Η μυκητισιακή κολπίτιδα είναι μία λοίμωξη που στο 80% των περιπτώσεων οφείλεται στον μύκητα Candida albicans που συνήθως ανευρίσκεται στη χλωρίδα του κόλπου, αλλά και του γαστρεντερικού σωλήνα.
Ο μύκητας βρίσκεται με τη μορφή των ψευδομυκηλίων, τα οποία αναπτύσσονται σε θερμό, υγρό και πλούσιο σε γλυκογόνο περιβάλλον.
Στον κόλπο μεταδίδονται με τα νύχια των χεριών ή από το έντερο.
Επίσης, η μετάδοση είναι δυνατή και κατά τη συνουσία.
Κλινικά σημεία: παρουσία λευκωπού, πηκτού, τυρώδους εκκρίματος με οσμή ζυμαριού, το οποίο καλύπτει περιοχές του βλεννογόνου, τόσο του κόλπου όσο και του αιδοίου.
Ο βλεννογόνος εμφανίζεται έντονα ερυθρός, φλεγμονώδης και ίσως εξελκωμένος.
Η γυναίκα συχνά αναφέρει κνησμό, που γίνεται πιο έντονος τη νύχτα και επεκτείνεται προς τους βουβώνες και το περίνεο, δυσπαρεύνια και συχνά δυσουρία.
Άλλα αίτια που συμβάλλουν στην υποτροπή της μυκητισιακής κολπίτιδας είναι τα αντιβιοτικά, που καταστρέφουν τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου και ο σακχαρώδης διαβήτης.
Επίσης, η χρήση οιστρογόνων, η ανοσοκαταστολή (το HIV), η χρήση κορτικοστεροειδών σε συστηματικές παθήσεις και εξατομικευμένες σεξουαλικές συμπεριφορές, όπως η χρήση αντισυλληπτικών, σπερματοκτόνων αλοιφών, τα ενδομήτρια σπειράματα, η συστηματική χρήση κολπικών πλύσεων, αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες ανάπτυξης μυκητισιακής κολπίτιδας.
Τέλος, ορμονικές αλλαγές που προκαλούνται από φυσιολογικές συνθήκες, όπως η εγκυμοσύνη, το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο και η έμμηνος ρύση, διαταράσσουν την ισορροπία της κολπικής χλωρίδας και ευνοούν την ανάπτυξη των λοιμώξεων από μύκητες.
Συνήθειες που διαταράσσουν τη χλωρίδα του κόλπου και συνιστούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση μυκητισιακής κολπίτιδας
– Χρήση ακατάλληλων καθαριστικών προϊόντων για την υγιεινή της αιδοιοκολπικής περιοχής.
– Υπερβολική χρήση αντισηπτικών παραγόντων στη γεννητική περιοχή.
– Ενδυματολογικές συνήθειες (συνθετικά εσώρουχα, στενά ρούχα).
– Συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων και πλημμελή μέσα προφύλαξης κατά τη σεξουαλική επαφή.
Μυκητισιακή αιδοιίτιδα
Η Candida Albicans είναι ο συχνότερος μύκητας που προκαλεί αιδοιίτιδα.
Η κύηση, τα αντιβιοτικά, ο σακχαρώδης διαβήτης και η ανοσοκαταστολή προδιαθέτουν τις υποτροπές.
Το κύριο σύμπτωμα είναι ο κνησμός του αιδοίου με διόγκωση και οίδημα.
Παρατηρείται κολπική υπερέκκριση, η οποία είναι λευκόγκριζη, τυρώδης, άοσμος και προσκολλάται στα κολπικά τοιχώματα.
Η επιπολής δυσπαρεύνια είναι πολύ συχνή.
Ο αιδοιικός καύσος, όπου αναφέρεται από τη γυναίκα, αυξάνεται κατά την ούρηση, λόγω της επαφής των ούρων με τα διαβρωμένα τοιχώματα του κόλπου και του αιδοίου.
Ειδικές περιπτώσεις
Οι έγκυες γυναίκες
– Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συστήνεται η χορήγηση της θεραπείας τοπικά, προκειμένου να περιοριστούν οι πιθανές παρενέργειες στο έμβρυο από τα φάρμακα.
– Απαιτείται παρακολούθηση από γυναικολόγο.
– Οι τοπικές θεραπείες προτιμώνται λόγω της χαμηλής συστηματικής απορρόφησής τους.
Κορίτσια στην προεφηβική ηλικία
Το αιδοίο και ο κόλπος του παιδιού είναι ευαίσθητα, λόγω:
– απουσίας οιστρογονικής δράσης,
– ανατομικής κατασκευής (γειτνίαση γεννητικών οργάνων και ορθού – λεπτό και ευαίσθητο δέρμα αιδοίου),
– φυσιολογικών παραγόντων (ατελής ανάπτυξη μικρών και μεγάλων χειλέων αιδοίου & τρίχωσης εφηβαίου – ενούρησης & εγκόπρισης).
Η αιδοικολπίτιδα στα κορίτσια είναι σπάνια.
Μπορεί να προκληθεί από κολοβακτηρίδια, διάφορους κόκκους σε συνδυασμό με την κακή υγιεινή.
Επίσης, παράγοντες κινδύνου αποτελούν η μόλυνση με οξύουρους (Enterobius ή Oxiuris Vermicularis), αλλά και η παρουσία ξένου σώματος, όπως χαρτί ή βαμβάκι και τα συμπτώματα επιβαρύνονται από τις μολυσμένες πετσέτες ή τα ρούχα.
Εμφανίζονται με άφθονη κιτρινωπή έκκριση κι οξεία αιδοιίτιδα.
Αντιμετωπίζεται με αντιμυκητιασικά και αντιβακτηριακά (αντιβίωση).
Στην παρουσία ξένου σώματος, η αντιμετώπιση συνιστάται στην απομάκρυνσή του για την αποφυγή του συνδρόμου του τοξικού Shock και κάλυψη με αντιβίωση.
Στην οξυουρίαση, η διάγνωση γίνεται με την ανεύρεση ωών του παρασίτου, και ως φάρμακο εκλογής χρησιμοποιείται Pyrvinium pamoate.
Όταν στην καλλιέργεια ανιχνευτούν, μικρόβια, όπως Trichomonas vaginalis (τριχομονάδα), Neisseria gonorrhoeae (γονόρροια) ή Chlamydia trachomatis (χλαμυδιακή λοίμωξη), τα οποία μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή, πρέπει να διερευνηθεί το ενδεχόμενο, το παιδί να έχει πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης.
Πέννυ Λαζογεώργου, Φαρμακοποιός, MSc
