Η διαδικασία κατά την οποία τα τοιχώματα των αρτηριών καλύπτονται με αθήρωμα, που είναι μια πυκνή βλαβερή ουσία, ονομάζεται αθηρωμάτωση.
Η ουσία αυτή αποτελείται από εναπόθεση λιπών που προέρχονται από χοληστερίνη και από άλλες ουσίες.
Μια τέτοια εύθραυστη πλάκα μπορεί ανά πάσα στιγμή να σπάσει, οδηγώντας το “περιεχόμενο” στην κυκλοφορία του αίματος.
Τότε το αίμα σχηματίζει έναν θρόμβο που όμως μπορεί να μπλοκάρει την αρτηρία, προκειμένου να επιδιορθώσει τη βλάβη.
Αθηρωμάτωση – Επιπτώσεις και στάδια
Η αθηρωμάτωση είναι σήμερα η σημαντικότερη αιτία θανάτου στις χώρες του δυτικού κόσμου που απολαμβάνουν ένα υψηλό επίπεδο ζωής με το ανάλογο όμως, κόστος για την υγεία.
Οι επιπτώσεις της αθηρωμάτωσης είναι σοβαρές.
Από καρδιακή προσβολή ή στηθάγχη σε περίπτωση που κλείσουν οι αρτηρίες της καρδιάς μέχρι εγκεφαλικό αν οι προσβεβλημένες αρτηρίες αφορούν τον εγκέφαλο.
Ακόμα και γάγγραινα, όπως λέγεται επιστημονικά η περιφερειακή αρτηριακή νόσος, μπορεί να προκαλέσει η αθηρωμάτωση, αν μειωθεί το αίμα που πηγαίνει στα άκρα.
Η αθηρωμάτωση περιλαμβάνει ορισμένα στάδια.
Στο πρώτο στάδιο εμφανίζονται διαταραχές στη χοληστερόλη του αίματος.
Ο αρχικός παράγοντας της αθηρωμάτωσης είναι οι τιμές και το είδος της χοληστερόλης του αίματος.
Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή της κακής χοληστερόλης, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για αθηρωμάτωση.
Αυτό οφείλεται στο ότι η περίσσεια ποσότητα κακής χοληστερόλης φεύγει από το αίμα και εγκαθίσταται στα τοιχώματα των αρτηριών.
Η κακή χοληστερόλη γίνεται βλαβερή όταν οξειδωθεί, προκαλώντας τη φλεγμονώδη βλάβη που προάγει την αθηρωμάτωση.
Στο δεύτερο στάδιο συντελούνται μεταβολές στα τοιχώματα των αρτηριών.
Όταν η ροή του αίματος δεν είναι ομαλή, τα ενδοθηλιακά κύτταρα παράγουν και άλλες ουσίες που προκαλούν τη σύσπαση των αρτηριών.
Έτσι μειώνεται η ροή του αίματος και αυξάνεται η αρτηριακή πίεση.
Ακολουθεί η επίδραση της φλεγμονής στη βλάβη και μετά από ορισμένες ακόμα διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα σχηματίζεται ο θρόμβος.
Αθηρωμάτωση – Παράγοντες κινδύνου
Αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο από αθηρωμάτωση είναι οι παχύσαρκοι, οι καπνιστές, όσοι έχουν υπέρταση, οι διαβητικοί, όσοι δεν ασκούνται και οι ασθενείς με υπερλιπιδαιμία.
Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες στους οποίους δεν μπορεί να επέμβει κανείς.
Αυτοί είναι η γενετική προδιάθεση και ένα βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό.
Επίσης, μια προϋπάρχουσα αθηρωματική νόσος, η ηλικία, το φύλο, με τους άντρες να είναι περισσότερο επιρρεπείς από τις γυναίκες, και η φυλή.
Αθηρωμάτωση – Πρόληψη και αντιμετώπιση μέσω της διατροφής
Οι παραπάνω κίνδυνοι καθιστούν κάποιον πιο ευάλωτο στην αθηρωμάτωση.
Όμως, ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής μπορούν να προλάβουν την πάθηση.
Μια ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό με ένα υγιές βάρος συνεπάγεται και καλύτερη ποιότητα ζωής με δυνατότητα ελέγχου της χοληστερόλης.
Για να μειωθεί η χοληστερόλη χρειάζεται να γίνει μείωση και αντικατάσταση των λιπαρών τροφών με τροφές χαμηλές σε λιπαρά.
Θα πρέπει να αντικατασταθούν τα κορεσμένα λιπαρά οξέα με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, ανάμεσα στα οποία και τα ω3 λιπαρά οξέα.
Η μείωση της κατανάλωσης επεξεργασμένων κρεάτων συμπεριλαμβάνεται στην πρόληψη επειδή είναι πλούσια σε λιπαρά.
Όμως γενικά η κατανάλωση κρέατος θα πρέπει να αντικατασταθεί με υποκατάστατα όπως τα ξερά φασόλια, ο αρακάς και τα προϊόντα σόγιας.
Όλα αυτά είναι φτωχά σε λιπαρά και χοληστερόλη, αλλά πλούσια σε πρωτεΐνες.
Συστήνεται η τακτική κατανάλωση ψαριών, ιδανικά δύο φορές την εβδομάδα, ειδικά όσων είναι καλές πηγές ω3 λιπαρών οξέων.
Από την άλλη, τα φυτικά προϊόντα δεν περιέχουν χοληστερόλη και είναι σχεδόν όλα χαμηλά σε λιπαρά.
Περισσότερες φυτικές ίνες προερχόμενες από προϊόντα ολικής άλεσης μπορούν να βοηθήσουν στην ελάττωση των επιπέδων της χοληστερόλης.
Ο περιορισμός στην κατανάλωση των ελαίων και των λιπών συμβάλλει στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στη σωστή διαχείριση του επιπέδου των τριγλυκεριδίων στον ορό του αίματος.
Δεν θα μπορούσε να λείπει από τη λίστα η μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης, αλατιού και αλκοόλ.
Ένα ποτήρι κρασί την ημέρα συμβάλλει θετικά στην υγεία της καρδιάς μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νόσων.
Όμως μεγάλες ποσότητες αλκοόλ μπορεί να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση, τα τριγλυκερίδια και το σωματικό βάρος.
Τέλος η τακτική σωματική άσκηση μειώνει το βάρος και τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, ενώ αυξάνει τα επίπεδα της καλής χοληστερόλης.
