πάνω στο οποίο υπάρχουν διαφωνίες, φόβοι και διαφορετικές απόψεις.
Από που προέρχεται ο δισταγμός για τον εμβολιασμό;
Αρχικά, θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψη το γεγονός των διαφόρων επιπέδων παιδείας του κόσμου πάνω σε θέματα υγείας. Είναι λογικό πως οι γνώσεις δεν είναι ίδιες σε όλους, άρα και οι αντιλήψεις επί του θέματος. Ο εμβολιασμός λοιπόν, μπορεί να είναι μια μεγάλη, σοβαρή απόφαση που πρέπει να λάβει κάποιος.
Για τους περισσότερους επαγγελματίες υγείας, είναι εύκολο προφανώς να λάβουν την απόφαση του εμβολιασμού τους, καθώς γνωρίζουν τους μηχανισμούς δράσης και τα οφέλη της ανοσοποίησης από τα εμβόλια.
Κάποιες έννοιες που είναι δεδομένες όμως για εκείνους, δεν είναι ίδιες για άλλους. Ο δισταγμός και ο φόβος λοιπόν που μπορεί να υπάρχουν… οφείλεται στο άγνωστο!
Ακόμη, μερικοί ανησυχούν πως το εμβόλιο θα τους βλάψει, πως οι ανεπιθύμητες ενέργειες θα είναι σοβαρές και συχνές και πως η σύνθεσή του είναι επικίνδυνη. Αν και οι ίδιοι μπορεί να έχουν λάβει άλλους εμβολιασμούς στο παρελθόν, χωρίς δεύτερη σκέψη, ο ατελείωτος βομβαρδισμός από άγνωστες πληροφορίες κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τους έχει κάνει να διστάζουν να κάνουν το συγκεκριμένο εμβόλιο.
Η υπερβολική συζήτηση και η εύκολη πρόσβαση σε άπειρες, αμφίβολης αξιοπιστίας πληροφορίες για τον εμβολιασμό, κυρίως μέσω διαδικτύου, μπορεί να οδηγήσουν στον δισταγμό.
Δυστυχώς όμως, οι πληροφορίες αυτές, δεν προέρχονται απαραίτητα από κάποια έγκυρη πηγή, π.χ. από ένα έγκριτο επιστημονικό περιοδικό.
Αντίθετα, ο «βομβαρδισμός» με ενημερώσεις από κάθε είδους πηγές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν πολιτικές προκαταλήψεις, και εκείνων που τροφοδοτούνται από θεωρίες συνομωσίας, μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε δισταγμό, αλλά και κάθετη άρνηση του εμβολιασμού.
Άρνηση εμβολιασμού ως πεποίθηση
«Δεν θα συμβεί σε μένα», σκέφτονται πολλοί…
«Είμαι πολύ νέος, δεν θα παρουσιάσω βαριά συμπτώματα, άρα γιατί να εμβολιαστώ;»…
Αυτές είναι ίσως οι πιο συχνές απόψεις που κυριαρχούν στο… αντιεμβολιαστικό κίνημα.
Εκτός από αυτές, άλλες πιο ακραίες και αμετάβλητες περιλαμβάνουν:
Θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με τα συμφέροντα των φαρμακοβιομηχανιών που διαθέτουν τα εμβόλια, θεωρίες μη ύπαρξης του ιού ή ύπαρξης ακόμη και «μικροτσίπ» στη σύσταση των εμβολίων, με σκοπό τον έλεγχο της ανθρωπότητας.
Σε άλλες περιπτώσεις, η άρνηση οφείλεται απλά στην αντιδραστικότητα, μπροστά στον καταιγισμό μηνυμάτων για τα οφέλη του εμβολιασμού. Τέλος, μία μεγάλη κατηγορία είναι και αυτή που βασίζεται σε θρησκευτικές πεποιθήσεις, όπου ο εμβολιασμός είναι «ενάντια στο θέλημα του Θεού».
Οι πεποιθήσεις αυτές, ακραίες ή μη, αναστρέψιμες ή όχι, σίγουρα οδηγούν μία μεγάλη μερίδα του πληθυσμού να αρνείται τον εμβολιασμό!
Οι κίνδυνοι για την υγεία της κοινότητας
Ανεξαρτήτως κάθε άποψης που μπορεί να δημιουργεί φόβο, δισταγμό ή άρνηση, τα στοιχεία που διαθέτουμε έως τώρα αποδεικνύουν πως ο εμβολιασμός, αποτελεί το σημαντικότερο «όπλο» που έχουμε στην κατοχή μας αυτήν τη στιγμή, με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα έναντι της COVID-19.
Δυστυχώς, η άρνηση του εμβολιασμού αντικατοπτρίζεται στα τωρινά θλιβερά υγειονομικά δεδομένα.
Εκτός από τον φόβο μετάδοσης του ιού σε ηλικιωμένα άτομα ή άτομα με συνοδά νοσήματα, ακόμη και εμβολιασμένα, η πίεση του συστήματος υγείας είναι αυτή που δημιουργεί ιδιαίτερη ανησυχία, διότι ο ιός συνεχίζει να εξαπλώνεται, ιδιαίτερα με την πτώση της θερμοκρασίας και την έλευση του χειμώνα.
Είναι γεγονός πως όσο περισσότερες κλίνες καταλαμβάνονται, τόσο πιο «πίσω» μπορεί να μείνουν τα τακτικά περιστατικά που χρήζουν ιατρικής αντιμετώπισης.
Οι άλλες παθήσεις δεν σταματούν να υπάρχουν. Η ανάγκη για ιατρική φροντίδα, είναι ένα αγαθό που δικαιούνται όλοι οι ασθενείς, χωρίς να υπάρχει καθυστέρηση ή «έκπτωση» στην ποιότητα των υπηρεσιών και φροντίδας που τους προσφέρεται.
Θα ήταν συνετό λοιπόν να αναλογιστούμε τις επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν στο σύνολο της κοινωνίας, με την άρνηση του εμβολιασμού. Να ενημερωνόμαστε από έγκυρες πηγές και να συμβουλευόμαστε τους επαγγελματίες υγείας.
Βασιλική Τσαντήλα, Φαρμακοποιός