Πρώτοι φίλοι, εσύ τους θυμάσαι ή τους έχεις ακόμη στη ζωή σου; Οι περισσότεροι ενήλικες δεν ξεχνούν τους παιδικούς φίλους και μάλιστα επενδύουν σε αυτές τις σχέσεις με ανιδιοτέλεια χωρίς να κρατούν κακίες αν προκύψει κάποιος λάθος χειρισμός στην πορεία των ετών. Άλλωστε αυτό είναι η φιλία, μία σχέση που συγχωρεί, χαίρεται, συμπονά και που σε καταλαβαίνει τόσο στα σωστά όσο και στα λάθη σου.
Η φιλία είναι να νιώθεις πως δεν είσαι μόνος, αλλά έχεις μία παρέα να μοιραστείς και να εμπιστευτείς. Ο καλός φίλος από νωρίς είναι εκείνος που μας κάνει να νιώθουμε όμορφα, τόσο με τον εαυτό μας όσο και μαζί του κι αυτή η διαπίστωση δεν έχει ηλικία.
Πρώτοι φίλοι: Γιατί λέμε ότι «μένουν»
Οι πρώτοι φίλοι συνήθως «μένουν», γιατί οι φιλίες τους έχουν χτιστεί σε μία άλλη βάση χωρίς τους ενήλικους προβληματισμούς. Η εμπιστοσύνη και η αφοσίωση είναι σχεδόν δεδομένες σε αυτές τις ηλικίες. Μέσα από την κοινή δραστηριότητα και το παιχνίδι, μαθαίνουν να μοιράζονται και να περνούν ωραία χωρίς ιδιαίτερες εξηγήσεις και πολυπλοκότητα. Επίσης τα παιδιά, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, δε δίνουν σημασία στις ιδιαιτερότητες του άλλου. Αν υπάρχει χαρά, η φιλία έχει ήδη δημιουργηθεί.
Αξίζει να σημειώσουμε ωστόσο ότι τα πολύ μικρά παιδιά μπορούν να κάνουν το ίδιο εύκολα φιλίες όσο εύκολα και να τις απορρίψουν. Μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις δε θα στενοχωρηθούν αν κάποια φιλία “ξεχαστεί”, χωρίς να έχει γίνει κάτι σημαντικό μεταξύ των παιδιών. Απλά αυτές που «μένουν» από τα παιδικά χρόνια, έχουν αντέξει στον χρόνο και βασίζονται σε μία κοινή πορεία με σταθερότητα.
Φιλία σε μικρή ηλικία: Ένας δάσκαλος για τα παιδιά
Η κοινωνικοποίηση από νωρίς είναι απαραίτητη, αφού έτσι τα παιδιά μπαίνουν στη διαδικασία να αναγνωρίσουν και να σέβονται τις ανάγκες του άλλου, μαθαίνουν να εκφράζουν κάθε συναίσθημά τους (χαρά, λύπη, θυμό, απογοήτευση) και φυσικά να μοιράζονται. Ουσιαστικά μέσα από τη σύνδεση, τα παιδιά ανακαλύπτουν τον κόσμο γύρω τους αλληλεπιδρώντας με τους άλλους. Πιο συγκεκριμένα το παιδί μέσα από τους πρώτους φίλους:
- Αναγνωρίζει τις ανάγκες του και κατανοεί τα συναισθήματα των άλλων (ενσυναίσθηση)
- Εκπαιδεύει την υπομονή του
- Ενισχύει τη συνεργατικότητά του
- Μαθαίνει να προστατεύει τον εαυτό του και να διαχειρίζεται τις μικροσυγκρούσεις
- Λειτουργεί μέσα σε μία ομάδα, είτε μικρή είτε μεγάλη
- Μπαίνει στη διαδικασία της αποδοχής και κατανοεί τη διαφορετικότητα, αντιμετωπίζοντάς τη μέσα από τις δικές του σχέσεις
- Ενισχύει την αυτοεκτίμησή του και με την αποδοχή των άλλων παιδιών, αφού πάντα οι φίλοι μάς δείχνουν ότι είμαστε αξιόλογοι και “ωραίοι τύποι”
- Κοινωνικοποιείται δημιουργώντας τις πρώτες σχέσεις του και κάνοντας τις δικές του επιλογές
- Ανακαλύπτει τον κόσμο γύρω του μέσα από μία διαφορετική οπτική, των άλλων παιδιών και φίλων του
- Παρατηρεί πως λειτουργούν και σκέφτονται οι συνομήλικοί του
Πρώτοι φίλοι: Κι αν μπλέξει σε «κακές» παρέες;
Οι «κακές» παρέες δεν αφορούν μόνο τα μεγαλύτερα παιδιά. Ακόμα και τα μικρά παιδιά, με τον τρόπο τους, μπορεί να μπλέκονται σε φιλίες που δεν είναι υγιείς σχέσεις ή δεν τα βοηθούν να αναπτυχθούν θετικά ως προσωπικότητα. Τι εννοούμε όμως «κακές» παρέες σε μικρά παιδιά; Πως μπορούμε οι γονείς να τις αναγνωρίσουμε και πως επικοινωνούμε το “σωστό” στα παιδιά μας;
- Όταν το παιδί βιώνει ένταση και συχνές συγκρούσεις
- Όταν νιώθει φόβο ή ταπείνωση μέσα από συνεχείς προσβολές ή άλλες επιθετικές εκδηλώσεις
- Όταν το παιδί έχει ως αυτοσκοπό να ευχαριστεί τον φίλο του μέσα σε μία φιλία που δε μοιάζει να είναι ισότιμη
- Όταν το παιδί κλείνεται στον εαυτό του και δε μιλάει για ό,τι του συμβαίνει ή το απασχολεί
- Όταν το παιδί φέρνει στο σπίτι άσχημες συμπεριφορές, ακόμη και σε λεκτικό επίπεδο
Σε αυτές τις περιπτώσεις ο γονέας καλείται να εξηγήσει στο παιδί πως δεν είναι όλοι φίλοι μας και δε χρειάζεται να είναι. Τους φίλους τους επιλέγουμε, ώστε να μας κάνουν να νιώθουμε καλά, να μας σέβονται και να μας εξελίσσουν. Το σημαντικότερο είναι να δείξουμε στο παιδί ότι μπορεί να βασιστεί σ’ εμάς και να νιώθει την ασφάλεια να μας πει ό,τι το απασχολεί. Κι όλα αυτά καλούμαστε να τα πετύχουμε, χωρίς υπερβολική παρέμβαση ή πίεση, δίνοντας την ευκαιρία στα παιδιά να διαλέξουν και γιατί όχι, να κάνουν και τα λάθη τους. Επιπρόσθετα να σημειώσουμε ότι μαζί με την αξία της φιλίας, μαθαίνουμε στα παιδιά και την αξία του να λένε “στοπ” σε μία συμπεριφορά ή ακόμη και σε μία φιλία που δε βασίζεται στον σεβασμό και την ευγένεια. Όταν κάποιος μάς χτυπάει ή μας μιλάει άσχημα, δεν είναι φίλος μας. Η φιλία εκτός από περιπέτεια, ενέχει και το συναίσθημα της ασφάλειας.
Επομένως οι πρώτοι φίλοι και η φιλία σε παιδική ηλικία αποτελούν ένα εξαιρετικά σημαντικό στάδιο για τα μικρά μας, αφού αυτά θα διαλέξουν τους φίλους με κοινά ενδιαφέροντα, κοινές δραστηριότητες και θα συνειδητοποιήσουν ποιοι είναι, τι τους αρέσει αλλά και ποια είναι η δική τους, ξεχωριστή θέση στην ομάδα. Λέμε ναι στους πρώτους φίλους, επιζητούμε την κοινωνικοποίηση των παιδιών μας κι επιτρέπουμε να κάνουν τις επιλογές τους, όσο αυτές έχουν θετικό πρόσημο στην καθημερινότητά τους και στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους.
