Το καλλυντικό προϊόν προστασίας από τον ήλιο είναι ένα παρασκεύασμα που προορίζεται να εφαρμοστεί στο δέρμα για να το προστατεύσει από την υπεριώδη ακτινοβολία και έτσι περιορίζει τον κίνδυνο άμεσων ή καθυστερημένων επιπτώσεων από αυτήν.
Σύμφωνα με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το επίπεδο αποτελεσματικότητας του προϊόντος, που συνδέεται με τη φύση των περιεχόμενων φίλτρων, πρέπει να αναφέρεται στην επισήμανση και καθορίζεται από δύο κριτήρια:
– Τον δείκτη προστασίας από τον ήλιο (SPF).
Αντιστοιχεί στην αναλογία μεταξύ της ελάχιστης ερυθηματογόνου δόσης, μετρούμενη στο δέρμα που προστατεύεται από το προϊόν που δοκιμάστηκε και εκείνο που μετρήθηκε σε μη προστατευμένο δέρμα.
Η τιμή του SPF πληροί μόνο προστασία έναντι UVB.
– Τον ελάχιστο συντελεστή προστασίας UVA (FP-UVA).
Είναι η αναλογία μεταξύ των ελάχιστων δόσεων UVA που είναι απαραίτητες για την πρόκληση άμεσης μελάχρωσης στο προστατευμένο δέρμα και στο μη προστατευμένο δέρμα.
Οι κανονισμοί προτείνουν ότι η τιμή του αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 1/3 του SPF, που εμφανίζεται στη συσκευασία με το ακρωνύμιο UVA.
Για λόγους απλοποίησης και σαφήνειας, έχουν καθοριστεί 4 κατηγορίες και 8 εμφανιζόμενες τιμές SPF: χαμηλή (SPF 6 και 10), μεσαία (SPF 15, 20 και 25), υψηλή (SPF 30 και 50) ή πολύ υψηλή προστασία (SPF 50+).
Κριτήρια επιλογής αντηλιακού
Φωτότυποι
Η φυσική προστασία των ατόμων εξαρτάται από το χρώμα του δέρματός τους, δηλαδή γενετικά καθορισμένες αναλογίες μελανίνης.
Κάθε τύπος δέρματος αντιστοιχεί σε χαρακτηριστικά (χρώματα δέρματος και μαλλιών) και αντιδράσεις (ικανότητα μαυρίσματος, ανάπτυξη ηλιακού εγκαύματος) που καθορίζουν τον φωτότυπο.
Υπάρχουν 4 ομάδες φωτότυπου ανάλογα με την ευαισθησία στον ήλιο.
Οι συνθήκες έκθεσης
Οι βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι, εξαρτώνται από τη διάρκεια της έκθεσης και την ένταση της ακτινοβολίας του ήλιου.
Η γεωγραφική τοποθεσία, η σεζόν και ο τύπος δραστηριότητας πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Η μορφή του αντηλιακού
Τα γαλακτώματα O / W ή W / O, επιτρέπουν συνδυασμούς υδατοδιαλυτών και λιποδιαλυτών φίλτρων.
Τα λάδια μαυρίσματος είναι πιο εύκολο να απλωθούν, αλλά η ικανότητα φιλτραρίσματος είναι πιο περιορισμένη. Είναι κατάλληλα για σωματική χρήση.
Τα υδατικά ή τα υδατοαλκοολικά τζελ μπορούν να αντικαταστήσουν τα γαλακτώματα, ιδίως για το λιπαρό δέρμα.
Τα stick, ένα μείγμα λαδιών και κεριών, συχνά περιέχουν πολλά φίλτρα και χρησιμοποιούνται για περιοχές (μύτη, χείλη, ζυγωματικά) πολύ ευαίσθητες.
Τα σπρέι (νερά, εκνεφώματα, γαλακτώματα), χαρακτηρίζονται από την άνεσή τους κατά την εφαρμογή, αλλά δεν επιτρέπουν την απόθεση επαρκούς πάχους αντηλιακού για βέλτιστη φωτοπροστασία.
Αντηλιακά φίλτρα
Ένα φίλτρο υπεριώδους ακτινοβολίας πρέπει να συνδυάζει πολλές ιδιότητες: ένα ευρύ φάσμα ενεργό σε όλες τις ακτινοβολίες UVΑ και UVΒ, μέγιστη ανοχή από το δέρμα, απόλυτη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα, μέγιστη φωτοσταθερότητα, καλή προσκόλληση στο δέρμα και αποτελεσματικότητα στην ελάχιστη δόση.
Οργανικά φίλτρα
Προστατεύουν το δέρμα χάρη στην επιλεκτική απορρόφηση των ακτίνων UV σε μια ακριβή ζώνη του φάσματος UVB και / ή UVA.
Αυτά τα φίλτρα, τα οποία δεν απορροφούν στο ορατό, είναι διαφανή στο δέρμα. Η πιθανή απορρόφηση τους μπορεί να είναι η αιτία αλλεργικών αντιδράσεων ή δυσανεξίας του δέρματος (κινναμάτες, βενζοφαινόνες).
Ανόργανα φίλτρα
Ονομάζονται «ορυκτά», αυτά τα φίλτρα είναι ανόργανες σκόνες, αδρανείς και αδιαφανείς, οι οποίες δρουν ουσιαστικά με ανάκλαση και διάχυση της ακτινοβολίας.
Προς το παρόν επιτρέπονται μόνο διοξείδιο του τιτανίου (TiO2) και οξείδιο του ψευδαργύρου (ZnO).
Το φάσμα δράσης τους κατά των UVA και UVB εξαρτάται από το μέγεθος και από τη συγκέντρωση των σωματιδίων.
Είναι ιδιαίτερα φωτοσταθερά, δεν διεισδύουν στο δέρμα και είναι καλά ανεκτά.
Η φωτοπροστατευτική τους δράση είναι μικρότερη από εκείνη των χημικών φίλτρων, δεν επιτυγχάνουν από μόνα τους πολύ υψηλές προστασίες (50 ή 50+) και το προϊόν έχει το σημαντικό μειονέκτημα να αφήνει ένα λευκό φιλμ πάνω στην επιδερμίδα.
Νανοσωματιδιακές μορφές
Ο μετασχηματισμός των φίλτρων χρωστικών ορυκτών σε νανοσωματίδια, καθιστά δυνατή τη διόρθωση του λευκού αποτελέσματος στο δέρμα και τη διευκόλυνση της επάλειψης με καλύτερη απορρόφηση UV και πιο μεγάλη διάρκεια δράσης.
Σταθεροποιούν επίσης τα φωτοαποικοδομήσιμα χημικά φίλτρα και ενισχύουν τη δράση τους.
Μύθοι και Αλήθειες
1. «Ένα αντηλιακό υψηλής προστασίας προστατεύει πλήρως το δέρμα από τον ήλιο».
Όχι, η έννοια της «πλήρους προστασίας» δεν υπάρχει. Ακόμα και στη συνιστώμενη δόση, η προστασία 50+ αφήνει το 2% των ακτίνων UV να περάσει.
2. «Το μαυρισμένο δέρμα προστατεύεται από τον ήλιο».
Όχι στην πραγματικότητα. Αυτή η φυσική διαδικασία προστασίας ισοδυναμεί με δείκτη μεταξύ 3 ι 5, ανεπαρκής για να προστατεύσει από τις επιβλαβείς επιπτώσεις, ιδίως μακροπρόθεσμα. Το δέρμα γίνεται απλά λιγότερο ευαίσθητο.
3. «Ο ελαφρύς άνεμος μετριάζει τους κινδύνους που σχετίζονται με τις ακτίνες UV».
Όχι, η αίσθηση δροσιάς του ανέμου δίνει μια ψευδή εντύπωση ασφάλειας. Ο κίνδυνος δεν συνδέεται με την αίσθηση της θερμότητας, αλλά μάλλον με την ένταση των ακτίνων UV.
Η σωστή χρήση αντηλιακού
Οι γενικές συστάσεις για τη σωστή χρήση του ήλιου και του προϊόντος προστασίας, που αναφέρονται υποχρεωτικά από τους κατασκευαστές στα προϊόντα τους, πρέπει να διαβάζονται και να επαναλαμβάνονται: «ο υπερβολικός ήλιος είναι επικίνδυνος», «το αντηλιακό πρέπει να εφαρμόζεται πριν από την έκθεση στον ήλιο και σε επαρκείς ποσότητες», «ανανεώνετέ το συχνά» κ.λπ.
Η ποσότητα για τη μέτρηση του συντελεστή προστασίας από τον ήλιο είναι 2 mg / cm2 δέρματος, ανεξάρτητα από την κατηγορία προστασίας που αναγράφεται.
Η ποσότητα που εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε έναν ενήλικα 1,80m και 80 kg, είναι περίπου 4 κουταλιές της σούπας ανά εφαρμογή.
Το προϊόν πρέπει να εφαρμόζεται λίγο πριν από την έκθεση στον ήλιο.
Για να διατηρηθεί το υποδεικνυόμενο επίπεδο προστασίας, συνιστάται να επαναλαμβάνετε την εφαρμογή κάθε 2 ώρες, μετά από μπάνιο, μετά από σωματική δραστηριότητα και έντονη εφίδρωση.
Ποιοι πρέπει να προστατεύονται περισσότερο από τον ήλιο
Βρέφη και παιδιά
Όλο το σύστημα της μελανογέννεσης είναι ανώριμο και το ηλιακό έγκαυμα κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων αυξάνει τον κίνδυνο μελανώματος στην ενηλικίωση.
Πρέπει να θυμόμαστε τρεις βασικές συστάσεις: μην εκθέτετε τα βρέφη σε άμεσο ηλιακό φως πριν να κλείσουν 24 μήνες ζωής, αποφύγετε την έκθεση των παιδιών στον ήλιο μεταξύ 12 μ.μ. και 4 μ.μ., προστατέψτε τα παιδιά με ρούχα, γυαλιά και καπέλο με φαρδύ γείσο.
Δέρμα ακμής υπό θεραπεία
Η συνέχιση των θεραπειών γίνεται σε συμφωνία με τον γιατρό. Σε όλες τις περιπτώσεις, συνιστάται η ελάχιστη έκθεση στον ήλιο, με προστασία 50+.
Οι τοπικές θεραπείες με ρετινοϊκό οξύ μπορούν να συνεχιστούν εάν η έκθεση στον ήλιο μειωθεί στο ελάχιστο, απλά θα πρέπει να εφαρμόζονται το βράδυ.
Σε περίπτωση προγραμματισμένης έκθεσης σε έντονη ηλιοφάνεια, αναστείλετε την εφαρμογή την προηγούμενη ημέρα, την ημέρα και την επόμενη ημέρα της έκθεσης.
Τα αντιβιοτικά (ερυθρομυκίνη, κλινδαμυκίνη) σε γέλη ή λοσιόν, είναι ερεθιστικά από την παρουσία αλκοόλης ή προπυλενογλυκόλης και κατά προτίμηση εφαρμόζονται το βράδυ.
Σε περίπτωση από του στόματος θεραπείας με ισοτρετινοΐνη, η έκθεση στον ήλιο και τις υπεριώδεις ακτίνες πρέπει να αποφεύγεται, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις και με προστατευτικό αντηλιακό 50+.
Λόγω της φωτοευαισθητοποίησης ορισμένων αντιβιοτικών από το στόμα (τετρακυκλίνες), πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση στον ήλιο και στην υπεριώδη ακτινοβολία κατά τη λήψη τους.
Έγκυες γυναίκες
Ο κίνδυνος βλάβης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εκδηλώνεται με μελάσμα (υπερχρωματισμός του δέρματος) που ονομάζεται επίσης χλόασμα, και προκύπτει από αλληλεπίδραση μεταξύ ορμονικών και γενετικών παραγόντων και ακτίνων UV, με αυξημένη παραγωγή και ανεξέλεγκτη κατανομή μελανίνης.
Εμφανίζεται συχνά κατά τη διάρκεια του 3ου τριμήνου με υπερχρωματισμό του μετώπου και της περιοχής γύρω από τη μύτη και τα χείλη.
Συνιστάται πολύ υψηλή προστασία από τον ήλιο. Οι γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά χάπια αντιμετωπίζουν τον ίδιο κίνδυνο.
ΜΕΤΑ ΤΟ ΗΛΙΟ
Καταπραΰνετε και ενυδατώνετε
Παρά τη φωτοπροστασία, το δέρμα μπορεί να αφυδατωθεί. Για να ανακτήσει την ακεραιότητά του, συνιστάται μια ενυδατική θεραπεία μετά τον ήλιο, έπειτα από κάθε έκθεση.
Τα after sun προϊόντα περιλαμβάνουν καταπραϋντικούς παράγοντες για να παρέχουν ένα άμεσο ανακουφιστικό αποτέλεσμα (α-δισαβολόλη, αλλαντοΐνη, ιαματικό νερό κ.λπ.), ενυδατικούς παράγοντες που συμμετέχουν στην ανασύσταση του υδρολιπιδικού φραγμού (υαλουρονικό οξύ, γλυκερίνη, κ.λπ.), θρεπτικά συστατικά (κεραμίδια, λιπαρές αλκοόλες, φυτικά έλαια κ.λπ.) και αντιοξειδωτικές ουσίες (σελήνιο, τοκοφερόλη, ψευδάργυρος, πολυφαινόλες κ.λπ.).
Ενυδατώστε τα μαλλιά
Συνιστάται ένα ήπιο σαμπουάν, ακολουθούμενο από μια θρεπτική μάσκα μαλλιών για να αναδομήσει τα μαλλιά και να «κλείσει» τις άκρες.
Αντιμετωπίστε το ηλιακό έγκαυμα
Το ηλιακό έγκαυμα είναι ένα, περισσότερο ή λιγότερο, σοβαρό θερμικό έγκαυμα.
Το έγκαυμα 1ου βαθμού είναι μια επώδυνη ερυθηματώδης πλάκα λόγω τοπικής αγγειοδιαστολής. Εμφανίζεται περίπου 6 ώρες μετά την έκθεση και εξαφανίζεται μετά από μια εβδομάδα χωρίς να αφήσει ίχνος, μετά από πιθανή απολέπιση.
Το έγκαυμα δεύτερου βαθμού χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση φλυκταινών που περιβάλλονται από ένα επώδυνο κόκκινο φωτοστέφανο, το οποίο θεραπεύεται σε 8 έως 10 ημέρες με προσωρινό κοκκίνισμα της επιδερμίδας ή ελαφρύ μαύρισμα που «φεύγει».
Για τα εγκαύματα 1ου βαθμού συνιστάται εφαρμογή παχιάς στρώσης λιπαρών τοπικών σκευασμάτων (κρέμα, βάλσαμο κ.λπ.) ή κάποιας ενυδατικής κρέμας (γέλες, υδρογέλες κ.λπ.).
Τα προϊόντα αυτά περιέχουν καταπραϋντικούς παράγοντες (ιαματικά νερά, κ.λπ.), προστατευτικούς παράγοντες (τραλαμίνη, κ.λπ.), θεραπευτικούς παράγοντες (καλέντουλα, αλλαντοΐνη, οξείδιο του ψευδαργύρου κ.λπ.), ενυδατικά (υαλουρονικό ψευδάργυρο, πολυακρυλικό γλυκερύλιο) κ.λπ.
Τα εγκαύματα 2ου βαθμού, με κίνδυνο δευτερογενούς λοίμωξης, απαιτούν πρόσθετες προφυλάξεις: απολύμανση, παρακολούθηση της προόδου.
Ολίνα Ηλιάδου, MSc Clinical Pharmacologist, MBA in Pharmacy Management, MPharm
www.y-o.gr
