Συμπληρώματα διατροφής, τοπικά προϊόντα…Για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου, υπάρχουν πολλές μη συνταγογραφούμενες λύσεις διαθέσιμες στο φαρμακείο για ασθενείς που παραπονούνται για πόνο στις αρθρώσεις.
Περισσότεροι από ενάμισι εκατομμύρια Ελληνες πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα. Παρόλο που όλες οι αρθρώσεις επηρεάζονται δυνητικά από αυτήν την ασθένεια, ορισμένες περιοχές φαίνεται να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλες. Για παράδειγμα τα χέρια επηρεάζονται στο 35 έως 45% των περιπτώσεων και η σπονδυλική στήλη στο 45 έως 50% των περιπτώσεων. Έπειτα έρχονται το γόνατο (30%) και οι γοφοί (10%). Στις συστάσεις θεραπείας επισημαίνουμε τη σημασία μιας εξατομικευμένης προσέγγισης και την ανάγκη συνδυασμού φαρμακολογικών και μη φαρμακολογικών θεραπειών, για την επίτευξη τόσο συμπτωματικών όσο και λειτουργικών στόχων. Παράλληλα με τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής και διατροφής (σωματική δραστηριότητα, καλή διατροφή), ορισμένα φαρμακευτικά προϊόντα αποδεικνύονται σημαντικά σε συνδυασμό με τις συνήθεις θεραπείες.
Αντιαρθριτικά βραδείας δράσης
Η κατηγορία των συμπληρωμάτων διατροφής περιλαμβάνει θεραπείες από το στόματος με βάση τη γλυκοζαμίνη, τη θειική χονδροϊτίνη και τα μη σαπωνοποιήσιμα συστατικά του αβοκάντο και του σογιέλαιου. Αυτά τα μόρια έχουν αποτελέσει αντικείμενο σοβαρών μελετών και συμπεριλαμβάνονται από τους ειδικούς στις συστάσεις για τη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας, τόσο με στόχο τη μείωση του πόνου όσο και τη βελτίωση της κινητικότητας.
Σύμφωνα με τις μετα-αναλύσεις, φαίνεται ότι υπάρχει ένα μικρό αποτέλεσμα, το οποίο παραμένει μέτριο σε σύγκριση με άλλες θεραπείες, ακόμη και σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Ωστόσο, αυτά τα βραδείας δράσης αντιαρθριτικά εξακολουθούν να αποτελούν μέρος του θεραπευτικού οπλοστασίου. Πότε να τα προτείνουμε; Όταν αντιμετωπίζουμε έναν ασθενή που θέλει να δοκιμάσει νέες λύσεις μη φαρμακευτικές, είναι απολύτως εφικτό να του προτείνουμε να δοκιμάσει αυτά τα μόρια για τουλάχιστον τρεις μήνες και να δει τι θα του προσφέρουν. Παρουσιάζοντας ένα καλό προφίλ ανοχής, αυτές οι συμπληρωματικές θεραπείες είναι επίσης ενδιαφέρουσες για ασθενείς με συννοσηρότητες, στους οποίους δεν είναι δυνατή η χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
Ωστόσο, τίθεται το ερώτημα της βέλτιστης δοσολογίας. Ένα ερώτημα για το οποίο οι μελέτες δεν έχουν πραγματικά αποφανθεί. Παράλληλα απαιτούνται προφυλάξεις κατά την χορήγησή τους σε περιπτώσεις διαβήτη, άσθματος ή υπερχοληστερολαιμίας, για τα προϊόντα με βάση τη γλυκοζαμίνη, καθώς και σε ασθένειες ηπατικές και χοληφόρων οδών για τα μη σαπωνοποιήσιμα προϊόντα από αβοκάντο και σογιέλαιο.
Τι γίνεται λοιπόν με τα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν αυτά τα δραστικά συστατικά; Η μεγάλη ποικιλία στις συνθέσεις, την εκχύλιση και τις διαδικασίες παρασκευής, καθιστά δύσκολη την παροχή γενικών συμβουλών. Σημειώστε ότι, από το 2012, οι ευρωπαϊκές υγειονομικές αρχές έχουν απαγορεύσει στα συμπληρώματα γλυκοζαμίνης και χονδροϊτίνης να αναφέρουν στην συσκευασία τους ιδιότητες για τις αρθρώσεις.
Ωμέγα 3, υαλουρονικό οξύ, κολλαγόνο…
Μεταξύ των άλλων μορίων που διατίθενται στην αγορά, τα ωμέγα 3 παρουσιάζουν ένα δυνητικά ενδιαφέρον προφίλ. Μια μεγάλη αυστραλιανή μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2022 έδειξε ότι τα ωμέγα-3 θα μπορούσαν να βελτιώσουν τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος. Να θυμάστε ότι οι μεγάλες ποσότητες ωμέγα 3 αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας. Συνεπώς η σχέση οφέλους-κινδύνου δεν επαρκεί για να προταθούν συμπληρώματα ωμέγα-3 υψηλής δόσης σε ασθενείς που πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα.
Πολλά άλλα συμπληρώματα προτείνονται για την οστεοαρθρίτιδα. Αυτό ισχύει για εκείνα που περιέχουν υαλουρονικό οξύ, κολλαγόνο και μεθυλοσουλφονυλομεθάνιο (MSM). Η ανασκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας δεν μας επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι αυτές οι ουσίες είναι αποτελεσματικές σε αυτήν την ένδειξη. Απαγορεύεται επίσης αυστηρά να ισχυρίζονται αυτά τα συμπληρώματα ότι βελτιώνουν την υγεία των αρθρώσεων.
Η θέση της φυτοθεραπείας
Καθώς τα φυσικά προϊόντα γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή, τα φυτικά συμπληρώματα μπορούν επίσης να βρουν τη θέση τους στην υποστήριξη των ασθενών που παραπονούνται για πόνο στις αρθρώσεις. Είναι δύσκολο ωστόσο να κριθεί η κλινική τους αποτελεσματικότητα, λόγω της ανομοιομορφίας στις μεθοδολογίες που χρησιμοποιούνται στις δοκιμές, όταν υπάρχουν τέτοιες. Για παράδειγμα ο κουρκουμάς φαίνεται να δίνει ένα ενδιαφέρον μήνυμα στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, ακόμη και αν δεν είναι δυνατόν να προταθεί ένα σκεύασμα έναντι ενός άλλου. Μια μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε το 2022, στο συμπέρασμα φαίνεται ότι υπήρξε μια μικρή βελτίωση σε όλα τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας, εκτός από την ποιότητα ζωής, για σταθμισμένες μέσες δόσεις 1.000 mg κουρκουμίνης την ημέρα, για 4 έως 16 εβδομάδες.
Στην οικογένεια φυτών με αντιφλεγμονώδη δράση, αναφέρονται και τα φύλλα μαύρης σταφίδας, ο φλοιός ιτιάς και το εναέριο μέρος του meadowsweet (λιβαδογλυκιά). Οι μελέτες εδώ περιορίζονται σε παρατηρήσεις in vitro . Τα φύλλα της μαύρης σταφίδας φαίνεται να δρουν στα χονδροκύτταρα και να βοηθούν στη μείωση της αποικοδόμησης του χόνδρου, ενώ η ιτιά και η λιβαδογλυκιά έχουν αναλγητικές ιδιότητες. Ιδιότητες που συνδέονται με την παρουσία σαλικίνης, η οποία μετατρέπεται στον οργανισμό σε σαλικυλικό οξύ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτά τα δύο τελευταία φυτά έχουν τις ίδιες αντενδείξεις με την ασπιρίνη. Η μαύρη σταφίδα, από την άλλη πλευρά, απαιτεί προφυλάξεις για χρήση σε ασθενείς που πάσχουν από καρδιακή ή νεφρική ανεπάρκεια.
Για οξύ πόνο, τοπικά αντιφλεγμονώδη
Οι αντιφλεγμονώδεις κρέμες και τα επιθέματα κατέχουν εξέχουσα θέση στην ανακούφιση ασθενών με οστεοαρθρίτιδα, με αναλογία οφέλους-κινδύνου υπέρ τους, σε σύγκριση με τα ίδια από του στόματος φάρμακα. Η μόνη προϋπόθεση για να επωφεληθεί πλήρως κάποιος από την αποτελεσματικότητά τους, είναι να εφαρμόζονται πρωί και βράδυ για αρκετές ημέρες στην επώδυνη περιοχή.
Τέλος, η απλή πράξη του μασάζ σε μια άρθρωση βοηθά στη προσωρινή μείωση του πόνου που συνδέεται με τη φλεγμονή, όπως ακριβώς και η εφαρμογή κρύου επιθέματος. Ο συνδυασμός αυτού του μασάζ με κρέμες και προϊόντα που έχουν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση του πόνου στις αρθρώσεις. είναι μια καλή επιλογή για τους ασθενείς.
