Το πεπτικό μας σύστημα είναι ένα περίπλοκο και σύνθετο όργανο μεγάλου μήκους. Ονομάζεται και δεύτερος εγκέφαλος.
Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε τον σημαντικό ρόλο και την ικανότητα που έχει να παράγει ουσίες, που επικοινωνούν και επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Παρακάτω, θα αναφερθούμε στις πιο κοινές παθολογικές καταστάσεις του πεπτικού συστήματος και πώς η φυτοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό βοήθημα – εργαλείο.
Όταν αναφερόμαστε στη φυτοθεραπεία, μιλάμε για μια επιστήμη με μεγάλο εύρος. Το εύρος αυτό αφορά τα θεραπευτικά φυτά και τους συνδυασμούς που μπορούμε να επιτύχουμε.
Μια από τις βασικές διαφορές με τη φαρμακοθεραπεία, είναι ότι έχουμε να κάνουμε με έναν συνδυασμό σχεδόν 100 διαφορετικών ουσιών που περιέχει το κάθε φυτό (phytocomplex – φυτοσύμπλεγμα).
Προσέγγιση φυτοθεραπείας σε βασικές παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος
Γαστρίτιδα και πεπτικά έλκη
Είναι φλεγμονώδεις νόσοι του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου, με βασικές αιτίες το άγχος, τη μη σωστή διατροφική συμπεριφορά, τη χρήση φαρμάκων και τοξικών ουσιών καθώς και τη λοίμωξη με το βακτήριο Helicobacter pylori (ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού). Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι πόνος, ναυτία, έμετος, μετεωρισμός, αίσθημα καψίματος κ.ά.
Χρήσιμα φυτοθεραπευτικά βότανα
Althea officinalis Glycyrrhiza glabra, Malva officinalis, Melissa officinalis, Tilia tomentosa, Pimpinella anisum, Zingiber officinalis, Mastic.
Από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα βότανα γι΄ αυτές τις παθήσεις είναι η γλυκόριζα,η οποία παρέχειπροστατευτική δράση όσον αναφορά τη γαστρίτιδα και τα πεπτικά έλκη, που συνδέεται με τη γλυκυρριζίνη και τα φλαβονοειδή που περιέχει το φυτό.
Επιπλέον, το φυτό αλθαία παρέχει προστατευτική δράση σε περιπτώσεις γαστρίτιδας, ενώ έχει αντιόξινες ιδιότητες.
Τέλος, το τζίντζερ, πέρα από την προστατευτική του δράση για το στομάχι, ενδείκνυται σε περιπτώσεις ναυτίας και έμετου οποιασδήποτε προέλευσης, αλλά και σε περιπτώσεις γαστρίτιδας.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα τερπενοειδή
Τα τερπενοειδή που παράγονται από φυτά, χρησιμοποιούνται ευρέως για τις αρωματικές τους ιδιότητες και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ως θεραπευτικοί παράγοντες της παραδοσιακής ιατρικής.
Στην περίπτωση του πεπτικού έλκους, το Limonene έχει αποδείξει ενδιαφέρουσα αποτελεσματικότητα όσον αφορά τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση βελτιώνοντάς την σε αρκετές περιπτώσεις κατά 80%.
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Προκαλείται από σπαστικές συστολές των λείων μυών του εντέρου, γενικά, ως απάντηση στο στρες και την κακή διατροφή. Τα τυπικά συμπτώματα είναι ο επαναλαμβανόμενος και μεταναστευτικός κοιλιακός πόνος, ο μετεωρισμός και συχνά η διάρροια ή η εναλλαγή δυσκοιλιότητας με διάρροια.
Συνήθως οι κοιλιακοί πόνοι διαρκούν λίγα λεπτά και στη συνέχεια εξαφανίζονται τελείως και επανεμφανίζονται πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Συνδυασμός των κατάλληλων θεραπευτικών φυτών με στοχευμένα προβιοτικά έχουν αποδείξει καλή αποτελεσματικότητα.
Χρήσιμα φυτοθεραπευτικά βότανα
Curcuma longa, Foeniculum vulgare, Melissa officinalis, Passiflora incarnata, Pimpinella anisum, Tilia tomentosa.
Η μελίσσα η φαρμακευτική, ενδείκνυται για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και τη γαστρίτιδα, καθώς η κύρια δράση της είναι αντισπασμωδική και μυοχαλαρωτική.
Ο μάραθος (Foeniculum vulgare), ενδείκνυται επίσης για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, αλλά και για πεπτική ανεπάρκεια. Κύρια χαρακτηριστικά του μάραθου, είναι η αντισπασμωδική δράση του.
Δυσκοιλιότητα
Τις περισσότερες φορές πρόκειται για μια λειτουργική διαταραχή. Χρειάζεται όμως και προσοχή, διότι μπορεί να υπάρχουν περιπτώσεις λειτουργικών διαταραχών που κρύβουν σοβαρές ασθένειες.
Οι κύριες αιτίες της δυσκοιλιότητας είναι η διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, η καθιστική ζωή, οι φαρμακευτικές θεραπείες, η σοβαρή εξασθένιση της βακτηριδιακής χλωρίδας καθώς και ψυχολογικοί παράγοντες.
Τα συμπτώματα είναι γενικά άτυπα και σχετικά ήπια, προκαλώντας μια αίσθηση κοιλιακής διόγκωσης που μερικές φορές συνοδεύεται από ήπιο διάχυτο κοιλιακό άλγος και πεπτικές διαταραχές.
Χρήσιμα φυτοθεραπευτικά βότανα
Aloe vera, Amorphophallus konjac, Cascara sagrada, Cassia angustifolia, Inulina, Plantago psyllium, Rhamnus frangula, Rheum palmatum.
Η aloe vera, δρα ως καθαρτικό, ως ξηρό εκχύλισμα, προστατευτικό των βλεννογόνων ως τζελ. Ενδείκνυται για θεραπεία της λειτουργικής δυσκοιλιότητας σε ενήλικες, ενώ είναι χρήσιμη σε εκφυλιστικές-φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις.
Το ψύλλιο, από την άλλη πλευρά, αποτελεί ένα φυσικό υπακτικό.
Η ταυτόχρονη κατανάλωση νερού μαζί με ψύλλιο έχει ως αποτέλεσμα τη διόγκωσή του εντός του γαστρεντερικού σωλήνα, την αύξηση της κινητικότητας καθώς και των περισταλτικών κινήσεων του εντέρου.
Το αποτέλεσμα είναι να διευκολύνεται η διέλευση των κοπράνων από το έντερο και να αυξάνεται ο όγκος τους.
Τα φυτοθεραπευτικά σκευάσματα τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, αποκτούν έναν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση διάφορων παθήσεων, καθώς η ικανότητά τους να δίνουν λύσεις σε διάφορες παθήσεις είναι πολύ σημαντική.
Ανδρέας Κακαβούλας Μαρκέττι, Φαρμακοποιός, Msc Phytotherapy, Msc Cosmetology – Cosmetic Science, Msc Clinical Pharmacy
Xριστιάνα Μπερερή, Φαρμακοποιός – Βιολόγος
