Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική μεταβατική φάση στη ζωή της γυναίκας. Τα συμπτώματα της πρέπει να αναγνωρίζονται το συντομότερο και να τυγχάνουν της κατάλληλης αντιμετώπισης, η οποία μπορεί να είναι είτε η απλή αποδοχή για κάποιες γυναίκες, είτε η ιατρική υποστήριξη κάποιων άλλων.
Στη φάση της εμμηνόπαυσης παρουσιάζονται μεγάλες ορμονικές μεταβολές, που έχουν ως συνέπεια σωματικές αλλαγές, καθώς και μεγάλες διακυμάνσεις στη ψυχολογία της γυναίκας. Η εμμηνόπαυση, ξεκινά από τον τελευταίο κύκλο έμμηνου ρύσης, συνήθως στα 45-55 χρόνια. Η χρονική περίοδος 1-2 χρόνων προ της τελευταίας περιόδου, όταν έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση στην έκκριση των γυναικείων γεννητικών ορμονών (οισραδιόλη, προγεστερόνη, FSH, LH ), ονομάζεται κλιμακτήριος.
Ποια τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Αυτά είναι: αίσθημα ταχυκαρδίας, ξαφνικές εξάψεις σε συνδυασμό με αίσθημα πανικού, έντονες εφιδρώσεις, αύξηση σωματικού βάρους σε συνάρτηση με μειωμένο μεταβολισμό, αύξηση αρτηριακής πίεσης, αύξηση χοληστερίνης, αύξηση κινδύνου για καρδιαγγειακό επεισόδιο, τάσεις κατάθλιψης, μειωμένη libido, κολπική ξηρότητα, μείωση οστικής μάζας, και τέλος οστεοπόρωση. Τα ίδια συμπτώματα εμφανίζονται κατόπιν τεχνητής εμμηνόπαυσης, όπως μετά από χειρουργική επέμβαση υστερεκτομής, ανεξάρτητα από την ηλικία της γυναίκας.
Η αιτία όλων αυτών, είναι η σταδιακή μείωση των γυναικείων ορμονών, η ιστολογική μεταβολή των οργάνων στα οποία αυτές ενεργούν, καθώς και η προσπάθεια του οργανισμού να προσαρμοστεί στην καινούργια κατάσταση, η οποία μπορεί να διαρκέσει από 5-10 χρόνια.
Τα συμπτώματα που δεν προκαλούν υποκειμενικές ενοχλήσεις αλλά μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στο μέλλον, είναι η αύξηση της χοληστερίνης, η αύξηση της αρτηριακής πίεσης και η οστεοπενία. Εδώ προέχει ο ιατρικός έλεγχος και πιθανώς η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, αν κριθεί απαραίτητο. Τα υπόλοιπα συμπτώματα κρίνονται ως υποκειμενικά, καθώς είναι κυμαινόμενα σε ένταση και διάρκεια, από γυναίκα σε γυναίκα.
Πώς αντιμετωπίζουμε τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Η μείωση του μεταβολισμού και η κατακράτηση υγρών, αντιμετωπίζονται με μια προσεγμένη διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, φυτικές ίνες, ροφήματα βοτάνων σε αντικατάσταση του καφέ, ψάρια ή άπαχο κοτόπουλο αντί του κόκκινου κρέατος, ημιαποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά, καθώς και διακοπή του καπνίσματος και μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ.
Η ήπια καθημερινή άσκηση, μπορεί επίσης να βοηθήσει στο πρόβλημα της οστεοπενίας (μαζί με φαρμακευτική αγωγή την οποία καθορίζει ο θεράπων γιατρός), σε συνδυασμό με την προαναφερθείσα υγιεινή διατροφή, εμπλουτισμένη σε τροφές-πηγές ασβεστίου και βιταμίνης D3.
Οι ταχυπαλμίες, οι εξάψεις, η εφίδρωση και το αίσθημα πανικού, δεν εμφανίζονται πάντα με την ίδια ένταση και συχνότητα. Εδώ, μπορούν να παρέχουν ανακούφιση κάποια φυτικά σκευάσματα που μιμούνται τη δράση των οιστρογόνων, όπως η λυγαριά, το νυχτολούλουδο, το κόκκινο τριφύλλι, η σόγια, ο λιναρόσπορος και τα αγιουβερδικά βότανα, όπως ο κουρκουμάς και ο asparagus racemosus. Ο συνδυασμός αυτών, λειτουργεί ως εκλεκτικός τροποποιητής οιστρογονικών υποδοχέων με ευεργετικά αποτελέσματα.
Την κατάθλιψη, τις αϋπνίες και το αίσθημα κόπωσης, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με θεραπευτικά βότανα όπως η βαλεριάνα, το βαλσαμόχορτο, η χρυσή ρίζα και βιταμινικά συμπλέγματα της ομάδας Β μαζί με μαγνήσιο.
Παράλληλα, με τα βοηθήματα αυτά, υπάρχει και η αγωγή ορμονικής υποκατάστασης με όλες τις πιθανές παρενέργειες, την αναγκαιότητα της οποίας θα καθορίσει ο γιατρός.
Τέλος, ένα πολύ ενοχλητικό σύμπτωμα το οποίο βιώνεται με διαφορετική ένταση μεταξύ των εμμηνοπαυσιακών γυναικών, είναι η ξηρότητα του κόλπου, λόγω ατροφίας του, η οποία οφείλεται στη μείωση των οιστρογόνων. Κύρια συμπτώματά της είναι η επώδυνη σεξουαλική επαφή, η φαγούρα και το αίσθημα καύσου, η περιστασιακή αιμορραγία, καθώς και φλεγμονές του ουρογεννητικού συστήματος.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ, το 10-40% των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών έχουν συμπτώματα ξηρότητας κόλπου, όμως μόνο το 20-25% από αυτές συμβουλεύονται τον γιατρό τους.
Πώς αντιμετωπίζουμε τη ξηρότητα του κόλπου;
· Κατάλληλη ατομική υγιεινή
· Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης χορηγούμενη από τον γιατρό, αν κριθεί απαραίτητο.
· Τοπικά λιπαντικά μέσα (προσωρινή δράση)
· Κολπικά ενυδατικά μέσα που προσφέρουν μακροχρόνια ενυδάτωση του κολπικού βλεννογόνου, δρώντας εν τω βάθει. Αυτά, αποτελούν εναλλακτικές θεραπείες προς αποφυγή οιστρογονικής υποκατάστασης. Διατίθενται σε μορφή κολπικών υποθέτων, gel, κρεμών ή κολπικών ντουζ. Τα κύρια συστατικά τους είναι: υαλουρονικό οξύ γνωστό για τις ενυδατικές και επουλωτικές του ιδιότητες, aloe vera με παρόμοιες ιδιότητες, tea tree με αντισηπτικές ιδιότητες, εκχύλισμα χαμομηλιού με γνωστή καταπραϋντική δράση, γαλακτικό οξύ για ρύθμιση του pH, καθώς και προβιοτικά (lactobacillus) για την εξισορρόπηση της κολπικής χλωρίδας.
