H περίοδος κατά την οποία μια γυναίκα προσπαθεί να κάνει παιδί, η εγκυμοσύνη αλλά και τα πρώτα χρόνια ζωής με το παιδί αποτελούν μια μεγάλη πρόκληση για την ίδια αλλά και για τον σύντροφο της.
Πρόκειται για μια περίοδο με τεράστιες σωματικές, ψυχολογικές και κοινωνικές αλλαγές, κατά την οποία υπάρχει έντονο στρες ή ακόμα και κίνδυνος εμφάνισης ψυχικής ασθένειας ενώ η πρόκληση είναι ακόμα μεγαλύτερη αν προϋπάρχει κάποια ψυχική διαταραχή.
Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να είμαστε σωστά ενημερωμένες, να εστιάσουμε στην αυτοσυμπόνια, την αυτοφροντιδα, την προστασία της ψυχικής μας υγείας και να ζητήσουμε έγκαιρα βοήθεια όταν τη χρειαζόμαστε.
Σύμφωνα με έρευνες, 1 στις 5 γυναίκες αντιμετωπίζει ζητήματα ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και στα πρώτα χρόνια της γονικοτητας και συχνά αναφέρονται περιγεννητικά προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη και άγχος, στην προσπάθεια προσαρμογής στις αλλαγές της μητρότητας.
Ακούγεται πολύ λογικό αν σκεφτεί κανείς πόσες αλλαγές έχει να διαχειριστεί μια γυναίκα , (ορμονικές και μη, ψυχολογικές αλλαγές, αλλαγές στην καθημερινότητα και την κοινωνική ζωη) και νέους ρόλους κατά τη διάρκεια αυτών των φάσεων.
Είναι σημαντικό λοιπόν να συνειδητοποιήσουμε ότι οι αρνητικές σκέψεις, οι εναλλαγές στη διάθεση, το άγχος, η ανησυχία, η εξάντληση, η έλλειψη συγκέντρωσης δεν αντικατοπτρίζουν με ορθότητα την κατάσταση αλλά σχετίζονται με τις αλλαγές που συμβαίνουν και τις υψηλές απαιτήσεις της καθημερινότητας.
Η υποστήριξη της ψυχικής υγείας κατά την εγκυμοσύνη και μετά συμβάλλει στην καλύτερη συνολική υγεία της γυναίκας και του παιδιού και στην ποιότητα ζωής όλης της οικογένειας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρέπει να μιλάμε ανοιχτά χωρίς ταμπού για τις εναλλαγές στη διάθεση και τη ψυχολογία και απευθυνόμαστε σε ειδικούς όταν αντιμετωπίζουμε διαταραχές από ήπιες έως πιο σοβαρές.
Υπάρχουν τρόποι να προστατεύσουμε τη ψυχική μας υγεία, να αντιμετωπίσουμε την τυχόν ανισορροπίες και να θεραπεύσουμε διαταραχές.
Το πρώτο βήμα είναι να συνειδητοποιήσουμε την κατάσταση παρατηρώντας το σώμα μας που πάντα μας δίνει σημάδια.
Συμπτώματα
- Έλλειψη ενέργειας
- Κούραση
- Απώλεια διάθεσης για πράγματα που παλιότερα απολάμβανε
- Αίσθηση λύπης και ενοχής πολύ συχνό κλάμα
- Ανησυχία
- Δυσκολία στη συγκέντρωση και στη λήψη αποφάσεων
- Γενικευμένοι πόνοι
- Αλλαγές στην όρεξη
- Διαταραχές ύπνου
- Άγχος
Σύμμαχοι καλής ψυχικής υγείας
- Εκπαίδευση και ενημέρωση: Επιλέγουμε προσεκτικά τις πηγές ενημέρωσης αναζητώντας αξιόπιστη και έγκυρη πληροφορία που στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα αφού, στην εποχή που όλοι έχουν γίνει ειδικοί σε όλα, οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί και να φιλτράρουμε την πληροφορία ειδικά όταν αφορά θέματα υγείας και γονικότητας.
Αναζητήστε βιβλία που θα σας βοηθήσουν να μάθετε περισσότερα για την καλή ψυχική υγεία και την ανατροφή και διαπαιδαγώγηση των παιδιών αλλά και τη δική σας προσωπική ανάπτυξη και αυτοφροντίδα ενώ, παράλληλα, περιορίστε την έκθεση σας σε μη έγκυρες πληροφορίες από τα social media και το διαδίκτυο.
- Εργασία: Η εργασία την περίοδο της εγκυμοσύνης αλλά και κατά τα πρώτα χρονιά της γονικότητας αποτελεί πηγή παρακίνησης, δημιουργικότητας και ψυχικής ευχαρίστησης ενώ, παράλληλα, η συμμετοχή στα βάρη της οικογένειας τονώνει την αυτοεκτίμηση και ενισχύει την ανεξαρτησία.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν αισθήματα ικανοποίησης, ασφάλεια, αυτοολοκλήρωσης και αναγνώρισης ενισχύοντας έτσι την ψυχική ανθεκτικότητα και την ψυχική υγεία.
- Χόμπι και ήπια άσκηση: Επενδύοντας το χρόνο δημιουργικά κάνοντας κάτι που αγαπάμε, μας αποσπά από τις συνεχείς ανησυχίες, δημιουργώντας αίσθημα ευεξίας και ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση.
- Ζήτηση βοήθειας: Επέτρεψε στο σύντροφο σου, στην οικογένεια σου, σε φίλους και φροντιστές να σε βοηθήσουν τόσο πρακτικά, στις δουλειές του σπιτιού, στις υποχρεώσεις, στη φροντίδα του μωρού όσο και ψυχολογικά με μια κουβέντα, μια βόλτα, την παρουσία ατόμων που εμπιστεύεσαι.
Να θυμάσαι ότι ένα υποστηρικτικό περιβάλλον αποτελεί σημαντική πηγή βοήθειας αλλά δεν επαρκεί πάντα όταν τα αρνητικά συναισθήματα και οι αρνητικές σκέψεις επιμένουν και επηρεάζουν την καθημερινότητα.
- Καταγραφή ημερολογίου: Καταγράφτε σε ένα ημερολόγιο σκέψεις, συναισθήματα , καταστάσεις, συνεπώς, κρατείστε σημειώσεις και γράφτε το πρόγραμμα της επόμενης μέρας από το προηγούμενο βράδυ κα οργανώστε το χρόνο σας χωρίζοντας τις δραστηριότητες σε επείγουσες και σημαντικές κάνοντας ένα πράγμα τη φορά.
- Ψυχοθεραπεία και ψυχανάλυση: Mε αυτό το τρόπο η γυναίκα θα αποκτήσει ξανά την αυτοπεποίθηση, την ηρεμία, την υπαρξιακή γαλήνη και αν τα συμπτώματα επιμένουν και εμποδίζουν τη λειτουργικότητα στην προσωπική, επαγγελματική και κοινωνική ζωή είναι πολύ σημαντικό να λάβει μια σωστή εξέταση, ακριβή διάγνωση από κάποιον ειδικό και να ακολουθήσει την κατάλληλη θεραπεία.
- Αλλαγές στη διατροφή: Μια ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία τροφών (άφθονη κατανάλωση νερού, αύξηση της κατανάλωσης φυσικών ακατέργαστων τροφών , φρούτα , λαχανικά, ολικά δημητριακά) αποτελεί σημαντικό παράγοντα διατήρησης της ψυχικής και σωματικής υγείας και πηγή ζωτικότητας.
Ένα αρχαίο γνωμικό λέει “ο άνθρωπος είναι το αποτέλεσμα του πως τρέφεται” αφού η διατροφή μπορεί να αυξήσει την ικανότητα του οργανισμού να αντιστέκεται στην κόπωση και το στρες.
Συνεπώς, η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής είναι το πρώτο βήμα για την προσωπική μας υγεία, ακόμα και σε απαιτητικές περιόδους που ο χρόνος είναι ελάχιστος, μπορούμε να κάνουμε κάποιες ουσιαστικές αλλαγές στη διατροφή μας, επιλέγοντας τροφές που μπορούν να καταναλωθούν με απλή επεξεργασία η ωμές που μας τροφοδοτούν με βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες, ένζυμα, αντιοξειδωτικά.
- Ψυχοσωματική χαλάρωση: Είναι σημαντικό να χαλαρώνουμε από τη μυϊκή και τη νευρική ένταση μέσα στη μέρα και να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να αφεθεί σε μια κατάσταση ελεγχόμενης παθητικότητας με ασκήσεις χαλάρωσης, ελεγχόμενης συνειδητής αναπνοής, διαλογισμό και καλό ύπνο.
Το να βιώνουμε συναισθήματα ενοχής, ευερεθιστότητας και άγχους είναι φυσιολογικό για κάθε μητέρα και καλό είναι να αγκαλιάζουμε τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά συναισθήματα.
Το να αναγνωρίσουμε και να αποδεχθούμε ότι η ψυχική μας υγεία κλονίστηκε σε κάποια φάση είναι ο μισός δρόμος για να βρούμε τη λύση.
Με τη συμβολή των ειδικών και ανθρώπων που εμπιστευόμαστε θα καταφέρουμε να κατακτήσουμε την ψυχική ισορροπία και γιατί όχι την ευτυχία.
Να επισημανθεί ότι κάθε γυναίκα είναι διαφορετική και λειτουργεί διαφορετικά, συνεπώς δε χρειάζεται να εφαρμοστούν όλες μαζί οι παραπάνω συμβουλές ούτε να αγχωθείτε περισσότερο.
Απλά να επιλέξτε αυτές που σας ταιριάζουν καλύτερα ακολουθώντας μια ή δυο τη φορά, αφού συμβουλευτείτε κάποιον επαγγελματία υγείας.
Καταλήγοντας, να θυμάστε ότι τόσο η εγκυμοσύνη όσο και η μητρότητα είναι ένα όμορφο αλλά δύσκολο ταξίδι, με πολλές υποχρεώσεις, ευθύνες, άγχος, αγωνίες, ενοχές, κούραση, εξάντληση, και αλλά που απειλούν την ψυχική μας υγεία και ισορροπία.
Ωστόσο, δεν είμαστε μόνες σε αυτή τη διαδρομή αφού υπάρχουν πολλές γυναίκες εκεί έξω που βρίσκονται στην ίδια θέση με εμάς και έχουν βρει ή αναζητούν λύσεις για καλή σωματική και ψυχική υγεία!
Να είστε σίγουρες λοιπόν ότι εκεί έξω βρίσκονται και οι λύσεις αρκεί να ζητήσουμε βοήθεια και να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό ώστε να λάβουμε τη σωστή θεραπεία.
Η καλή ψυχική υγεία έχει επίδραση τόσο στη μητέρα και στο παιδί όσο και στη μεταξύ τους σχέση και τη σχέση με το σύντροφο αφού, με την πάροδο του χρόνου και τη συμβολή της οικογένειας, των φίλων και επαγγελματιών υγείας η κατάσταση βελτιώνεται και κάθε γυναίκα βρίσκει τις ισορροπίες της στο δικό της χρόνο και με το δικό της τρόπο νιώθοντας έτσι δυνατή και έτοιμη να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε πρόκληση σε κάθε περίοδο της ζωής της.
Αλαφάκη Μίκα, Φαρμακοποιός, Ρόδος
www.aegeanpharmacy.gr
